کتاب تفسیر کشاف (جلد سوم)

کتاب تفسیر کشاف (جلد سوم) نوشتهٔ محمود بن عمر بن محمد زمخشری و ترجمهٔ مسعود انصاری است. گروه انتشاراتی ققنوس این کتابِ تفسیر قرآن را روانهٔ بازار کرده است.

درباره کتاب تفسیر کشاف (جلد سوم)

کتاب تفسیر کشاف با عنوان کامل «الکشاف عن حقایق التنزیل و عیون الأقاویل» را یکی از نیکوترین و عالمانه‌ترین تفاسیر قرآن در جهان اسلام دانسته‌اند. این مجموعه به‌وسیلهٔ محمود بن عمر بن محمد زمخشری در قرن شش هجری نوشته شده است. بسیاری از تفسیرشناسان، این مجموعه را اثری شگفت و پرمایه دانسته‌اند. زمخشری، صاحب این اثر ملقب به «جار الله» در ماه رجب سال ۴۶۷ هجری قمری در یکی از روستاهای خوارزم به نام زمخشر به دنیا آمد. او در جست‌وجوی علوم زمان خود مسافرت‌های بسیار کرد؛ ابتدا به بخارا رفت و سپس در سفری به هنگام موسم حج به بغداد. «ابن خلدون»، تفسیر زمخشری را یکی از بهترین و مهم‌ترین تفاسیری دانسته که بر پایهٔ علوم زبانی و بلاغی نوشته شده است. زمخشری ازآنجاکه خود یک عالم لغوی و زبان‌شناس بود و به معجزه‌بودن قرآن از حیث بیان هنری اعتقاد داشت، به نکات و ظرایف زبانی و بدیهی و بلاغی قرآن نگریسته است. تفسیر کشاف در زمرهٔ تفاسیر اجتهادی است که بر دو پایهٔ احتجاج و استنباط استوار است. این تفسیر از شواهد نظم و نثر عربی و مباحث لغوی، کلامی، فقهی، بلاغی و نیز بررسی اختلاف قرائت‌ها و ترجیح اصح قرائات و ایراد اقوال مفسران و پاسخ به آن‌ها و نیز طرح سؤالات جدید برای درگیری ذهن خواننده و تبیین وجوه مختلف تفسیری اعم از لفظی و معنایی است. تفسیر کشاف اگر چه به‌جهت تمایل و تعصب زمخشری در مذهب اعتزال، از گذشته محل اعتراض و اشکال بسیاری از ائمهٔ اشعری قرار داشته و شروح و ردیه‌های متعددی بر آن نوشته‌اند، به‌عنوان یکی از تفاسیر متقن و مورداعتماد در مجامع شیعی و اهل سنت همواره محل توجه و استقبال بوده است.

کتاب تفسیر کشاف (جلد سوم) حاوی تفسیر سوره‌های کهف و مریم و طه و انبیا و حج و مؤمنون و نور و فرقان و شعرا و نمل و قصص و عنکبوت و روم و لقمان و سجده و احزاب و سباء و فاطر است.

خواندن کتاب تفسیر کشاف (جلد سوم) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران علوم قرآنی و علاقه‌مندان به مطالعهٔ تفسیر قرآن پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب تفسیر کشاف (جلد سوم)

«قرائتِ مشهورِ پُر کاربرد «غلبت» به ضمّ «غین» و «سیغلبون» به فتح «یاء» و مراد از «أرض» سرزمین عرب است، زیرا سرزمینی را که عرب‌ها می‌شناختند، دیار خودشان بود، یعنی: در نزدیک‌ترین سرزمین عرب‌ها که اطراف شام بود. یا این‌که بنا بر جایگزین شدن لام به جای مضافٌالیه مراد سرزمین خود رومیان است، یعنی: در نزدیک‌ترین سرزمینشان به دشمنانشان. مجاهد گفته است: مراد سرزمینِ «الجزیره» است که نزدیک‌ترین سرزمین روم به شام به‌شمار می‌آید. از ابن‌عباس نیز روایت کرده‌اند که مراد اردن و فلسطین است. برخی از قاریان آن را «فی أدانی الأرض» خوانده‌اند و «بضع» بنا بر نظر اصمعی عددی بین سه و ده است. همچنین گفته‌اند که رومیان و پارسیان بین «أذرعات» و «بُصری» با همدیگر جنگیدند و فارس‌ها بر رومیان پیروز شدند و خبر به مکه رسید و این خبر بر پیامبر اکرم (ص) و مسلمانان دشوار آمد، زیرا پارسیان مجوسی بودند و کتابی نداشتند و رومیان اهل کتاب بودند و مشرکان شادمان شدند و مسلمانان را مورد شماتت قرار دادند و گفتند: شما و مسیحیان اهل کتاب هستید و ما و پارسیان کتابی نداریم و برادرانمان بر برادرانتان پیروز شده‌اند و ما نیز بر شما پیروز خواهیم شد. آن گاه بود که این آیات نازل شد. ابوبکر به آنان گفت: خدای متعال خواسته شما را برآورده نمی‌کند و طی چند سال رومیان بر فارس‌ها پیروز خواهند شد. ابی بن خلف به او گفت: ای ابوفصیل، دروغ می‌گویی، [ اگر راست می‌گویی ]بیا شرط ببندیم. و شرط‌بندی کردند که اگر هر کس بازنده شود، ده شتر به دیگری بدهد و سه سال هم مهلت مقرّر کردند و ابوبکر این قضیه را به عرض رسول خدا (ص) رساند و آن حضرت فرمود: «بضع عددی بین سه تا نُه است. میزان شرط و تعداد سال‌ها را بیش‌تر قرار دهید.» و شمارِ شتران را به صد و میزانِ سال‌ها را به نُه رساندند و ابی در اثر زخمی که از رسول خدا (ص) دیده بود، درگذشت و پس از هفت سال، مصادف با وقوع صلح حدیبیه، رومیان بر فارس‌ها پیروز شدند و برخی هم گفته‌اند که پیروزی در هنگام وقوع جنگ بدر برای هر دو گروه مسلمانان و مسیحیان حاصل شد و ابوبکر شتران را از خانواده ابی گرفت و آن‌ها را به حضور رسول خدا (ص) آورد و آن حضرت فرمود: «آن‌ها را به فقرا ببخش.» این آیه از آیاتِ روشنِ دالّ بر درستی پیامبری رسول خدا (ص) است و نیز ثابت می‌کند که قرآن از جانب خداست، زیرا از رخدادی غیبی خبر می‌دهد که جز خدای متعال کسی از آن آگاه نیست. برخی از قاریان «غلبهم» را به سکونِ لام خوانده‌اند و «غَلَب و غَلْب» مانند «جَلَب و جَلْب» و «حَلَب و حَلْب» دو مصدر هستند. برخی از قاریان هم آن را «غَلبت الروم» به فتح و «سیغلبون» را نیز به ضمّ خوانده‌اند و معنایش آن است که رومیان بر برخی نواحی شام چیره شده‌اند و چند سالی به طول نخواهد انجامید که مسلمانان بر آنان چیره خواهند شد و پس از گذشتِ این مدّت مسلمانان با رومیان به جهاد پرداختند و اضافه «غلبهم» در این دو قرائت با همدیگر تفاوت می‌کند و در یکی اضافه مصدر به مفعول و در دیگری اضافه مصدر به فاعل است و در دو فرض گذشته مانند آن است که می‌فرماید: «محرّم علیکم إخراجهم»[ بقره، ۸۵ ]و «ولن یخلف اللّه وعده»[ حج، ۴۷ ].»