کتاب گوریل نامرئی

کتاب گوریل نامرئی نوشتهٔ کریستوفر چابری و دانیل سایمونز و ترجمهٔ بنفشه شریفی خو و ویراستهٔ نغمه نقشین پور است و انتشارات بذر خرد آن را منتشر کرده است. ادراک شهودی چگونه فریب می‌دهد؟

درباره کتاب گوریل نامرئی 

همهٔ ما براین باوریم که می‌توانیم آنچه که در برابرمان وجود دارد را ببینیم، رویدادهای مهم گذشته‌ٔ خود را به‌طور دقیق به خاطر بیاوریم و جهان را آن‌گونه که هست درک کنیم؛ اما این باورهای شهودی غالبا اشتباه هستند. چابریس و سایمونز، خالقان مهشورترین آزمایش روان‌شناسی جهان، با تلفیق داستان‌های خواندنی و یافته‌های علمی نشان می‌دهند که ذهن ما آن‌گونه که ما فکر می‌کنیم کار نمی‌کند. گوریل نامرئی کتابی درباره شش خطای ادراکی روزمره است که تاثیری عمیق بر زندگی ما دارند: خطاهای ادراکی توجه، حافظه، اعتمادبه‌نفس، دانش، علت و پتانسیل. اینها باورهای تحریف‌شده‌ٔ ما در مورد ذهن خودمان هستند که نه فقط اشتباه، بلکه به طرز خطرناکی اشتباه هستند.

 نویسندگان برای درک این مفاهیم به پرسش‌های جالبی پاسخ می‌دهند؛ از جمله: چرا یک شرکت میلیارد‌ها دلار خرج محصولی می‌کند، درحالی‌که تحلیلگران همان شرکت از شکست آن مطمئن‌اند؟ چطور یک افسرپلیس باتجربه از کنار صحنه حمله وحشیانه می‌گذرد بدون آنکه آن را ببیند؟ چرا قربانی تجاوز جنسی، فرد دیگری را در دادگاه به عنوان متجاوز خود معرفی می‌کند؟ چرا فیلم‌های برنده جوایز معتبر جهانی پر از ایرادهای تدوین هستند؟ وجه اشتراک شطرنج‌بازان باهوش و مجرمان احمق در چیست؟ و... با همه اینها ما باز هم فکر می‌کنیم جهان را آن‌گونه که هست درک و تجربه می‌کنیم اما خطاهای ادراکی همیشگی، افکار ما را از هر سو محاصره کرده‌اند. ما دادگاه‌ها را با این پیش‌فرض برگزار می‌کنیم که مردم اگر اتفاقی غیرمعمولی در برابر چشمانشان رخ دهد متوجه می‌شوند. در اتفاقات مهمی مثل یازده سپتامبر به خوبی یادمان هست کجا بودیم، چراکه به اشتباه باور داریم حافظه‌مان خاطرات را به‌درستی ثبت و ضبط می‌کند و به‌عنوان افراد یک جامعه ، ما میلیارد‌ها دلار صرف‌ راه‌های میانبر برای آموزش مغزمان می‌کنیم که چرا به اشتباه به راه‌حل‌های سریع برای رشد و توسعه‌فردی باور داریم. 

پس از خواندن این کتاب، این توانایی را خواهید داشت که نگاهی به پشت پرده بیندازید و چرخ‌دنده‌های ریز حاکم بر افکار و باورهای خود را ببینید. وقتی خطاهای ادراکی روزمره را بشناسید، دنیا را متفاوت خواهید دید و تفکر واضح‌تری دربارهٔ آن خواهید داشت. خواهید دید که چگونه خطاهای ادراکی بر افکار و اعمال شما و همچنین بر رفتارهای اطرافیان شما تاثیر می‌گذارند و وقتی روزنامه‌نگاران، مدیران، تبلیغ‌کنندگان و سیاستمداران در تلاش برای ایجاد ابهام یا متقاعد‌سازی، از خطاهای ادراکی سوءاستفاده آگاهانه یا تصادفی می‌کنند، متوجه خواهید شد. در نهایت، با کنار زدن پرده‌هایی که درک ما از خودمان و جهان را مخدوش می‌کنند، خواهید توانست شاید برای اولین‌بار با واقعیت ارتباط برقرار کنید.

خواندن کتاب گوریل نامرئی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

اگر می‌خواهید متوجه خطاهای شناختی خود در زندگی بشوید این کتاب را حتما بخوانید.

بخشی از کتاب گوریل نامرئی

«حدود دوازده سال پیش، با شرکت دانشجویان دورهٔ روان‌شناسی‌ای که در دانشگاه هاروارد تدریس می‌کردیم آزمایش ساده‌ای انجام دادیم. در کمال تعجب، این آزمایش به یکی از مشهورترین آزمایش‌ها در حیطهٔ روان‌شناسی تبدیل شد. این روزها این آزمایش را در کتاب‌های درسی روان‌شناسی می‌یابید و در دوره‌های روان‌شناسی پایه در سراسر جهان تدریس می‌شود. همچنین، در مجله‌هایی مانند نیوزویک و نیویورکر و در برنامه‌های تلویزیونی، ازجمله ان‌بی‌سی دیت‌لاین نیز به آن اشاره شده است. آزمایش ما همچنین در موزهٔ اکسپلوراتوریوم سان‌فرانسیسکو و سایر موزه‌های علمی نیز به نمایش گذاشته شده است. علت شهرت این آزمایش آن است که به گونه‌ای طنزآمیز، یکی از خصوصیات غیرمنتظره و اساسی انسان را آشکار می‌کند: این که ما جهان را چگونه می‌بینیم و البته، چه چیزهایی را نمی‌بینیم.

در فصل اول این کتاب، دربارهٔ آزمایش ما می‌خوانید. سال‌ها تعمق و تفکر دربارهٔ آزمایش، ما را به این نتیجه رسانده است نتایج آن درواقع اصولی کلی را دربارهٔ چگونگی کارکرد ذهن انسان روشن می‌کنند. همهٔ ما معتقدیم می‌توانیم آنچه را پیش رویمان است ببینیم، خاطرات مربوط به وقایع گذشته را به‌دقت به یاد بیاوریم، محدودیت‌های دانشمان را بشناسیم و روابط علت و معلولی را به‌درستی درک کنیم. اما اکثر این باورهای شهودی اعتقاداتی نادرستند و کاستی‌ها و نقاط ضعف بسیار بااهمیتی را در توانایی‌های شناختی ما پنهان می‌کنند.

اگرچه اغلب تصور می‌کنیم ظاهر هر چیز بازتابی عینی از کیفیت‌های نادیده و درونی آن است، لازم است به یاد داشته باشیم بر اساس جلد و شکل ظاهر کتاب نمی‌توان دربارهٔ محتوای آن قضاوت کرد. کسی باید به ما یادآوری کند هر یک ریالی که خرج نکرده و پس‌انداز می‌کنیم، درواقع پولی است که به دست آورده‌ایم، اگرچه در ظاهر پول نقدی که به دست می‌آوریم و پولی که از پیش داریم دو چیز متفاوت‌اند. اندرزها و سخنان قصاری از این‌دست اغلب برای روشن کردن خطاهای شهودی‌ای که مرتکب می‌شویم به وجود آمده‌اند. به‌همین‌ترتیب، نقل قولی که از بنجامین فرانکلین درخصوص چیزهای بی‌نهایت سخت در ابتدای این فصل آمده باید تشویقمان کند دربارهٔ این باور شهودی که خود را به‌خوبی می‌شناسیم، از نو بیندیشیم. در زندگی همیشه به گونه‌ای عمل می‌کنیم گویی می‌دانیم ذهنمان چگونه کار می‌کند و چرا به شکلی خاص رفتار می‌کنیم. تعجب خواهید کرد اگر بدانید درواقع در بیشتر مواقع کوچک‌ترین درک و ایده‌ای دراین‌باره نداریم.»