کتاب رفتاردرمانی عقلانی هیجانی رفتاری

کتاب رفتاردرمانی عقلانی هیجانی رفتاری با عنوان اصلی Rational emotive behaviour therapy نوشتهٔ ویندی درایدن و ترجمهٔ رابعه موحد و لیلی حسینی توسط انتشارات ارجمند منتشر شده است. این کتاب راهنمایی فشرده و کاربردی برای آشنایی با درمان عقلانی - هیجانی رفتاری (REBT) است؛ رویکردی که توسط «آلبرت الیس» بنیان‌گذاری شد. ویندی درایدن در این اثر، ویژگی‌های منحصربه‌فرد REBT را در مقایسه با سایر روش‌های شناخت‌درمانی تشریح می‌کند. نسخهٔ الکترونیکی این کتاب را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب رفتاردرمانی عقلانی هیجانی رفتاری

کتاب رفتاردرمانی عقلانی هیجانی رفتاری راهنمایی فشرده و کاربردی برای آشنایی با درمان عقلانی - هیجانی رفتاری (REBT) است، رویکردی که توسط آلبرت الیس بنیان‌گذاری شد. ویندی درایدن در این اثر، ویژگی‌های منحصربه‌فرد REBT را در مقایسه با سایر روش‌های شناخت‌درمانی تشریح می‌کند. اساس REBT بر چند اصل کلیدی استوار است: هیچ حقیقت مطلقی وجود ندارد و واقعیت امری نسبی است. مهم‌تر از آن، رویدادها به خودی خود باعث آشفتگی ما نمی‌شوند، بلکه این تفسیرها و باورهای ناکارآمد ما دربارهٔ آن رویدادها هستند که اختلالات هیجانی را ایجاد می‌کنند. این رویکرد بر تفاوت میان هیجانات منفی سالم (مانند تأسف یا ناامیدی) و ناسالم (مانند افسردگی یا اضطراب شدید) تأکید دارد و می‌پذیرد که انسان هم استعدادی ذاتی برای تفکر غیرمنطقی دارد و هم توانایی رسیدن به منطق را، هرچند دومی نیازمند تلاش و ممارست است. در نهایت، مسیر بهبودی در REBT از طریق تغییر باورهای خشک، مطلق‌گرا و غیرمنطقی به سمت باورهایی منعطف، مبتنی بر واقعیت و منطقی طی می‌شود. درمانگر REBT با به‌کارگیری تکنیک‌های خاص این رویکرد، به مراجع کمک می‌کند تا دریابد چگونه خود، مسئول ایجاد آشفتگی‌های هیجانی‌اش است. هدف نهایی این است که مراجع بیاموزد باورهای غیرمنطقی خود را شناسایی کرده و آن‌ها را به دیدگاه‌هایی منطقی و سازگار تبدیل کند تا به تحولی بنیادین در نگرش و فلسفه زندگی خود در تمام جنبه‌ها دست یابد. این کتاب می‌کوشد این فرایند و تکنیک‌های آن را به شیوه‌ای قابل فهم توضیح دهد. REBT انسان را به خردورزی و پذیرش رنج‌های اجتناب‌ناپذیر زندگی دعوت می‌کند، با این باور که زندگی علی‌رغم دشواری‌ها، ارزش زیستن و تحمل را دارد. تأکید مستمر REBT بر خردگرایی، که حتی با وجود سه بار تغییر نام این رویکرد در طول تکاملش همواره در هستهٔ آن باقی مانده است، یادآور اهمیت تاریخی سنجش اندیشه و عمل با محک عقل و منطق است؛ اصلی که پیش‌تر نیز اندیشمندان بر آن پای فشرده‌اند. همان‌طور که پروفسور درایدن اشاره می‌کند، منطق و خرد هیچ‌گاه از نام و محتوای REBT حذف نشده است.

خواندن کتاب رفتاردرمانی عقلانی هیجانی رفتاری را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

محتوای این اثر نه‌تنها برای درمانگران و متخصصان حوزه سلامت روان مفید است، بلکه می‌تواند برای هر فردی که به دنبال نگاهی نو به خود، دیگران، مشکلات و معنای زندگی است، دریچه‌ای روشنگر و آرامش‌بخش باشد. 

بخشی از کتاب رفتاردرمانی عقلانی هیجانی رفتاری

«در حال حاضر، اکثر درمانگران CBT قبل از شروع درمان اقدام به تهیهٔ طرح موردی، می‌کنند، مگر اینکه شروع درمان، قبل از تهیهٔ طرح موردی ضرورت داشته باشد. طرح موردی در CBT دونفری (درمانگر و مراجع) اجرا می‌گردد.

همان طوری که من در فصل ۳ به آن اشاره کردم، درمانگران REBT برای کمک به درک پویایی‌های شناختی - رفتاری، خود و مراجعان‌شان، از فرمول ABC استفاده می‌کنند. این فرمول ABC)) در CBT هم مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما ارزیابی ABC که بر مبنای CBT اجرا می‌شود، با ارزیابی ABC در REBT از چندین جنبه با هم متفاوت هستند. آنچه روال معمول REBT محسوب نمی‌شود، این است که ما شروع درمان را به تهیهٔ طرح موردی برای هر مراجع موکول نمی‌کنیم. درمانگران REBT تمایل دارند سریعآ به مشکلات تعیین‌شدهٔ مراجعان پرداخته و ساختار درمانی، طی مراحل درمانی طراحی شود.

یکی دیگر از بحث‌های الیس، «انتقال نیرو» می‌باشد. زمانی که الیس کار خود را شروع کرد، از رویکرد درمانی موجود در آن زمان که ارزیابی روان‌شناختی و شخصیتی مراجع، براساس پر کردن پرسش‌نامه‌ها و تجزیه و تحلیل آنها انجام می‌شد، ناراضی بود. الیس (۱۹۶۲) این فرآیند را ناکارآمد می‌دانست. بسیاری از مراجعان قبل از شروع درمان، از این فرایند خارج می‌شدند. الیس معتقد است که جلوگیری از اتلاف وقت درمانگر و مراجع و سازمان‌دهی زمانی در این روند، بسیار مهم است. بنابراین، وقتی که افراد زیادی برای جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها، وقت تلف می‌کنند درنهایت، به خارج شدن مراجعان از روند درمان منجر شده و روندی درمان تحقق نمی‌یابد. الیس بهترین نحو استفاده از زمان را مد نظر دارد و معتقد است که با استفاده از منابع مداخله‌گر و زمان مناسب، هر چه سریع‌تر کمک به مراجع آغاز شود. از این رو الیس از رویکردی که طرح موردی را بر شروع درمان مقدم می‌داند، اجتناب می‌کند. البته به تأیید همگان، الیس یک طراح ماهر در این موارد بوده است. اما او تمایل دارد طرح موردی را بیش از آن که بر روی کاغذ بیاورد، در مغز خود داشته باشند. او طرح موردی خود را بیشتر در طول درمان آماده می‌کند، تا قبل از شروع درمان و به درمانگران توصیه می‌کند که برای حل مشکلات مراجعان، چه شیوه‌ای را و از کجا آغاز کنند.»