کتاب هزاره ادبیات ترک (تاریخ مختصر)

کتاب هزاره ادبیات ترک (تاریخ مختصر) نوشتهٔ طلعت ساییت هالمان و ترجمهٔ مجید جعفری اقدم است. انتشارات آناپل این کتاب را روانهٔ بازار کرده است. این اثر جریان تکامل و رشد ادبیات در ترکیه را در طول ۱۰۰۰ سال بررسی کرده است.

درباره کتاب هزاره ادبیات ترک (تاریخ مختصر)

کتاب هزاره ادبیات ترک (تاریخ مختصر) در یک مقدمه و ۶ فصل تلاش کرده جریان ادبی ادبیات ترک را از دورهٔ پیش از اسلام تا قرن ۲۱ و به‌صورت بسیار فشرده بررسی کند. ادبیات ترکی از قرن هشتم هجری قمری تا امروز غنا و پیچیدگی پیدا کرده و حاوی سنت‌های محکم و تحولات جسورانه شده و گستردگی جغرافیایی وسیعی را شامل شده است. این ادبیات همواره پذیرای سلیقه‌های زیباشناختی و گرایش‌های ادبی تمدن‌های مختلف بوده است. کتاب حاضر جریان تکامل و رشد ادبیات در ترکیه را در طول ۱۰۰۰ سال بررسی کرده است. از ویژگی‌های این کتاب وجود نمونهٔ اشعار و آثار در دوره‌های مختلف تاریخ ادبیات ترکیه است. جغرافیای این ادبیات از مغولستان و اطراف چین از طریق آسیای مرکزی، قفقاز، خاورمیانه و آفریقای شمالی، بالکان و اروپا تا آمریکای شمالی گسترده است. درهم‌آمیختگی گرایش‌های فرهنگی و ادبی شامل سنت‌هایی از قبیل چینی، هندی، ترکی، صوفی، یهودی ـ مسیحی، یونانی، بین‌النهرینی، مولوی، بیزانسی، اروپایی و مدیترانه‌ای، اسکاندیناویایی، آلمانی و بریتانیایی، فرانسوی و اسپانیایی، آمریکای شمالی و آمریکای لاتین است. فرهنگ ترکی به‌لحاظ ارزش‌ها، زیبایی‌شناسی و سلایق ادبی در نوع خود بی‌نظیر توصیف شده است. این ادبیات ضمن پایبندی به ویژگی‌های پایدار خاص خود از ایده‌های نو و حتی انقلابی استقبال کرده است. محل طلوع ادبیات، ژانر اولیۀ ادبیات ترکیه، در دورۀ اورخن مغول، جایی که کوک ترک‌ها روایت‌های تاریخیشان را در دهۀ ۷۲۰ و ۷۳۰ روی ستون‌های سنگی نوشتند، است. این نوشته‌ها هنوز در این محل باقی هستند. آن‌ها در خصوص تجربیات کوک ترک‌ها از نزاع، شکست و حکومت‌هایشان است.

خواندن کتاب هزاره ادبیات ترک (تاریخ مختصر) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به دوستداران ادبیات ترک پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب هزاره ادبیات ترک (تاریخ مختصر)

«فرهنگ عامه در حکومت عثمانی با حفظ الگوهای ترکی بیشتر از الگوها و ارزش‌های اسلامی ادامه پیدا کرد. شعر عامیانه تبدیل به شاخص شد و به‌عنوان شکافی مابین نخبگان شهری با مردم عامیانه دهاتی در آمد. با این‌همه ارزش‌های پیش از اسلام و بومی ترک‌ها را حفظ کرد و به‌عنوان نمونه‌های اولیه آن‌ها را کنار هم جمع آورد. آن‌ها که توسط افراد کم‌سواد و اغلب شعرای بی‌سواد و عاشیق‌ها نوشته یا سروده شده بودند در نزد شعر دیوانی که صاحب فضل و افتخار بود چندان موردتوجه قرار نمی‌گرفت. شاعر عامی احتمالاً در نزد فرهنگ عربی - فارسی عثمانی‌ها مقام و جایگاهی نداشت. شعر او بیشتر کاربرد محلی و بومی داشت و برای برقراری ارتباط مستقیم با مخاطبین بی‌سواد خود از این شعر قابل‌فهم و محلی استفاده می‌کرد؛ بنابراین زیرلایه این فرهنگ بومی در مقابل وسوسه تقلید از شعرای نخبه که خود اساساً ایرانی و در بعضی مواقع عرب بودند مقاومت می‌کرد. در این مفهوم می‌توان شعر عامیانه را به‌عنوان مقاومت عمومی در برابر ارزش‌های پذیرفته‌شده توسط طبقه حاکم عثمانی در نظر گرفت. در طول تاریخ این نوع شعر روح شورش‌ها و اعتراضات علیه حکومت مرکزی و ارباب‌های محلی بوده است.

نقالی در آناتولی چهره‌های برجسته‌ای به وجود آورد مثل کوراغلو، شاعر معروف حماسی قرن شانزدهم، کاراجااوغلان (قرن ۱۷) که شعرهای موزون از عشق و زیبایی را سرود، عاشیق عمر در قرن هیجدهم، دداوغلو، دتلی، باربورتلو، ارزروملو امره و سیرانی در قرن نوزدهم.

مضامین شعر عامیانه از عشق لطیف تا اعتراض تند متفاوت بود. برای نمونه در سطرهای آخر یک رباعی بی‌نام می‌گوید: "خطی از نگاه حیران در چهره‌ات است/چه کسی به تو نگاه کرده است نازنین من" و در قرن نوزدهم سرداری ناله می‌کند که: "خراج گیر در روستاها می‌تازد /شلاق در دست مرد فقیر را زیر پا له می‌کند. "»

فهرست مطالب کتاب هزاره ادبیات ترک (تاریخ مختصر)

پیش‌گفتار

فصل اول: طلوعی در آسیا

فصل دوم: تصوف سلجوقی

فصل سوم: مفاخر ادبی دورۀ عثمانی

فصل چهارم: داستان‌های جاودان

فصل پنجم: غرب‌زدگی

فصل ششم: جمهوری و رنسانس

فصل هفتم: آیندۀ ادبیات ترک

ملحقات