کتاب سرباز شکلاتی

«سرباز شکلاتی» نمایشنامه‌ طنزی ضدجنگ به قلم جورج برنارد شاو(۱۹۵۰-۱۸۵۶)، نویسنده و طنزپرداز انگلیسی با ترجمه‌ای از سیمین دانشور است. این نخستین نمایشنامه شاو است که در آمریکا نمایش داده شد.

در مقدمه‌ای که جلال آل احمد نویسنده ایرانی بر این کتاب نوشته است می‌خوانیم:

برناردشاو، با انتشار همین نمایشنامه‌های شاد بود که روح شوخ و بذله گو و نقاد خود را نشان داد و کم کم توانست کار خود را به عنوان بهترین نمونه مطایبه و نقد شوخی‌آمیز اجتماعی و سیاسی، به مردمی که به اصطلاح عصا قورت داده هستند و کارشان شوخی‌بردار نیست، بقبولاند.

شخصیت‌های آن آدم‌های پیچیده و پر از اسراری نیستند که برای روی صحنه آوردنشان دچار اشکالی بتوان شد. آدم‌هائی هستند خونسرد، شوخ و حسابدان و در کار خود استاد. «بلانچی» قبل از این‌که یک افسر داوطلب سوئیسی در قشون صربستان باشد، پیداست که یک انگلیسی خونسرد و کارکشته است. یک برناردشاو است. هر کدامشان حسابگرند. و اسراری را که از دیگران می‌دانند به آسانی از دست نمی‌دهند. شاید در نظر شما خنده‌دار بیاید که بشنوید یک افسر ادعا می‌کند در جنگ شکلات بیش از فشنگ برایش ارزش دارد. ولی باید به جای «بلانچلی» بود تا مفهوم این ادعا را درک کرد. چهل و هشت ساعت بی‌خوابی، فرار، گرسنگی و همه عواقب دیگری که در انتظار او است علل اساسی این ادعای صادق هستند.

صحنه‌های نمایشنامه دقیق و مفصل و با نظری پر از کنایه و انتقاد وصف شده. اشخاصی که وارد صحنه می‌شوند نیز قبلاً وصف شده‌اند و گر چه این شرح و توصیف‌ها وقتی که نمایشنامه روی صحنه بیاید زیادی‌اند، ولی در انتخاب بازی کننده کمک بزرگی هستند.

در این نمایشنامه انسان‌های شاو، اگر هم به جنگ رفته‌اند پیداست که برخلاف میل خود دست به چنین کاری زده‌اند. پیداست که در مکان مناسب خود نیستند. آدم‌هائی هستند که وقتی سلاح به دوش گرفته‌اند به صورت مسخره‌ای در آمده‌اند.