کتاب یک فیلم، یک جهان؛ آنی هال

کتاب یک فیلم، یک جهان؛ آنی هال، اثر پیتر کووی است که با ترجمه آهو الوند منتشر شده است. این اثر یکی از کتاب‌های مجموعه یک فیلم، یک جهان انتشارات خوب است. پیتر کووی در این کتاب فیلم آنی هال اثر ماندگار وودی آلن را بررسی می‌‌کند و آن را به وسعت یک جهان می‌بیند.

درباره مجموعه یک فیلم یک جهان

مجموعه «یک فیلم، یک جهان» مشتمل بر تک‌نگاری‌هایی است دربارهٔ فیلم‌های نامی و اثرگذار تاریخ سینما. در انتخاب این کتاب‌ها، نه فیلم‌هایی خاص و سلیقه‌ای مشخص بلکه اهمیت فیلم و کتاب مد نظر در اولویت است و از میان چندین‌وچند مجموعهٔ کتاب انگلیسی و فرانسوی، آثاری برگزیده می‌شوند که تا حد ممکن با تاریخ کتاب‌های سینمایی ایران نسبتی داشته باشند و جای خالی آن‌ها حس شود؛ البته در مواردی نیز که کتاب دلخواه موجود نیست، کتابی مختص این مجموعه تدوین می‌شود.

هر کتابی از مجموعهٔ «یک فیلم، یک جهان» درصدد است «فیلم» مورد مطالعه‌اش را به وسعت یک «جهان» ببیند.

درباره فیلم آنی هال

درست در میانهٔ دههٔ ۱۹۷۰، وودی آلن آنی هال را نوشت و جلوی دوربین برد. او در یک پرش بلند، به جرگهٔ کارگردانان رده‌بالای آمریکایی پیوست، هرچند به مقامش در جایگاه کمدین، به خاطر شاهکارهایی همچون موزها، درخواب‌فرورفته، دوباره بنواز، سام و عشق و مرگ، همچنان خدشه‌ای وارد نشد.

آنی هال (۱۹۷۷) به یکی از بامزه‌ترین فیلم‌های آمریکایی بعد از جنگ جهانی دوم بدل شد. برای گروچو مارکس که در اولین روز سال درگذشت و چارلی چاپلین که در آخرین روز از دنیا رفت، باعث افتخار می‌بود که سهمی در آن فیلم داشته باشند. هرچند اکران فیلم در بهار آغاز شده بود، اما تا فوریهٔ سال آینده، که اعضای آکادمی اقدام به رأی‌گیری کردند، حرف و سخنش هنوز از سر زبان‌ها نیفتاده بود. آنی هال اسکار بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر زن و بهترین فیلم‌نامه را از آنِ خود کرد. خودِ آلن هم برای بهترین بازیگر مرد نامزد شده بود، اما رقابت را به ریچارد دریفوس برای بازی در دختر خداحافظی باخت.

در اولین آخر هفته، فروش فیلم به رکوردی بالغ بر قیمت پنج خانه در منهتن رسید و در آمریکا از محل اجارهٔ خانگی، به فروشی بالغ بر دوازده‌میلیون دلار دست یافت (در سالی که جنگ ستارگان و راکی در صدر جدول پرفروش‌ترین‌ها جای گرفته بودند) و در سرتاسر جهان مخاطبان پروپاقرصی پیدا کرد. فیلم قبلی آلن، عشق و مرگ، صرفاً شش‌میلیون‌وهشتصدوهفتادوپنج‌هزار دلار از اجارهٔ خانگی در آمریکا پول درآورده بود. فروش جهانی آنی هال به پول امروز چیزی بالغ بر صدمیلیون دلار می‌شود

خواندن کتاب یک فیلم، یک جهان؛ آنی هال را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

علاقه‌مندان به سینما و نقدهای سینمایی مخاطبان این کتاب و این مجموعه‌اند.

بخشی از کتاب یک فیلم، یک جهان؛ آنی هال

صحنهٔ آغازین آنی هال ابراز ارادتی است هم به اینگمار برگمان و هم به سُنت وودویل که استندآپ کمدین‌هایی مثل وودی آلن از آن‌جا آمده‌اند. در کلوزآپی بی‌تکلف و دلنشین، اَلوی سینگر رو می‌کند به مخاطبانش و حرف می‌زند و از همان لحظهٔ نخست، حرف‌های به‌شدت شخصی و تکان‌دهنده‌ای را پیش می‌کشد. دو سه‌تا جوک یهودی می‌گوید و به مشکلات احساسی‌اش اعتراف می‌کند: بحران میان‌سالی در چهل‌سالگی (خودِ آلن در دسامبر ۱۹۷۵ چهل ساله شده است) و به‌هم زدن با آنی هال.

برگمان پیشگام این نوع کلوزآپ «اعترافی» است. در فیلم‌هایی مثل نور زمستانی، پرسونا و شرم، شخصیتش را در کلوزآپ گیر می‌اندازد، بدون آرایش و پرهیز از نگاه خیره. در آنی هال، این صحنه فهرستی از ارجاعات را به شکلی خلاصه جلوی مخاطب می‌گذارد: احساس می‌کنیم این مرد با همان لباسی در صحنه حاضر شده که در زندگی عادی می‌پوشد؛ کت پشمی پیچازی، پیراهن چهارخانه و عینک طبی با قاب مشکی. گویی خودِ کارگردان، وودی آلن، است که با ما حرف می‌زند، نه اَلوی سینگر، و دارد سفرهٔ دلش را پیش ما باز می‌کند و با حالت چهره و حرکات آشنایش ما را یاد چاپلین می‌اندازد.

آلن می‌گوید: «به نظرم، مهم است فیلم را چطور شروع کنی، احتمالاً این را از آموزش‌هایم در کاباره یاد گرفته‌ام، باید در شروع و پایان‌بندی نوعی کیفیت خاص داشته باشی، نوعی کیفیت خاص نمایشی، یا چیزی که مخاطب را درجا گیر بیندازد.»

Image