کتاب سقوط ۱۱۷۷؛ روایتی تازه درباره‌ی همانندی تمدن ما و تمدن‌های ۳ هزار سال پیش

کتاب «سقوط ۱۱۷۷» نوشته اریک اچ.کلاین روایتی شگفت‌انگیز درباره شباهت تمدن امروزی بشر با تمدن‌های سه‌هزار سال پیش است. این کتاب بخشی از مجموعه «نقاط عطف تاریخ باستان» است. هر جلد از این مجموعه به رویدادی مهم یا لحظه‌ای کلیدی در جهان باستان نظر می‌افکند. تمرکز نویسنده در این کتاب‌ها بر چرایی و چگونگی امور و همچنین زمان وقوع آنها است. کتاب حاضر در درجه اول درباره سقوط تمدن‌های عصر مفرغ و عوامل آن در بیش از سه هزار سال پیش است و بعد از آن، با مقایسه تمدن کنونی با تمدن‌های عصر مفرغ، درس‌هایی درباره جوامع جهانی و چندملیتی‌شده امروز به ما می‌دهد. ممکن است برخی تصور کنند میان جهان عصر مفرغ و فرهنگ فناوری‌زده کنونی نمی‌توان قیاسی منطقی و معتبر انجام داد. شباهت‌های این دو جهان به لحاظ هیئت‌های دیپلماتیک و ممنوعیت‌های اقتصادی تجاری، گروگان‌گیری‌ها و باج‌دادن‌ها، قتل و ترور، ازدواج‌های شگفت‌آور و جدایی‌های ناخوشایند، توطئه‌های بین‌المللی و اخبار نظامی جعلی، تغییرات آب‌وهوایی و خشکسالی و حتی یکی دو مورد سانحه دریایی و غرق شدن کشتی به حدی است که نگاهی دقیق‌تر به مردمان و مکان‌های دوره‌ای که بیش از سه هزار سال پیش وجود داشته‌اند را به امری فراتر از یک تحقیق آکادمیک در حوزه مطالعاتی تاریخ باستان تبدیل کرده است. در اقتصاد جهانی کنونی و در جهانی که این اواخر با زلزله‌ها و سونامی‌های ژاپن و انقلاب‌های «بهار عربی» در مصر، تونس، لیبی، سوریه و یمن دست به گریبان بوده است، ثروت و سرمایه‌گذاری‌های آمریکا و اروپا به‌طور تفکیک‌ناپذیری در نظامی جهانی تنیده شده است که آسیای شرقی و کشورهای تولیدکننده نفت در خاورمیانه را نیز شامل می‌شود. بنابراین بررسی بقایای پراکنده تمدن‌های درهم‌تنیده مشابهی که بیش از سه هزار سال پیش فروپاشیدند، می‌تواند برای ما فواید بیشماری داشته باشد. کتاب اچ. کلاین پنج فصل دارد و در این پنج فصل نقاط عطف تاریخ بشر از دوران مفرغ تا فروپاشی امپراطوری های بزرگ بررسی شده است. در بخشی از کتاب می خوانیم: «دوران عصر مفرغ پسین به‌درستی در تاریخ جهان به‌عنوان دوران طلایی نامیده شده است، دورانی که طی آن نوعی اقتصاد جهانی اولیه به‌گونه‌ای موفقیت‌آمیز شکوفا شد. بنابراین ممکن است از خود بپرسیم، اگر تمدن‌های این نواحی به پایان نرسیده بود، آیا ممکن بود تاریخ جهان جور دیگری می‌چرخید یا مسیر متفاوتی در پیش می‌گرفت؟ چه می‌شد اگر مجموعه زمین‌لرزه‌های یونان و مدیترانه شرقی اتفاق نمی‌افتاد؟ چه می‌شد اگر هیچ خشکسالی، قحطی، مهاجران یا مهاجمانی وجود نداشت؟»