کتاب جنگ جهانی اول

کتاب جنگ جهانی اول با عنوان اصلی Weltkrieg und revolution : 1914-1918 نوشتهٔ «زونکه نایتسل» و ترجمهٔ «مهدی تدینی»، اثری پژوهشی و تحلیلی دربارهٔ یکی از مهم‌ترین رخدادهای تاریخ معاصر است. نشر کتاب پارسه این اثر را در سال ۱۴۰۲ منتشر کرده است. این کتاب به بررسی زمینه‌ها، روند و پیامدهای جنگ جهانی اول با تمرکز ویژه بر نقش آلمان پرداخته و بخشی از مجموعه‌ای دربارهٔ تاریخ آلمان در قرن بیستم میلادی به شمار می‌رود. نویسنده با رویکردی تحلیلی، تحولات سیاسی، نظامی و اجتماعی این جنگ را واکاوی می‌کند و مترجم نیز با افزودن پانوشت‌ها و توضیحات تکمیلی، فهم بهتر مطالب را برای خواننده فراهم آورده است. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب جنگ جهانی اول اثر زونکه نایتسل

کتاب «جنگ جهانی اول» اثری پژوهشی است که به بررسی ریشه‌ها، روند و پیامدهای جنگ جهانی اول از زاویهٔ دید آلمان پرداخته است. این کتاب بخشی از مجموعهٔ «تاریخ آلمان در قرن بیستم» است و ساختار آن بر تحلیل تاریخی و روایت تحولات سیاسی، نظامی و اجتماعی استوار شده است. نویسنده با تکیه بر منابع معتبر و پژوهش‌های نو، تلاش کرده تصویری جامع از شرایط اروپا و جهان در آستانهٔ جنگ، دلایل ورود قدرت‌ها به منازعه و تأثیرات گستردهٔ این جنگ بر ساختارهای سیاسی و اجتماعی ارائه دهد.

کتاب با مقدمه‌ای مفصل آغاز شده که جایگاه جنگ جهانی اول را در تاریخ معاصر و نقش آن در فروپاشی امپراتوری‌ها و ظهور ایدئولوژی‌های نو مانند فاشیسم و کمونیسم را توضیح می‌دهد؛ سپس با روایتی مرحله‌به‌مرحله، مسیر منتهی به جنگ، بحران‌های دیپلماتیک، آغاز درگیری‌ها، تحولات جبهه‌های مختلف و پیامدهای سیاسی و اجتماعی جنگ را دنبال می‌کند. این کتاب نه‌تنها به رخدادهای نظامی و سیاسی می‌پردازد، بلکه تأثیرات جنگ بر زندگی روزمره، ذهنیت جمعی و فرهنگ اروپایی را نیز بررسی کرده است. ساختار کتاب «جنگ جهانی اول» به‌گونه‌ای است که هم برای پژوهشگران و هم برای علاقه‌مندان به تاریخ معاصر قابل استفاده است و با افزودن پانوشت‌ها و توضیحات مترجم (مهدی تدینی)، فهم عمیق‌تری از موضوعات مطرح‌شده به دست می‌دهد.

خلاصه کتاب جنگ جهانی اول

کتاب با ترسیم تصویری از پایان قرن نوزدهم و فروپاشی نظم قدیم اروپا آغاز می‌شود. نویسنده، «زونکه نایتسل» ابتدا به زمینه‌های تاریخی و سیاسی منتهی به جنگ می‌پردازد و نشان می‌دهد چگونه رقابت‌های امپریالیستی، ملی‌گرایی افراطی و بحران‌های دیپلماتیک، اروپا را به‌سوی یک منازعهٔ فراگیر سوق دادند. در این روایت، نقش آلمان به‌عنوان قدرتی نوظهور و جاه‌طلب که به‌دنبال جایگاهی بالاتر در نظام بین‌الملل بود، برجسته شده است. در ادامه، کتاب به شرح وقایع منتهی به آغاز جنگ در تابستان ۱۹۱۴ میلادی می‌پردازد؛ از ترور ولیعهد اتریش در سارایوو تا بحران‌های دیپلماتیک و تصمیمات سرنوشت‌ساز رهبران اروپا. نویسنده با جزئیات، روند ورود قدرت‌های بزرگ به جنگ و شکل‌گیری دو بلوک اصلی (اتحاد دوجانبه و اتحاد سه‌جانبه) را بررسی می‌کند؛ سپس تحولات نظامی سال‌های نخست جنگ ازجمله نبردهای جبههٔ غربی و شرقی، شکست‌ها و پیروزی‌های اولیه و تغییر ماهیت جنگ از نبردی متحرک به جنگی ایستا و فرسایشی به تصویر کشیده می‌شود. کتاب حاضر به تأثیرات اجتماعی و روانی جنگ بر سربازان و جوامع اروپایی نیز توجه دارد؛ از شور و هیجان آغازین تا سرخوردگی و رنج‌های بی‌پایان سنگرها. نویسنده نشان می‌دهد که چگونه جنگ جهانی اول زمینه‌ساز تحولات سیاسی بزرگی شد؛ فروپاشی امپراتوری‌ها، انقلاب روسیه، ظهور فاشیسم و تغییرات ژئوپولیتیک گسترده. این کتاب با بررسی پیامدهای جنگ برای آلمان و اروپا، ازجمله معاهدهٔ ورسای و شکل‌گیری جمهوری وایمار به پایان می‌رسد و تصویری از جهانی نو ارائه می‌دهد که از دل ویرانی‌های جنگ سر برآورده است.

چرا باید کتاب جنگ جهانی اول را بخوانیم؟

کتاب حاضر با تمرکز بر نقش آلمان و تحلیل ریشه‌های ساختاری و ذهنی جنگ جهانی اول، فرصتی فراهم می‌کند تا خواننده با پیچیدگی‌های سیاست بین‌الملل، تحولات اجتماعی و پیامدهای عمیق این جنگ آشنا شود. «زونکه نایتسل» با بهره‌گیری از پژوهش‌های جدید و روایت مستند، نه‌تنها رخدادهای نظامی و سیاسی را شرح داده، بلکه تأثیرات جنگ بر فرهنگ، ذهنیت جمعی و شکل‌گیری ایدئولوژی‌های قرن بیستم را بررسی کرده است. مطالعهٔ این اثر به درک بهتر پیوند میان گذشته و حال و فهم چرایی تحولات بزرگ قرن بیستم کمک می‌کند. افزوده‌شدن پانوشت‌ها و توضیحات مترجم فهم دقیق‌تر مطالب را برای خواننده ممکن می‌سازد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای علاقه‌مندان به تاریخ معاصر، پژوهشگران حوزهٔ علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، دانشجویان تاریخ و کسانی که به‌دنبال فهم عمیق‌تر ریشه‌ها و پیامدهای جنگ جهانی اول هستند، مناسب است؛ همچنین برای کسانی که دغدغهٔ شناخت تحولات سیاسی و اجتماعی قرن بیستم و پیدایش ایدئولوژی‌هایی مانند فاشیسم و کمونیسم را دارند.

درباره زونکه نایتسل

«زونکه نایتسل» (Neitzel Sönke) متولد ۲۶ ژوئن ۱۹۶۸ و تاریخ‌نگاری آلمانی است که تخصص او جنگ‌های جهانی بوده است. او آثار بسیاری دربارهٔ جنگ جهانی دوم نوشته  و سردبیر مجلهٔ «تاریخ آلمان در قرن بیستم» بوده و کتاب‌های متعددی ازجمله «سربازان: دربارهٔ جنگیدن، کشتن و مردن» و «نوارهای محرمانهٔ جنگ جهانی دوم از اسیران جنگی آلمانی» را که براساس ضبط مکالمات اسیران جنگی آلمانی در کمپ «ترنت پارک» بوده، نوشته و به‌همراه «هارالد ولتسر» تألیف و منتشر کرده است. «زونکه نایتسل» کتاب «شنود ژنرال‌های هیتلر» را با همکاری «هارالد ولتسر» ویرایش کرده و نویسندهٔ کتاب «جنگ جهانی اول» نیز بوده است. او در دانشگاه ماینتس تحصیل کرده و سپس استاد تاریخ نظامی در دانشگاه پوتسدام شده است. پیش از این و از سال ۲۰۱۵ میلادی، از مدرسهٔ اقتصاد لندن به این دانشگاه منتقل شد؛ همچنین در دانشگاه کارلسروهه، دانشگاه برن و دانشگاه زاربروکن در آلمان و سوئیس تدریس کرده و برای مدتی کوتاه استاد امنیت جهانی در دانشگاه گلاسگو بوده است.

درباره مهدی تدینی

«مهدی تدینی» متولد ۱۳۵۹ در تهران، پژوهشگر، نویسنده و مترجمی ایرانی است که فعالیت‌هایش عمدتاً در حوزهٔ تاریخ سیاسی، ایدئولوژی‌پژوهی، لیبرالیسم و نقد فاشیسم متمرکز بوده است. او نخستین مترجم آثار «ارنست نولته» به پارسی محسوب شده و با برگردان آثاری چون «جنبش‌های فاشیستی: بحران نظام لیبرالی و تکامل فاشیسم»، «قرن بیستم: ایدئولوژی‌های خشونت و اسلام‌گرایی: سومین جنبش مقاومت رادیکال» نقش مهمی در معرفی و توضیح دیدگاه‌های «ارنست نولته» دربارهٔ ماهیت فاشیسم و نازیسم، ازجمله ارتباط آن‌ها با جریان‌های چپ ایفا کرده است؛ همچنین نخستین مترجم آثار «لودویگ فون میزس» در ایران است و با ترجمهٔ کتاب‌هایی به معرفی اندیشه‌های مکتب اقتصادی اتریش پرداخته است. او از منتقدان جدی ایدئولوژی‌های چپ‌گرا به‌ویژه در فضای روشنفکری ایران بوده و طرفدار بازار آزاد و دولت حداقلی است. از دیگر آثار ترجمه‌شدهٔ مهدی تدینی می‌توان به «عناصر و خاستگاه‌های حاکمیت توتالیتر» اثر «هانا آرنت» (شامل بخش‌های «یهودی‌ستیزی»، «امپریالیسم» و «توتالیتاریسم»)، «نظریه‌های فاشیسم» نوشتهٔ «ولفگانگ ویپرمن» و کتاب «جنگ جهانی اول» اثر «زونکه نایتسل» اشاره کرد. مهدی تدینی در نشست‌ها و سخنرانی‌های متعدد به تحلیل فاشیسم و تشریح مبانی لیبرالیسم پرداخته و بر این باور بوده که برداشت نادرست از مفاهیم فاشیسم و نازیسم در ایران ناشی از فاصله‌گرفتن این واژه‌ها از معنای علمی آن‌ها و تبدیلشان به صرف برچسب‌های سیاسی بوده است.

این کتاب یا نویسنده چه جوایز و افتخاراتی کسب کرده است؟

«سونکه نایتسل» در سال ۱۹۹۶ میلادی موفق به کسب رتبهٔ سوم جایزهٔ معتبر Werner-Hahlweg برای پژوهش در حوزهٔ تاریخ نظامی و علوم نظامی شد؛ جایزه‌ای که بین سال‌های ۱۹۹۲ تا ۲۰۱۲ هر دو سال یک‌بار به پژوهشگران برجستهٔ این رشته در آلمان اهدا می‌شد. او از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۵ عضو هیئت‌مدیرهٔ «انجمن تاریخ نظامی» (Arbeitskreis Militärgeschichte e. V.) بود و از ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۵ به‌عنوان نایب‌رئیس آن فعالیت کرد؛ همچنین ریاست کمیسیون ارزیابیِ «جایزهٔ تاریخ نظامی و تکنولوژی نظامی» را بر عهده داشته؛ جایزه‌ای که پس از سال ۲۰۱۲ میلادی با نام جدید Förderpreis für Militärgeschichte und Militärtechnikgeschichte شناخته شده است.

نظر افراد یا مجله‌های مشهور درباره این کتاب چیست؟

منتقدان برجسته دیدگاه‌های متفاوتی دربارهٔ کتاب حاضر ارائه کرده‌اند. نشریهٔ Sehepunkte با تأکید بر روایت روان و خواندنی اثر، تمرکز نویسنده بر پیوند میان عملیات نظامی و زمینه‌های سیاسی داخلی و خارجی را تحسین کرده و آن را همراه با تحلیل‌هایی از ضعف‌های اقتصادی، سیاست‌های تغذیه و خطاهای راهبردی، به‌ویژه برای مخاطبان تازه‌کار، معرفی مفیدی دانسته است. wissenschaft.de کتاب را مقدمه‌ای تاریخ‌نگارانه با رویکرد سیاسی بر جنگ جهانی اول توصیف کرده که تصویری کلی از آشفتگی‌های سیاسی، نظامی و دیپلماتیک ارائه می‌دهد؛ هرچند به ابعاد اجتماعی و فرهنگی کمتر پرداخته شده است. در مقابل، H-Soz-Kult با اشاره به تمرکز اصلی نویسنده بر عوامل سیاسی، نظامی و دیپلماتیک، کم‌توجهی او به جنبه‌هایی همچون جوّ جنگ، فرهنگ، تجربه‌های اجتماعی و پیامدهای فرهنگی را یادآور شده و اثر را از منظر رویکردهای نو در پژوهش‌های جنگ جهانی اول، محدود ارزیابی کرده است.

چه نسخه‌های دیگری از این کتاب در ایران منتشر شده است؟

کتاب حاضر با عنوان «‏‫جنگ جهانی اول ۱۹۱۴ - ۱۹۱۹‬»‏‫ با ترجمهٔ «مهدی تدینی» در سال ۱۳۹۹ در نشر ثالث منتشر شده است.

بخشی از کتاب جنگ جهانی اول

«[گروه موسوم به] اتحاد اسپارتاکوس ــ که چند هفته بعد حزب کمونیست آلمان نیز از آن سر برآورد ــ و جناح چپِ حزب سوسیال‌دموکراتیک مستقل، با حمایت‌هایی از جانب روسیه [ی بولشویستی] در برلین قیامی را تدارک می‌دیدند. پس از آنکه دولت در وضعیتی تقریباً فلج‌شده در چهارم نوامبر برگزاری تجمعات را ممنوع و برخی از سردسته‌های شورشیان را بازداشت کرد، نهم نوامبر در برلین اعتصاب عمومی آغاز شد. صدها هزار کارگر و سرباز از فراخوان حزب سوسیال‌دموکراتیک مستقل پیروی کردند، به مرکز شهر سرازیر شدند و زندگی عمومی را فلج کردند. فریدریش ابرت [رهبر حزب سوسیال‌دموکراتیک اکثریت] در رأس اعتراضات قرار گرفت تا بر روند تحولات اثر بگذارد. او دوباره مصرانه از صدراعظم خواستار برکناری امپراتور و واگذاری امور دولت به حزب سوسیال‌دموکراتیک شد. زیر فشار رخدادها، ماکس فون بادن تصمیم گرفت خود مستقل عمل کند: او بی‌درنگ کناره‌گیری ویلهلم دوم و ولیعهد از تاج‌وتخت را اعلام کرد و فریدریش ابرت را به عنوان صدراعظم جدید آلمان منصوب کرد، در حالی که طبق قانون‌اساسی هرگز چنین اختیاری نداشت. این مسئله ربطی به تصمیم‌گیری دربارۀ شکل آتی حکومت نداشت، اما نیرویی پدید آورد که دیگر نمی‌شد آن را متوقف کرد. در ساعت ناهار در مجلس، فیلیپ شایدِمان، نایب‌رئیس حزب سوسیال‌دموکراتیک، اطلاع یافت اتحاد اسپارتاکوس برنامه‌هایی دارد تا از فرصت پدیده‌آمده نهایت استفاده را برای مقاصد خود ببرد.