کتاب تن بارگی در عصر صفویه

کتاب الکترونیکی «تن‌بارگی در عهد صفویه» نوشتهٔ زهره روحی اثری پژوهشی است که نشر اندیشه احسان آن را منتشر کرده است. این کتاب با نگاهی جامعه‌شناختی و تاریخی، به بررسی ابعاد مختلف روابط جنسی، بدن، قدرت و هنجارهای جنسی در دورهٔ صفویه می‌پردازد. نویسنده با استفاده از اسناد تاریخی، سفرنامه‌ها و منابع ادبی، به تحلیل جایگاه تن‌بارگی، روسپیگری، همجنس‌گرایی و نقش غلامان اخته در ساختار قدرت و جامعهٔ آن عصر می‌پردازد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تن بارگی در عصر صفویه

«تن‌بارگی در عهد صفویه» اثری ناداستان و پژوهشی است که با رویکردی میان‌رشته‌ای، به بررسی روابط جنسی و بدن در ساختار اجتماعی و سیاسی ایران عصر صفوی می‌پردازد. زهره روحی در این کتاب، با تکیه‌بر منابع تاریخی، سفرنامه‌های اروپاییان و متون ادبی، تصویری از مناسبات جنسی، نقش بدن و کالبد در بازتولید قدرت و هنجارهای اجتماعی ارائه داده است. کتاب ساختاری تحلیلی دارد و موضوعاتی چون غلامان اخته، روسپیگری، قهوه‌خانه‌ها، نقش زنان و مردان دربار و تأثیر سیاست‌های شاهان صفوی بر مناسبات جنسی را بررسی می‌کند. این اثر در قالبی پژوهشی و تحلیلی، تلاش کرده است تا از روایت‌های صرفاً اخلاقی یا اسنادی فراتر رود و به لایه‌های عمیق‌تر فرهنگ جنسی و بدن در جامعهٔ صفوی بپردازد. نویسنده با بهره‌گیری از دیدگاه‌های انسان‌شناسی و جامعه‌شناسی، به ویژه نظریات مدرن دربارهٔ بدن و قدرت، سعی کرده است نشان دهد که چگونه سیاست، اقتصاد و فرهنگ در شکل‌دهی به هنجارهای جنسی و بدن در این دوره نقش داشته‌اند.

خلاصه کتاب تن بارگی در عصر صفویه

کتاب «تن‌بارگی در عهد صفویه» با تمرکز بر دورهٔ صفوی، به بررسی پیوند میان قدرت سیاسی و مناسبات جنسی در ساختار اجتماعی آن زمان پرداخته است. نویسنده با تحلیل اسناد تاریخی و سفرنامه‌ها، نشان داده است که چگونه بدن و روابط جنسی، به‌ویژه دربار و حرمسراها، به ابزاری برای بازتولید قدرت و کنترل اجتماعی تبدیل شده‌اند. در این کتاب، موضوع غلامان اخته و نقش آن‌ها به‌عنوان جنسیّت سوم در ساختار قدرت صفوی بررسی شده است. غلامان اخته نه‌تنها نگهبانان حرمسرا بودند، بلکه به‌واسطهٔ موقعیت خاص خود، به ابزار کنترل و نظارت بر زنان و حتی شاهزادگان بدل شدند. نویسنده با اشاره به گزارش‌های سفرنامه‌نویسان اروپایی، به توصیف بازار بردگی، آموزش پسران جوان برای ایفای نقش‌های جنسی و اجتماعی، و جایگاه آن‌ها در قهوه‌خانه‌ها و مجالس عیش و نوش پرداخته است. کتاب همچنین به موضوع روسپیگری رسمی و غیررسمی در شهرهایی چون اصفهان می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه روسپیان، علاوه‌بر نقش اقتصادی، جایگاهی اجتماعی و حتی سیاسی داشته‌اند. پرداخت مالیات، حضور در میدان‌های عمومی و مشارکت در مراسم مذهبی از جمله ویژگی‌های این گروه بوده است. در بخش دیگری از کتاب، نویسنده به تحلیل مناسبات همجنس‌گرایانه در میان مردان، به‌ویژه در میان طبقات بالای جامعه و دربار، پرداخته است. این مناسبات نه‌تنها در ادبیات و شعر آن دوره بازتاب یافته‌اند، بلکه در ساختارهای اجتماعی و اقتصادی نیز نقش داشته‌اند. در مجموع، کتاب با رویکردی پدیدارشناسانه و تحلیلی، تلاش کرده است نشان دهد که مناسبات جنسی و بدن در عصر صفوی، نه‌تنها امری فردی یا اخلاقی، بلکه بخشی از سازوکارهای قدرت، اقتصاد و فرهنگ جامعه بوده‌اند.

چرا باید کتاب تن بارگی در عصر صفویه را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و مستند، به یکی از موضوعات کمتر بررسی‌شده در تاریخ ایران می‌پردازد و تصویری متفاوت از مناسبات جنسی، بدن و قدرت در دورهٔ صفویه ارائه می‌دهد. مطالعهٔ این اثر به درک بهتر پیوند میان سیاست، جامعه و هنجارهای جنسی در تاریخ ایران کمک می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه بدن و روابط جنسی، بخشی از سازوکارهای قدرت و کنترل اجتماعی بوده‌اند. همچنین، استفاده از منابع متنوع و تحلیل تطبیقی با دیگر فرهنگ‌ها و دوره‌ها، این کتاب را به منبعی ارزشمند برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ فرهنگی و اجتماعی ایران تبدیل کرده است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب به پژوهشگران تاریخ اجتماعی، دانشجویان انسان‌شناسی، جامعه‌شناسی و مطالعات جنسیت، و علاقه‌مندان به تاریخ فرهنگی ایران پیشنهاد می‌شود. همچنین برای کسانی که دغدغهٔ فهم مناسبات قدرت، بدن و جنسیت در بستر تاریخی دارند، این اثر می‌تواند افق‌های تازه‌ای بگشاید.

بخشی از کتاب تن بارگی در عصر صفویه

«در واقع این سازوکار بیمارگونة مردسالار: غیاب خحود (بودش) را مقدم بر حضورش قرار داده است. گویی تنها با در نظطر داشتن موقعیت «غیاب» که متصل به اخته کردن بدن مردانة مردی دیگر است، دلش آرام می‌گیرد و بدین ترتیب نگا خود را به جای عضو اخته شدة مرد حصی می‌نشاند یا شاید هم برعکس! به هر حال اکنون غلام خصی‌شده همان چشم و گوش مرد، با تمامی اقتدان مرد وق خانه در غیاب اوست. این غلام، در موقیت نازه‌ای که کسب کرده دیگر غلام نیست؛ قبل از هر چیز او نگاه امتداد يافتَة اقتدار مردسالاری عصر صفویه در تمامی «اندرونی»‌ها است. تنها بدین ترتیب است که (اندرونی)هاء به مد موقعیت و جایگاه «امر زنانه»؛ به سلطهٌ اقتدار مردسالار صفویه در می‌آید. به واقع اقتداری که به غلام خصی شده تبلق #ذررایه اعطاء شده است. قبل از هرچیز به حضور او در هت نگاه/اش داده شده است. او بدون نگاه کنترل و نظارتش، هیچ اقتداری ندارد. و با این ا«نگاه برخوردار از اقتدار»؛ به چنان موقعیتی در اندرونی دست يافته است که حتی می‌تواند زنان حرمسرا را به صلاح‌دید خود تنبیه با تشویق کند. حصی (خواجه)؛ قدرتش را مدیون واگذاری بدن مردانه خود به جامع مرد سالاری عصر صفوی است. تنها پبه این صورت، مرد سالاری می‌تواند حاکمیت خود را عبنیت بخشد و این عینیت بیمارگونه را تا حد دست‌یابی به کالبد جسمانی مردی دیگر اما در عین حال از مردی افتادُ وی ارتقاء دهد که در واقم به لوعی، هماتا طلب جانشینی «خلع شده از قدرت مردانه‌گی»اش است.»