کتاب مذهب علیه مذهب

اول باید ببینیم حکومت مذهبی چیست. حکومت مذهبی رژیمی است که در آن به جای رجال سیاسی، رجال مذهبی (روحانی) مقامات سیاسی و دولتی را اشغال می‌کنند و به عبارت دیگر حکومت مذهبی یعنی حکومت روحانیون بر ملت. آثار طبیعی چنین حکومتی یکی استبداد است، زیرا روحانی خود را جانشین خدا و مجری اوامر او در زمین می‌داند و در چنین صورتی مردم حق اظهارنظر و انتقاد و مخالفت با او ندارند. یک زعیم روحانی خود را به خودی خود زعیم می‌داند؛ به اعتبار اینکه روحانی است و عالم دین، نه به اعتبار رأی و نظر و تصویب جمهور مردم. بنابراین یک حاکم غیرمسئول است و این مادر استبداد و دیکتاتوری فردی است. و چون خود را سایه و نمایندهٔ خدا می‌داند، بر جان و مال و ناموس همه مسلط است و در هیچ گونه ستم و تجاوزی تردید به خود راه نمی‌دهد، بلکه رضای خدا را در آن می‌پندارد. گذشته از آن برای مخالف، برای پیروان مذاهب دیگر حتی حق حیات نیز قایل نیست. آن‌ها را مغضوب خدا، گمراه، نجس و دشمن راه دین و حق می‌شمارد و هرگونه ظلمی را نسبت به آنان عدل خدایی تلقی می‌کند.

«وقتی که زور و حیله لباس تقوی می‌پوشد، بزرگ‌ترین فاجعهٔ تاریخ و بزرگ‌ترین قدرت مسلط بر تاریخ پدید آمده است.»

این را بر روشنفکران، به آن‌هایی که همیشه می‌پرسند که «تو به نام یک روشنفکر چگونه این همه به دین تکیه می‌کنی؟» می‌گویم که «من اگر از دین سخن می‌گویم، از دینی سخن نمی‌گویم که در گذشته تحقق داشته و در جامعه حاکم بوده است، بلکه از دینی سخن می‌گویم که هدفش از بین بردن دینی بوده که در طول تاریخ بر جامعه‌ها حکومت داشته، و از آن دینی سخن می‌گویم که پیغمبرانش برای نابودی اشکال گوناگون دینِ شرک قیام کردند و در هیچ زمانی به طور کامل، از نظر جامعه و زندگی اجتماعی مردم، آن دینِ توحید تحقق پیدا نکرده، بلکه مسئولیت ما این است که برای تحقق آن دین (دین توحید) در آینده بکوشیم، و این مسئولیت بشری است تا آینده دین توحید (آنچنان‌که به وسیلهٔ پیامبران توحید اعلام شده) در جامعهٔ بشری جانشین ادیان تخدیری توجیهی شرک بشود.» بنابراین تکیهٔ ما به دین، بازگشت به گذشته نیست، بلکه ادامهٔ راه تاریخ است.

گفت: یا علی، پس تو چرا چنین جامهٔ ژنده و خشن و خوراک نامرغوب و غیرمطبوع داری؟ و علی، با خشم، بر سرش کوفت که: ... وای بر تو! من مثل تو نیستم. وظیفهٔ من سنگین است. خداوند بر پیشوایان دادگر و رهبران جامعه واجب کرده که زندگی خود را با زندگی محروم‌ترین افراد جامعه‌شان برابر و هم‌اندازه سازند و بسنجند.

ویل دورانت می‌گوید: هیچ پیغمبری به اندازهٔ محمد، پیروانش را به نیرومندی تحریص و ترغیب نکرد و هیچ پیغمبری به اندازهٔ او در این راه توفیق نیافت.

تعجب می‌کنم از مردی که در خانه‌اش نانی نمی‌یابد (نان ندارد) و آن وقت با شمشیر برهنه بر مردم نمی‌شورد.

امروز هم هرکس بخواهد به راستی از علی پیروی کند، تنها می‌ماند؛ هم دشمنان دین با او می‌جنگند و هم متعصبان و مقدسان دین، به نام حمایت از دین شمشیر به رویش می‌کشند، چنان‌که کردند و دیدید و در تاریخ می‌خوانید.

کتابی برای نخواندن! قرآنی که تو به آن معتقدی به چه کار ما می‌آید؟ من نمی‌دانم در آن چه هست و تو خودت هم نمی‌دانی تویش چیست. از این جهت منِ کافر و توی مؤمن هردومان هم‌درس هستیم

به قول رادها کریشنان: «وقتی که زور و حیله لباس تقوی می‌پوشد، بزرگ‌ترین فاجعهٔ تاریخ و بزرگ‌ترین قدرت مسلط بر تاریخ پدید آمده است.»

این را بر روشنفکران، به آن‌هایی که همیشه می‌پرسند که «تو به نام یک روشنفکر چگونه این همه به دین تکیه می‌کنی؟» می‌گویم که «من اگر از دین سخن می‌گویم، از دینی سخن نمی‌گویم که در گذشته تحقق داشته و در جامعه حاکم بوده است، بلکه از دینی سخن می‌گویم که هدفش از بین بردن دینی بوده که در طول تاریخ بر جامعه‌ها حکومت داشته، و از آن دینی سخن می‌گویم که پیغمبرانش برای نابودی اشکال گوناگون دینِ شرک قیام کردند و در هیچ زمانی به طور کامل، از نظر جامعه و زندگی اجتماعی مردم، آن دینِ توحید تحقق پیدا نکرده، بلکه مسئولیت ما این است که برای تحقق آن دین (دین توحید) در آینده بکوشیم، و این مسئولیت بشری است تا آینده دین توحید (آنچنان‌که به وسیلهٔ پیامبران توحید اعلام شده) در جامعهٔ بشری جانشین ادیان تخدیری توجیهی شرک بشود.» بنابراین تکیهٔ ما به دین، بازگشت به گذشته نیست، بلکه ادامهٔ راه تاریخ است.