کتاب تربیت بازیگر

کتاب تربیت بازیگر (Actor training) نوشته آلیسون هاج و ترجمه سپهر کریمی، اثری پژوهشی و آموزشی در حوزه‌ی تئاتر است که نشر نیماژ آن را در سال ۱۴۰۳ منتشر کرده است. این کتاب به بررسی و معرفی مهم‌ترین رویکردها و نظریات آموزش بازیگری در تئاتر غربی پرداخته و کوشیده است مسیرهای مختلف تربیت بازیگر را از آغاز قرن بیستم تا امروز ترسیم کند. نویسنده با گردآوری مقالات و تحلیل‌های متنوع، هم به سنت‌های اروپایی و آمریکای شمالی توجه کرده و هم تأثیرات فرهنگ‌های شرقی را در آموزش بازیگری بررسی کرده است. کتاب حاضر نه‌تنها به معرفی چهره‌های شاخص و جریان‌ساز این حوزه می‌پردازد، بلکه ساختارها و تمرین‌ها و اصول کلیدی آموزش بازیگری را با جزئیات شرح می‌دهد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تربیت بازیگر اثر آلیسون هاج

کتاب تربیت بازیگر (مروری جامع بر رویکردهای تمرین و آموزش بازیگری تئاتر) با تمرکز بر آموزش و تمرین بازیگری در تئاتر، تصویری گسترده از تحولات و جریان‌های اصلی این هنر در قرن بیستم و بیست‌ویکم میلادی ارائه می‌دهد. آلیسون هاج در این کتاب با گردآوری مقالات مقدماتی و تحلیلی، به بررسی ریشه‌ها و مسیرهای آموزش بازیگری در غرب پرداخته و نقش چهره‌هایی چون استانیسلاوسکی، میرهولد، چخوف، کوپو، برشت، لیتل‌وود، استراسبرگ، آدلر، مایزنر، گروتفسکی، لکوک، گولیه، پانیو، بروک، نوشکین، بوگارت و بوآل را در شکل‌گیری و تحول این حوزه برجسته کرده است. ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که با معرفی پیشگامان آموزش بازیگری آغاز می‌شود و سپس به‌سراغ رویکردهای نوین و تجربی‌تر می‌رود.

در هر فصل از کتاب تربیت بازیگر، زمینه‌های تاریخی و فرهنگی و سیاسیِ شکل‌گیری نظریات و تمرین‌های بازیگری بررسی شده و اصول آموزشی هر متخصص با تمرین‌ها و مثال‌های عملی همراه شده است. کتاب تربیت بازیگر همچنین به تأثیر متقابل سنت‌های آسیایی و غربی، نقش کارگردان در فرایند آموزش و اجرا و مفهوم حضور بازیگر روی صحنه پرداخته است. این کتاب با ارائه‌ی تمرین‌ها و تکنیک‌های متنوع، هم برای دانشجویان و هنرمندان تئاتر و هم برای علاقه‌مندان به نظریه و تاریخ بازیگری منبعی غنی و کاربردی به شمار می‌آید.

خلاصه کتاب تربیت بازیگر

کتاب با تمرکز بر آموزش نظام‌مند بازیگری، به بررسی سیر تحول این هنر از آغاز قرن بیستم تا امروز می‌پردازد. نویسنده ابتدا با معرفی استانیسلاوسکی و نظام آموزشی او، به اهمیت پیوند ذهن و بدن و روح در فرایند بازیگری اشاره می‌کند و تمرین‌هایی برای تقویت تمرکز، تخیل و ارتباط ارائه می‌دهد. سپس مسیرهای مختلف آموزش بازیگری را از طریق معرفی چهره‌هایی چون میرهولد، چخوف، کوپو و برشت دنبال می‌کند و تفاوت رویکردهای روان‌شناختی و اجتماعی را در تربیت بازیگر شرح می‌دهد. نویسنده به تأثیر سنت‌های آسیایی بر آموزش بازیگری غربی می‌پردازد و نشان می‌دهد چگونه تکنیک‌های شرقی مانند یوگا و تئاتر نو ژاپنی در شکل‌گیری روش‌های نوین نقش داشته‌اند. نقش کارگردان در فرایند آموزش و اجرا بررسی می‌شود و مفهوم حضور بازیگر روی صحنه با دیدگاه‌های مختلف تحلیل می‌شود. اثر با ارائه‌ی تمرین‌های عملی مانند تمرین‌های تمرکز حواس، تخیل، بداهه‌پردازی و تحلیل نقش، به خواننده امکان می‌دهد با ابزارهای متنوع آموزش بازیگری آشنا شود. نویسنده به این نتیجه می‌رسد که هیچ سیستم واحد و مطلقی برای آموزش بازیگری وجود ندارد و هر بازیگر باید مسیر شخصی خود را در این فرایند کشف کند.

چرا باید کتاب تربیت بازیگر را بخوانیم؟

کتاب تربیت بازیگر اثری است که با رویکردی تحلیلی و کاربردی، مسیرهای متنوع آموزش بازیگری را از منظر تاریخی و عملی بررسی می‌کند. این کتاب با معرفی تمرین‌ها و تکنیک‌های مختلف، امکان مقایسه‌ی رویکردهای گوناگون را فراهم و به خواننده کمک می‌کند با پشتوانه‌ی نظری و تجربی، شیوه‌ی مناسب خود را در بازیگری بیابد. یکی از ویژگی‌های شاخص این اثر توجه به تأثیرات متقابل فرهنگ‌های غربی و شرقی و بررسی نقش کارگردان در فرایند تربیت بازیگر است. همچنین تمرکز بر تمرین‌های عملی و مثال‌های عینی، کتاب را به منبعی مناسب برای دانشجویان، هنرمندان و علاقه‌مندان به تئاتر تبدیل کرده است. مطالعه‌ی این کتاب می‌تواند به درک عمیق‌تر فرایند خلاقیت، حضور و شخصیت‌پردازی در بازیگری منجر شود و ابزارهای متنوعی برای رشد فردی و گروهی در اختیار قرار دهد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن کتاب تربیت بازیگر به دانشجویان و هنرمندان تئاتر، علاقه‌مندان به آموزش بازیگری، پژوهشگران حوزه‌ی هنرهای نمایشی و کسانی که به‌دنبال شناخت عمیق‌تر از فرایند تمرین و آموزش بازیگری هستند، پیشنهاد می‌شود. همچنین این کتاب برای مربیان تئاتر و فعالان حوزه‌ی اجرا که به‌دنبال آشنایی با رویکردهای متنوع و تمرین‌های عملی هستند، مناسب است.

درباره آلیسون هاج

آلیسون هاج (Alison Hodge) یک کارگردان، بازیگر، مربی، نویسنده و مدرس تئاتر است که از سال ۱۹۸۲ میلادی به‌صورت حرفه‌ای در این حوزه فعالیت کرده است. او دستیار کارگردان تئاتر Gardzienice بوده و همراه با وودژیمیرژ ستانیفسکی، کتاب سرزمین‌های پنهان: تئاتر Gardzienice را تألیف کرده است. این نویسنده، مدیر هنری گروه بین‌المللی پژوهشی تئاتر The Quick and the Dead بوده و به‌عنوان مدرس تئاتر در دانشگاه رویال هالوی در لندن فعالیت کرده است. آلیسون هاج از طریق تحقیقات عملی با گروه خود، رویکرد تجسمی Core Training را برای آموزش بازیگران توسعه داده است. کتاب تربیت بازیگر (Actor training) به قلم او نوشته شده است.

نظر افراد یا مجله‌های مشهور درباره این کتاب چیست؟

- Theatre, Dance and Performance Training: آموزش بازیگری از وسعت و انسجام برخوردار است و این کتاب، یک افزودنی حیاتی برای حوزه‌ی تئاتر و مطالعات اجراست. 

- Whatsonstage.com: این مجموعه‌ی گسترده از مقالات، نوشته‌شده توسط دانشگاهیان بریتانیایی و آمریکایی، روش‌های بیش از ۲۰ مدرس غربی را فصل‌به‌فصل مقایسه می‌کند؛ از استلا آدلر تا لی استراسبرگ.

چه نسخه‌های دیگری از این کتاب در ایران منتشر شده است؟

کتاب حاضر با عناوین متفاوت توسط مترجمان و ناشران مختلف در سال‌های متفاوت ترجمه و منتشر شده است.

بخشی از کتاب تربیت بازیگر

«برخلاف استراسبرگ، آدلر و مایزنر، هریک از این سه چهره به‌شدت انکار می‌کنند که شیوهٔ آموزشی آن‌ها نشان‌دهندهٔ یک «متد» است، و مطمئناً از اینکه کارشان در یک «سیستم» یا «تکنیک» مشترک گنجانده شود، دل‌سرد خواهند شد. متناقضاً، یکی از اصولی که لکوک، گولیه و پانیو را متحد می‌کند، رد مشترک آن‌ها از داشتن یک «متد» است. در اینجا می‌توان به شک‌وتردید مشترک آن‌ها دربارهٔ توانایی نوشته‌های دانشگاهی در ثبت و انتقال هرگونه حس زنده از آموزش آن‌ها اشاره کرد: اهداف، استراتژی‌ها، لحن‌ها و پویایی‌های زیربنایی آن‌ها. بااین‌حال، لکوک در کتاب‌های خود (بدن متحرک، ۲۰۰۰ و تئاتر حرکت و ژست، ۲۰۰۶) به‌طور شاعرانه و تأملی دربارهٔ آموزش خود نوشت. او همچنین در زمان مرگش در سال ۱۹۹۹ درحال آماده‌سازی کتابی (با همکاری سایمون مک‌برنی) دربارهٔ آنچه برخی استدلال کرده‌اند در قلب کل پروژهٔ او قرار داشت، یعنی آزمایشگاه مطالعهٔ حرکت بود. گولیه نیز چندین اثر منتشر کرده است، ازجمله کتابی از نمایش‌های لوده (۲۰۰۸ الف)؛ یک بررسی سقراطی از آموزش و فلسفهٔ تئاتر خودش، که به‌درستی شکنجه‌گر (۲۰۰۷) نام دارد؛ کتابی شیک دربارهٔ «دست‌نویس، تخیل و تئاتر» (وبسایت انتشارات فیلمیکو) به نام حرف یا بدون حرف (۲۰۰۸ ب)؛ و یک رمان، چپ یا راست (۲۰۰۸ ج). گولیه تأیید می‌کند که حرف یا بدون حرف «پیمان‌نامهٔ هنری من است. من هرگز دربارهٔ موضوع تخیل و تئاتر تا این حد دقیق نبوده‌ام» (وبسایت انتشارات فیلمیکو). از میان این سه نفر، تنها پانیو دربارهٔ کار خود در تئاتر ننوشته یا به دیگران اجازه نداده است آن را به هیچ شکلی مستند کنند. آنابل آردن۴۵۴ اشاره می‌کند که:

مونیکا همیشه در برابر نوشته‌شدن، عکس‌برداری یا ضبط کارش به هر شکلی مقاومت کرده است، و اصرار دارد که کارش در فعالیت شاگردانش وجود دارد، و اینکه چگونه آن‌ها رویکرد خود را توسعه می‌دهند و منتقل می‌کنند.»