کتاب اصول و مبانی بانکداری و مالیه اسلامی

کتاب اصول و مبانی بانکداری و مالیه اسلامی نوشتهٔ محمد کردبچه است و انتشارات نور علم آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب اصول و مبانی بانکداری و مالیه اسلامی

مالیه اسلامی توان لازم برای مشارکت بیشتر حداقل در سه زمینه را دارد:

اول، دربرگیری مالی بیشتر به‌ویژه در مورد جمعیت‌های محروم مسلمان.

دوم، تاکید بر تامین مالی با پشتوانه دارایی و ابزارهای با ویژگی مشارکت در ریسک که می‌تواند برای صنایع کوچک و متوسط (SME) و همینطور سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های عمومی پشتیبانی لازم را فراهم کند.

سوم، ویژگی‌های مشارکت در ریسک و جلوگیری از اعمال سوداگرانه آن حاکی از این است که مالیه اسلامی ممکن است علی‌الاصول متضمن ریسک کمتری از مالیه متعارف باشد.

برای اینکه این توان تشخیص داده شود و با کیفیتی سالم و استوار توسعه یابد، باید با تعدادی چالش مقابله کند:

استانداردهای خاص مالیه اسلامی توسط گروه‌های متخصص ذی‌ربط تعیین شده است، ولی چارچوب‌های مقرراتی و نظارتی در بسیاری از مناطق جغرافیایی هنوز پاسخگوی ریسک‌های یکتای این صنعت نیستند. در نتیجه، تجربه بانکداری اسلامی در بعضی مناطق جغرافیایی منجر به محصولات مالی پیچیده و ساختارهای حقوقی خاص شده است. همچنین، عملیات بین مرزی بدون هم‌آهنگ‌سازی مقرراتی توسعه یافته‌اند. این تحولات نشان‌دهنده نیاز به وضوح و هماهنگ‌سازی افزایش یافته، مشارکت نزدیک‌تر بین استانداردگذاران مالیه اسلامی و متعارف و گسترش بیشتر نظارت‌‌‌های مؤثر دارد.

یک چالش مقرراتی مهم، حصول اطمینان از این است که با حساب‌های سرمایه‌گذاری مشارکت در سود در بانک‌های اسلامی سازگار با ثبات مالی برخورد شود. بسیاری مقررات‌گذاران با این حساب‌ها مانند سپرده برخورد می‌‌‌‌‌کنند، که نتیجه آن سست‌کردن ویژگی قابلیت جذب زیان و نقدینگی است.

زمانی که قانون‌گذاران اجازه کمتر جذب زیان می‌دهند، همیشه توجه کافی به پیامدهای حاکمیت شرکتی و حمایت از مصرف‌کننده نمی‌نمایند. وجود مقررات و نظارت باید تضمین کنند که با حساب‌های سرمایه‌گذاری مشارکت سود و زیان مشابه سپرده‌های خالص برخورد نمی‌شود، ضمن اینکه افشای بهتر و تقویت حقوق سرمایه‌گذاران شامل موارد مربوط به بازپرداخت و ذخایر را تضمین می‌کنند.

قانون‌گذاران همیشه ظرفیت یا تمایل برای تضمین تمکین از شریعت را ندارند که این امر سازگاری روش‌های درون و برون‌مرزی را تضعیف می‌کند. همسان‌سازی بیشتر در درون و بین کشورها، از طریق اجرای بهتر استانداردهای موجود برای حاکمیت شریعت و یا احتمالاً از طریق استقرار هیات‌های مرکزی در سطح ملی باید جست‌وجو شود.

اگرچه به نظر می‌رسد بانک‌های اسلامی سرمایه‌ای مناسب دارند، با چالش‌هایی برای اجرای مقررات پیمان بازل ۳ روبه‌رو هستند. برای مثال، تصریح بیشتری از مقررات‌گذاران ملی در خصوص ابزارهایی که مناسب رکن‌های ۱ و ۲ اضافی سرمایه هستند مورد نیاز خواهد بود. همچنین، کمبود دارایی‌های نقدی با کیفیت بالا بهره‌گیری بانک‌های اسلامی نیاز نسبت پوشش نقدینگی بازل ۳ را مشکل خواهد کرد. بنابراین، اهمیت دارد که مسئولان ملی از راه برون‌رفتی که استانداردهای بازل برای اعطای صکوک قابل معامله داده است استفاده کنند و گام‌هایی برای تعمیق صکوک ملی و بازارهای پولی بردارند. تورهای حمایتی و چارچوب‌های قطعنامه‌ها کمتر توسعه‌یافته باقی می‌مانند. تعداد خیلی کمی از کشورهای دارای بانکداری اسلامی دارای طرح بیمه سپرده تمام عیار هستند که حق‌العمل‌های آن در دارایی‌های شریعتمدار صندوق بین المللی پول سرمایه‌گذاری می‌شود. علاوه بر این، فقط تعداد کمی از کشورها تسهیلات از نوع آخرین مرجع وام‌دهنده (LOLR) را توسعه داده‌اند. توسعه چنین تسهیلاتی، همراه با چارچوب‌های قطعنامه‌ها و مصوبات مبتنی بر شریعت، برای رشد با اهمیت سیستماتیک بانک‌های اسلامی ضروری است. بانک‌های اسلامی به رغم توان موجود به نظر می‌رسد تاثیر محدودی بر دسترسی به منابع مالی داشته‌اند. برای رفع محدودیت‌های برخورداری از این توان، کاهش مالیات و موانع مقرراتی تامین مالی بانک‌های اسلامی و همچنین افزایش زیرساخت‌های مالی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

خواندن کتاب اصول و مبانی بانکداری و مالیه اسلامی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران حوزهٔ بانکداری اسلامی پیشنهاد می‌کنیم.