کتاب جهان چگونه ثروتمند شد

کتاب جهان چگونه ثروتمند شد (ریشه‌های تاریخی رشد اقتصادی) نوشته‌ی مارک کویاما و جرد رابین، با ترجمه‌ی سید احسان علوی و تکتم برزگر، اثری پژوهشی در حوزه‌ی اقتصاد و تاریخ است که به بررسی علل و زمینه‌های رشد اقتصادی در جهان می‌پردازد. این کتاب توسط انتشارات نور علم منتشر شده است و تلاش دارد با نگاهی تحلیلی و مبتنی بر شواهد تاریخی، مسیرهای متفاوت کشورها و جوامع را در دستیابی به ثروت و توسعه بررسی کند. نویسندگان با اتکا به داده‌ها و نظریه‌های متنوع، از جغرافیا و نهادها تا فرهنگ و فناوری، به دنبال پاسخ به این پرسش هستند که چرا برخی کشورها ثروتمند و برخی دیگر فقیر باقی مانده‌اند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب جهان چگونه ثروتمند شد

کتاب جهان چگونه ثروتمند شد نوشته‌ی مارک کویاما و جرد رابین، اثری تحلیلی در حوزه‌ی اقتصاد تاریخی است که به بررسی ریشه‌های رشد اقتصادی مدرن می‌پردازد. ساختار کتاب به گونه‌ای طراحی شده که ابتدا مفاهیم پایه‌ای مانند رشد و توسعه اقتصادی را توضیح می‌دهد و سپس به سراغ نظریه‌ها و عوامل مختلفی می‌رود که در طول تاریخ بر ثروتمند شدن جوامع تأثیر گذاشته‌اند. این عوامل شامل جغرافیا، نهادها، فرهنگ، جمعیت‌شناسی، استعمار و فناوری هستند. هر فصل به یکی از این موضوعات اختصاص یافته و با مثال‌ها و داده‌های تاریخی، نقش هر عامل را در شکل‌گیری تفاوت‌های اقتصادی میان کشورها بررسی می‌کند. نویسندگان تلاش کرده‌اند با رویکردی بی‌طرفانه، دیدگاه‌های مختلف را کنار هم قرار دهند و نقاط قوت و ضعف هر نظریه را نشان دهند. کتاب نه‌تنها به مسیرهای موفقیت کشورهای غربی می‌پردازد، بلکه تجربه‌ی کشورهای آسیایی، آفریقایی و آمریکای لاتین را نیز در نظر می‌گیرد و به این ترتیب تصویری چندلایه و جهانی از رشد اقتصادی ارائه می‌دهد.

خلاصه کتاب جهان چگونه ثروتمند شد

کتاب غیرداستانی است و این بخش شامل خلاصه‌ی محتوایی آن می‌شود: کتاب جهان چگونه ثروتمند شد با طرح پرسش‌هایی بنیادین آغاز می‌شود: چرا برخی کشورها ثروتمند و برخی دیگر فقیر مانده‌اند؟ رشد اقتصادی چگونه و در چه شرایطی رخ داده است؟ نویسندگان ابتدا مفهوم رشد اقتصادی را از توسعه اقتصادی متمایز می‌کنند و نشان می‌دهند که رشد پایدار، نه‌تنها به معنای افزایش تولید، بلکه بهبود کیفیت زندگی و کاهش فقر است. در ادامه، کتاب به بررسی نظریه‌های مختلف درباره‌ی منشأ ثروت می‌پردازد. فصل دوم نقش جغرافیا را بررسی می‌کند؛ از موقعیت جغرافیایی و منابع طبیعی گرفته تا تأثیر بیماری‌ها و زیرساخت‌های حمل‌ونقل. مثال‌هایی مانند نقش راه‌آهن در توسعه‌ی آمریکا و کانال بزرگ چین، نشان می‌دهد که چگونه زیرساخت‌ها می‌توانند بر محدودیت‌های جغرافیایی غلبه کنند. در فصل‌های بعدی، اهمیت نهادها و ساختارهای حقوقی و سیاسی مورد بحث قرار می‌گیرد. نویسندگان توضیح می‌دهند که نهادهای فراگیر، مانند حمایت از حقوق مالکیت و وجود دولت‌های پاسخگو، زمینه‌ساز رشد پایدار بوده‌اند؛ در حالی که نهادهای استخراجی، مانع توسعه شده‌اند. همچنین، نقش فرهنگ، دین، هنجارهای اجتماعی و حتی جمعیت‌شناسی (مانند الگوهای ازدواج و نرخ زاد و ولد) در مسیر رشد اقتصادی بررسی می‌شود. کتاب به موضوع استعمار و تأثیرات مثبت و منفی آن نیز می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه استعمار، تجارت برده و غارت منابع، مسیر توسعه‌ی برخی کشورها را تغییر داده است. در فصل‌های پایانی، تجربه‌ی کشورهای مختلف در صنعتی شدن و عبور از فقر مطلق بررسی می‌شود؛ از بریتانیا و ایالات متحده تا چین و ببرهای آسیای شرقی. نویسندگان تأکید دارند که هیچ عامل واحدی نمی‌تواند به تنهایی رشد اقتصادی را توضیح دهد و ترکیبی از عوامل جغرافیایی، نهادی، فرهنگی و جمعیتی در این فرایند نقش داشته‌اند. در مجموع، کتاب با جمع‌بندی دیدگاه‌های مختلف و ارائه‌ی شواهد تاریخی، تصویری پیچیده و چندبعدی از مسیر ثروتمند شدن جهان ترسیم می‌کند و نشان می‌دهد که رشد اقتصادی، نتیجه‌ی تعامل عوامل گوناگون در بستر زمان و مکان است.

چرا باید کتاب جهان چگونه ثروتمند شد را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و مبتنی بر داده‌های تاریخی، به یکی از مهم‌ترین پرسش‌های علوم اجتماعی و اقتصادی پاسخ می‌دهد: چرا برخی جوامع ثروتمند و برخی دیگر فقیر مانده‌اند؟ ویژگی شاخص کتاب، جامعیت آن در بررسی نظریه‌ها و عوامل مختلف است؛ از جغرافیا و منابع طبیعی تا نهادها، فرهنگ و جمعیت. نویسندگان تلاش کرده‌اند با کنار هم قرار دادن دیدگاه‌های گوناگون، تصویری بی‌طرفانه و چندلایه از رشد اقتصادی ارائه دهند. همچنین، مثال‌های متنوع از کشورهای مختلف و دوره‌های تاریخی، به فهم بهتر موضوع کمک می‌کند. خواندن این کتاب به مخاطب امکان می‌دهد با نگاهی کلان‌تر به مسائل توسعه و فقر بنگرد و از تجربه‌های جهانی برای تحلیل وضعیت اقتصادی کشورها بهره بگیرد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران اقتصاد، تاریخ، علوم اجتماعی و سیاست، علاقه‌مندان به توسعه و کسانی که دغدغه‌ی فهم ریشه‌های فقر و ثروت در جهان را دارند، پیشنهاد می‌شود. همچنین برای سیاست‌گذاران و فعالان حوزه‌ی توسعه که به دنبال شناخت عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی هستند، مفید است.