کتاب اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست

کتاب اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست نوشته‌ی علی سوری و محسن ابراهیمی، اثری تخصصی در حوزه اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست است که انتشارات نور علم آن را منتشر کرده است. این کتاب با هدف ارائه یک منبع درسی جامع و قابل فهم برای دانشجویان و علاقه‌مندان به اقتصاد منابع طبیعی تدوین شده و تلاش کرده است تا مباحث کلیدی این حوزه را با زبانی روشن و ساختاری منظم ارائه کند. نویسندگان با تکیه‌بر سال‌ها تجربه تدریس در دانشگاه‌های معتبر، موضوعات متنوعی مانند منابع تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر، اقتصاد زمین، جنگلداری، ماهیگیری، منابع آب، مناظر طبیعی و سیاست‌های محیط زیستی را پوشش داده‌اند. علاوه‌بر ارائه مباحث نظری، در پایان هر فصل مسائل و تمرین‌هایی همراه با پاسخ‌های تفصیلی آمده تا فهم مطالب را برای مخاطبان تسهیل کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست

اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست اثری است که به بررسی ابعاد مختلف اقتصاد منابع طبیعی و ارتباط آن با محیط زیست می‌پردازد. علی سوری و محسن ابراهیمی در این کتاب، ابتدا سیر اندیشه‌های اقتصادی درباره منابع طبیعی را مرور کرده‌اند و دیدگاه‌های بدبینانه و خوش‌بینانه اقتصاددانان را در زمینه کمیابی منابع و توسعه پایدار بررسی کرده‌اند. ساختار کتاب به‌گونه‌ای طراحی شده که هر فصل به یکی از منابع یا موضوعات کلیدی اختصاص یافته است؛ از منابع تجدیدناپذیر مانند نفت و گاز گرفته تا منابع تجدیدپذیر مثل جنگل، آب، ماهی و حتی مناظر طبیعی. در بخش‌هایی از کتاب، نقش ساختار بازار (رقابتی، انحصاری، کارتل) در بهره‌برداری از منابع و تأثیر سیاست‌های دولتی و مالیاتی بر استخراج و مصرف منابع بررسی شده است. همچنین، مباحثی مانند توسعه پایدار، تحلیل هزینه-فایده محیط زیست، روش‌های ارزیابی منافع و هزینه‌های زیست‌محیطی و مسائل بین‌المللی محیط زیست نیز جایگاه ویژه‌ای دارند. این کتاب نه‌تنها برای دانشجویان اقتصاد منابع طبیعی، بلکه برای علاقه‌مندان به سیاست‌گذاری محیط زیست و پژوهشگران حوزه توسعه پایدار نیز قابل استفاده است.

خلاصه کتاب اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست

کتاب اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست با مروری بر تاریخچه اندیشه‌های اقتصادی درباره منابع طبیعی آغاز می‌شود. نویسندگان ابتدا دیدگاه‌های اقتصاددانان بدبین مانند مالتوس و ریکاردو را درباره محدودیت منابع و بحران‌های ناشی از رشد جمعیت و کمیابی زمین و غذا شرح داده‌اند. در مقابل، دیدگاه اقتصاددانان خوشبین که به نقش پیشرفت فناوری و جایگزینی منابع تأکید دارند نیز بررسی شده است. سپس، مفهوم توسعه پایدار و اهمیت حفظ منابع برای نسل‌های آینده مطرح شده و چالش‌های ارزش‌گذاری منابع طبیعی و محیط زیست مورد بحث قرار گرفته است. در فصل‌های بعدی، کتاب به تحلیل اقتصادی منابع تجدیدناپذیر مانند نفت، گاز و زغال‌سنگ می‌پردازد. شرایط بهره‌برداری مطلوب، نقش نرخ بهره، هزینه استخراج، مالیات و ساختار بازار (رقابتی، انحصاری، کارتل) در تعیین مسیر استخراج و قیمت منابع به‌تفصیل بررسی شده است. مثال‌هایی از رفتار کشورهای تولیدکننده نفت و نقش اوپک در بازار جهانی نیز آورده شده تا مفاهیم نظری با نمونه‌های واقعی پیوند بخورد. در ادامه، اقتصاد زمین و معیارهای بهره‌برداری مطلوب از زمین‌های همگن و ناهمگن، تفاوت مالکیت خصوصی، عمومی و دولتی و تأثیر موقعیت مکانی بر رانت زمین تحلیل شده است. فصل‌های مربوط به اقتصاد ماهیگیری و جنگلداری نیز به بررسی مدل‌های رشد، بهره‌برداری پایدار و نقش سیاست‌های دولتی در حفظ ذخایر آبزیان و جنگل‌ها اختصاص یافته‌اند. اقتصاد منابع آب، با توجه به کاربردهای متنوع آب در کشاورزی، صنعت، مصرف شهری و زیست‌محیطی، عرضه و تقاضای آب و تحلیل بازار آب را پوشش می‌دهد. همچنین، اقتصاد مناظر طبیعی و چگونگی تخصیص بهینه این منابع خاص با توجه به ویژگی‌های منحصربه‌فردشان بررسی شده است. در بخش‌های پایانی، کتاب به موضوعات محیط زیستی می‌پردازد: آثار جانبی، سطح بهینه تخریب محیط زیست، روش‌های دستیابی به آلودگی بهینه (چانه‌زنی، قانون‌گذاری، مالیات، مجوزهای بازاری)، تحلیل هزینه-فایده پروژه‌های زیست‌محیطی و روش‌های ارزش‌گذاری منافع و هزینه‌های محیط زیست. در نهایت، مسائل بین‌المللی محیط زیست و چالش‌های آلودگی فرامرزی و نقش همکاری‌های جهانی مطرح شده‌اند.

چرا باید کتاب اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و ساختار منظم، امکان درک عمیق‌تر مفاهیم اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست را فراهم می‌کند. یکی از ویژگی‌های شاخص آن، ترکیب مباحث نظری با مثال‌های کاربردی و تمرین‌های پایان فصل است که به فهم بهتر موضوعات کمک می‌کند. همچنین، پوشش جامع منابع مختلف (تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر) و پرداختن به سیاست‌های محیط زیستی، این اثر را به منبعی مناسب برای آشنایی با چالش‌های روز اقتصاد محیط زیست تبدیل کرده است. کتاب علاوه‌بر ارائه مدل‌های اقتصادی، به بررسی نقش دولت، بازار و سیاست‌های مالیاتی در مدیریت منابع و محیط زیست می‌پردازد و ابزارهای تحلیلی متنوعی را معرفی می‌کند که برای تحلیل مسائل واقعی قابل استفاده‌اند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران اقتصاد، محیط زیست، منابع طبیعی و توسعه پایدار پیشنهاد می‌شود. همچنین، برای سیاست‌گذاران، مدیران منابع طبیعی، فعالان محیط زیست و افرادی که به تحلیل اقتصادی مسائل زیست‌محیطی علاقه دارند، مفید خواهد بود.