کتاب در سایه مارسل پروست

کتاب در سایه مارسل پروست نوشتهٔ شهلا حائری توسط نشر قطره منتشر شده است. این کتاب اثری پژوهشی و تحلیلی دربارهٔ زندگی، آثار و جهان فکری مارسل پروست است که این کتاب با تمرکز بر رمان «در جست‌وجوی زمان از دست رفته» به بررسی سبک، ساختار، مضمون‌ها و تأثیرات ادبی و اجتماعی پروست می‌پردازد و تلاش دارد تصویری جامع از جایگاه این نویسندهٔ برجسته در ادبیات مدرن ارائه دهد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب در سایه مارسل پروست

کتاب در سایهٔ مارسل پروست اثری تحلیلی است که به زندگی و آثار مارسل پروست، به‌ویژه شاهکار او «در جست‌وجوی زمان از دست رفته»، می‌پردازد. شهلا حائری در این کتاب با رویکردی پژوهشی، روند شکل‌گیری رمان پروست، ویژگی‌های سبکی و ساختاری آن و جایگاهش در ادبیات قرن بیستم را بررسی کرده است. 

کتاب در سایهٔ مارسل پروست در قالب فصل‌هایی مستقل تنظیم شده که هر یک به جنبه‌ای از زندگی یا اثر پروست اختصاص دارد و خواننده را با زمینه‌های تاریخی، اجتماعی و ادبی دوران نویسنده آشنا می‌کند. ساختار کتاب در سایهٔ مارسل پروست به گونه‌ای است که هر فصل به‌تنهایی قابل مطالعه است و در عین حال، تصویری کلی و پیوسته از پروست و اثرش ارائه می‌دهد. نویسنده با بهره‌گیری از نقل‌قول‌های متعدد از آثار پروست و تحلیل‌های شخصی، تلاش کرده است تا پیچیدگی‌های سبک و مضمون‌های رمان را برای خواننده روشن سازد و اهمیت آن را در تحولات ادبی و فکری زمانه‌اش نشان دهد.

مارسل پروست، با نام کامل «والانتن لویی ژرژ اوژن مارسل پروست»، در تاریخ ۱۰ ژوئیه ۱۸۷۱ به دنیا آمد. این نویسنده و مقاله‌نویس فرانسوی، شهرت جهانی خود را مدیون شاهکارش، رمان «در جست‌وجوی زمان ازدست‌رفته» است که او را به یکی از بزرگ‌ترین چهره‌های تاریخ ادبیات جهان تبدیل کرده است.

پروست در سال ۱۸۸۲ وارد مدرسه «کُندورسه» شد و در آنجا از «ماری آلفونس دارلو»، دبیر فلسفه خود، تأثیر فکری فراوانی گرفت. او در همین دوران، همکاری خود را با نشریه ادبی مدرسه آغاز کرد و با محافل اشرافی آشنا شد. پس از گرفتن دیپلم در سال ۱۸۸۹، یک سال را به صورت داوطلبانه در سربازی گذراند و سپس در دانشکده‌های حقوق و علوم سیاسی پاریس به تحصیل پرداخت. در سال ۱۸۹۵، مدرک لیسانس ادبیات خود را دریافت کرد. فعالیت جدی پروست در دنیای ادبیات از سال ۱۸۹۲ و با همکاری با نشریه «لو بانکه» آغاز شد. ۱۵ مقاله‌اش در این نشریه منتشر شد که بعدها در کتاب «خوشی‌ها و روزها» گردآوری شدند. او در ژانویه ۱۹۰۸ شروع به نگارش اثر بزرگ خود، «در جست‌وجوی زمان ازدست‌رفته»، کرد و در سال ۱۹۰۹ تمام وقت خود را صرف نوشتن کرد. بخش‌هایی از این رمان در سال ۱۹۱۲ در روزنامه «فیگارو» به چاپ رسید و سرانجام در سال ۱۹۱۳، انتشارات «برنار گراسه» آن را در سه جلد و با هزینه خود نویسنده منتشر کرد.

مارسل پروست در ۱۸ نوامبر ۱۹۲۲ درگذشت و در گورستان «پرلاشز» فرانسه به خاک سپرده شد. پس از مرگش، تعدادی از آثار او منتشر شدند، از جمله رمان‌های «اسیر» (۱۹۲۳)، «گریخته» (۱۹۲۵)، «زمان بازیافته» (۱۹۲۷)، «ژان سنتوی» (۱۹۵۲) و «ضد سنت‌بوو» (۱۹۵۴). از دیگر آثار او می‌توان به «بی‌اعتنا»، «آلبرتین گمشده» و «نامه‌هایی به بانوی همسایه» اشاره کرد. همچنین، چندین کتاب و مقاله درباره او نوشته شده است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به «پروست» از ساموئل بکت، «فضای پروستی» نوشته جورج پوله و «بررسی شخصیت‌های رمان در جست‌وجوی زمان ازدست‌رفته» اثر ژان ایوه تادیه اشاره کرد.

خلاصه کتاب در سایه مارسل پروست

کتاب در سایهٔ مارسل پروست به واکاوی زندگی و آثار مارسل پروست، با تمرکز ویژه بر رمان «در جست‌وجوی زمان از دست رفته»، می‌پردازد. نویسنده ابتدا به شرح زندگی پروست، بیماری‌ها، انزوا و دغدغه‌های شخصی او می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه این عوامل در شکل‌گیری جهان‌بینی و سبک نگارشی پروست نقش داشته‌اند. سپس به روند نگارش رمان و دشواری‌های انتشار آن اشاره می‌شود؛ از رد شدن دست‌نوشته‌ها توسط ناشران معتبر تا چاپ نخستین جلد به هزینهٔ شخصی نویسنده. در ادامه، کتاب به تحلیل ساختار و سبک رمان می‌پردازد و ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن را بررسی می‌کند: جمله‌های طولانی و پرپرانتز، روایت اول شخص، استفاده از استعاره‌ها و موسیقی کلام، و اهمیت حافظه و زمان در روایت. نویسنده تأکید می‌کند که پروست به جای روایت خطی و حادثه‌محور، به بازنمایی تجربه‌های ذهنی و حسی انسان می‌پردازد و از طریق نشانه‌ها و جزئیات کوچک، به کشف قوانین کلی روان انسان می‌رسد. 

کتاب همچنین به مضمون‌های اصلی رمان مانند دلباختگی، زمان، مرگ، حسادت و دگرگونی شخصیت‌ها می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه پروست با نگاهی تلسکوپی به زندگی و روابط انسانی، واقعیت‌های پنهان را آشکار می‌کند. در بخش‌هایی از کتاب، تأثیر رویدادهای تاریخی مانند ماجرای دریفوس و جنگ جهانی اول بر فضای رمان و شخصیت‌ها بررسی می‌شود. در نهایت، نویسنده به اهمیت سبک و زبان پروست و جایگاه او در ادبیات مدرن می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه این رمان حلقه‌ای بسته و بی‌پایان از تجربه، خاطره و آفرینش هنری است.

چرا باید کتاب در سایه مارسل پروست را بخوانیم؟

مطالعهٔ کتاب در سایهٔ مارسل پروست فرصتی است برای آشنایی عمیق‌تر با یکی از مهم‌ترین نویسندگان ادبیات مدرن و شاهکار او «در جست‌وجوی زمان از دست رفته». این کتاب نه‌تنها زندگی و آثار پروست را به‌دقت بررسی می‌کند، بلکه با تحلیل سبک، ساختار و مضمون‌های رمان، به خواننده کمک می‌کند تا لایه‌های پنهان و پیچیدهٔ این اثر را بهتر درک کند. همچنین، کتاب با پرداختن به زمینه‌های تاریخی و اجتماعی دوران پروست، تصویری روشن از تحولات ادبی و فکری آن عصر ارائه می‌دهد. برای کسانی که به دنبال فهم عمیق‌تر ادبیات و روانشناسی شخصیت‌ها هستند، این کتاب می‌تواند راهگشا باشد.

خواندن کتاب در سایه مارسل پروست را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای علاقه‌مندان به ادبیات مدرن، پژوهشگران و دانشجویان رشته‌های ادبیات و علوم انسانی، و کسانی که دغدغهٔ فهم عمیق‌تر آثار مارسل پروست و رمان‌های تحلیلی دارند، مناسب است. همچنین برای کسانی که به دنبال شناخت سبک‌های روایی نو و تحلیل ساختار رمان‌های پیچیده‌اند، مطالعهٔ این اثر توصیه می‌شود.

درباره شهلا حائری

ربابه شهلا حائری، نویسنده، مترجم و استاد زبان و ادبیات فرانسه، متولد ۱۳۳۷ در تهران است. او به دلیل ترجمهٔ آثار نویسندگان فرانسوی‌زبانی مثل اریک امانوئل اشمیت، ژان آنوی، هروه لو تلیه و فیلیپ کلودل به فارسی شناخته می‌شود. در پنجمین دورهٔ جایزهٔ ادبی پروین اعتصامی، ترجمهٔ نمایشنامهٔ «فردریک یا تئاتر بولوار» از او شایستهٔ تقدیر شناخته شد. چندین نمایشنامه‌ای که حائری ترجمه کرده، از جمله «نوای اسرارآمیز»، «خرده‌جنایت‌های زناشوهری» و «مهمان‌سرای دو دنیا» با کارگردانی هنرمندانی مانند داوود رشیدی و سهراب سلیمی روی صحنه رفته است.

حائری علاوه بر ترجمه، تألیفات مختلفی نیز دارد که از جملهٔ آنها می‌توان به «در سایهٔ مارسل پروست» اشاره کرد. او در این کتاب سعی کرده دیدگاه خود را از آثار مارسل پروست بیان کند و دریچه‌ای برای فهم بهتر رمان «در جست‌وجوی زمان ازدست‌رفته» به روی خوانندگان باز کند. او همچنین چند رمان و کتاب دیگر مانند «بی‌خود و بی‌جهت» و «فهرست حسرت‌ها» را تألیف کرده است. از دیگر کارهای او می‌توان به ترجمهٔ رمان «چشم‌هایش» به فرانسه، همکاری با نشر گالیمار برای تدوین کتاب «جهانگردی ایران» و ترجمهٔ مقالات «دانشنامهٔ هنر و ادبیات اونیورسالیس» اشاره کرد. ربابه شهلا حائری نوهٔ هادی حائری است.

بخشی از کتاب در سایه مارسل پروست

«درواقع جستجو حکایت مردی است که تمام عمر آرزویش نویسندگی بوده است و رمان، داستان پیدایش و آفرینش همین رمانی است که در جستجوی زمان از دست‌رفتهاش می‌نامیم. بدون آن‌که بخواهیم به رمان مفهوم عرفانی نسبت دهیم به عبارتی می‌توان گفت که نوعی سیر و سلوک در این رمان دیده می‌شود: انسانی (چه راوی و چه پروست) با ریاضت و آگاهی، به مطلوب خود که در این‌جا آفرینش هنری است می‌رسد. رمان هنگامی پایان می‌گیرد که راوی به رسالت و استعداد خود پی می‌برد. زندگی نویسنده‌اش نیز هنگامی به پایان می‌رسد که رسالتش را به‌جا آورده است و درواقع زمانی که عمر رمان آغاز می‌شود عمر او به پایان می‌رسد: «تنها چیزی که از راوی ـ قهرمان نمی‌گویم این است که در نهایت نویسنده است، زیرا در این صورت می‌شد بر تمام کتاب نام «قریحهٔ هنری» نهاد، رسالتی که تا لحظهٔ واپسین ناشناخته می‌ماند.»