کتاب امپریالیسم نوین

کتاب امپریالیسم نوین نوشتهٔ دیوید هاروی و ترجمهٔ مهدی داودی است. نشر ثالث این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی از مجموعهٔ «فلسفه و علوم اجتماعی».

درباره کتاب امپریالیسم نوین

کتاب امپریالیسم نوین دربردارندهٔ سخنرانی‌های دیوید هاروی در باب امپریالیسمی نو در جهان است. هاروی در زمانه‌ای این مجموعه را به رشتهٔ تحریر درآورد که جنگ علیه عراق، هرچند قریب‌الوقوع بود، اما هنوز آغاز نشده بود و امید کم‌رنگ وجود داشت که بتوان از آن جلوگیری کرد. تظاهرات گسترده‌ای در جهانی علیه این جنگ صورت گرفت؛ حدود یک میلیون نفر در لندن و بارسلونا و تعداد مؤثری در بسیاری از شهرهای دیگر در سراسر جهان، از جمله ایالات متحد آمریکا، در ۱۵ فوریه به خیابان‌ها آمدند. با تمام این مخالفت‌ها، عملیات نظامی علیه عراق به فرمان ایالات متحد آمریکا، با بیش‌ترین همدستی انگلستان و اسپانیا، در ۲۰ می ۲۰۰۳ آغاز شد. در آن زمان، نوشتن در بارهٔ نتیجهٔ جنگ هنوز ناروشن بود. به عقیدهٔ هاروی این رویدادهای پرشتاب طرح مجموعه‌ای از سخنرانی‌ها دربارهٔ «امپریالیسم نوین» را بسیار مشکل کرد، اما از سوی دیگر، سرشت این رویدادها و تهدیدی که آن‌ها از نظر اقتصادی، سیاسی و نظامی برای امنیت جهانی داشتند نوعی تحلیل عمیق را الزامی می‌ساخت. او در این اثر تلاش کرده است تا جریان‌های شکل‌گیری جغرافیای تاریخی جهانی را دریابد و در پرتو آن بفهمد که چرا جهان به چنین بزنگاه خطرناک و مشکلی رسیده‌ است. این اثر در پنج فصل نگاشته شده عنوان آن‌ها عبارت است از «همه چیز در بارهٔ نفت»، «قدرت آمریکا چگونه افزایش یافت»، «انقیاد سرمایه»، «انباشت از طریق خلع مالکیت» و «رضایت به اعمال قهر».

خواندن کتاب امپریالیسم نوین را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران علوم سیاسی و علوم اجتماعی پیشنهاد می‌کنیم.

درباره دیوید هاروی

دیوید هاروی در سال ۱۹۳۵ در انگلستان به دنیا آمد. او استاد ممتاز جغرافیا و انسان‌شناسی در دانشگاه شهری نیویورک است. دیوید هاروی یکی از مهم‌ترین نظریه‌پردازان در عرصهٔ مسائل اجتماعی جهان و یکی از برجسته‌ترین مراجع جغرافی‌دانان آکادمیک در سطح جهان است. او کتاب‌ها و مقالات بسیاری نوشته که در گسترش رشتهٔ جغرافیای نوین حائز اهمیت هستند. آثار هاروی سهم عمده‌ای در گسترش مباحث اجتماعی و سیاسی داشته است. از این رو، واکنش‌های انتقادی به آثار وی همواره مطرح بوده است. کتاب‌های هاروی به اغلب زبان‌های دنیا ترجمه شده‌ است. او موفق به دریافت درجهٔ دکترای افتخاری از روسکیلد (دانمارک)، بوینس آیرس (آرژانتین)، آپسالا (سوئد)، دانشگاه ایالت اوهایو (ایالات متحد آمریکا)، دانشگاه لاند (سوئد) و دانشگاه کنت (بریتانیا) شده‌ است. از دیگر جوایزی که هاروی دریافت کرده‌ است، می‌توان به این موارد اشاره کرد: نشان طلای اندرس رتزیوس از انجمن انسان‌شناسی و جغرافیای سوئد، نشان پَترون از انجمن پادشاهی جغرافیا و جایزهٔ بین‌المللی واترین لود در رشتهٔ جغرافیا از فرانسه.

دیوید هاروی در سال ۱۹۹۸ به عضویت آکادمی بریتانیا درآمد و در سال ۲۰۰۷ برای عضویت در آکادمی هنرها و علوم آمریکا انتخاب شد.

برخی از کتاب‌های دیوید هاروی از این قرار هستند: تبیین در علم جغرافیا (۱۹۶۹)، عدالت اجتماعی و شهر (۱۹۷۳) (به فارسی برگردانده شده‌ است)، محدودیت‌های سرمایه (۱۹۸۲)، شهری‌شدن سرمایه (۱۹۸۵) (به فارسی برگردانده شده‌ است)، آگاهی و تجربهٔ شهرنشینی (۱۹۸۵)، شرایط پسامدرنیته (۱۹۸۹) (به فارسی برگردانده شده‌ است)، تجربهٔ شهرنشینی (۱۹۸۹) (به فارسی برگردانده شده‌ است)، کارخانه و شهر: داستان کارگران خودروسازی Cowley در آکسفورد (۱۹۹۴)، عدالت، طبیعت و جغرافیای تفاوت‌ها (۱۹۹۶)، کنفرانس کلان‌شهرها: امکان شهرنشینی دنیا (۲۰۰۰)، فضاهای سرمایه: به سوی علم جغرافیای انتقادی (۲۰۰۱)، امپریالیسم نوین (۲۰۰۳)، پاریس، پایتخت مدرنیته (۲۰۰۳) (به فارسی برگردانده شده‌ است)، تاریخ مختصر نولیبرالیسم (۲۰۰۵) (به فارسی برگردانده شده‌ است)، مختصات نظام سرمایه‌داری جهانی: به سوی نظریهٔ توسعهٔ ناموزون جغرافیایی (۲۰۰۶)، محدودیت‌های اصلاح نظام کنونی سرمایه (۲۰۰۶)، مانیفست کمونیست- درآمدی نو (۲۰۰۸)، جهان‌وطنی و جغرافیای آزادی (۲۰۰۹)، عدالت اجتماعی و شهر: ویرایش جدید (۲۰۰۹)، راهنمای سرمایهٔ مارکس (۲۰۱۰) (به فارسی برگردانده شده‌ است)، معمای سرمایه (۲۰۱۰) (به فارسی برگردانده شده‌ است)، هفده تضاد و پایان سرمایه‌داری (۲۰۱۴) (به فارسی برگردانده شده‌ است).

بخشی از کتاب امپریالیسم نوین

«وزن و اعتبار مدارک و شواهد تاریخی-جغرافیایی قرن بیستم به نحوی گسترده به سود بحث و استدلال در بارهٔ انباشت بیش از حد است. اما بسیاری از استدلال‌های جالب هم در بارهٔ صورت‌بندی لوکزمبورگ موجود است. در وهلهٔ نخست، این ایده ارزش موشکافی دارد که سرمایه‌داری همواره باید چیزی خارج از خود داشته باشد تا به خودش ثبات ببخشد (در فصل سوم نیز به آن اشاره شد)، به ویژه چون بازتاب مفهومی هگلی و شامل دیالکتیک درونی سرمایه‌داری است که آن را وامی‌دارد در پی راه‌حل‌هایی خارج از خود باشد. مثلاً استدلال مارکس را در بارهٔ تولید ارتش ذخیرهٔ صنعتی در نظر بگیرید. انباشت سرمایه، در نبودِ جریان‌های قوی دگرگونی‌های فناورانه، که کار را آسان می‌سازد، به افزایش نیروی کار نیاز دارد. این امر می‌تواند به شیوه‌های گوناگون رخ دهد. افزایش جمعیت مهم است (و بیش‌ترین تحلیلگران به راحتی انتقادهای جدی شخص مارکس را در این باره فراموش می‌کنند). سرمایه همچنین می‌تواند به «ذخایر بالقوهٔ» طبقهٔ دهقان دستبرد بزند یا، به طور گسترده‌تر، نیروی کار ارزان را از مستعمره‌ها و دیگر مناطق خارج بسیج کند. سرمایه‌داری، اگر در این امر ناکام بماند، می‌تواند از قدرت دگرگونی‌های فناورانه و سرمایه‌گذاری‌اش در تولید بی‌کاری (اخراج کارکنان) استفاده کند و بدین‌گونه ارتش ذخیرهٔ کارگران بی‌کار را به طور مستقیم پدید آورد. چنین می‌نماید که این بی‌کاری به اعمال فشار کاهش نرخ دستمزد می‌انجامد و از آن طریق فرصت‌هایی نوین را برای استقرار سودآور سرمایه می‌گشاید. سرمایه در همهٔ این نمونه‌ها در واقع به چیزی «خارج از خود» در امر انباشت نیاز دارد، اما در آخرین مورد واقعاً کارگران را در مقطعی از نظام بیرون می‌اندازد تا آن‌ها را برای انباشت در نقطه‌ای دیگر و زمانی بعدتر در اختیار داشته باشد. به بیان پسامدرنی معاصر در نظریهٔ سیاسی، می‌توان گفت که سرمایه‌داری ناگزیر و همواره «دیگریِ» خود را خلق می‌کند. بنابراین، ایده‌ای که گونه‌ای «خارجی» برای ثبات بخشیدن به سرمایه‌داری ضروری است قضیه‌ای بجاست. اما سرمایه‌داری می‌تواند یا از نوع خارجی از پیش موجود (صورت‌بندی‌های اجتماعی غیرسرمایه‌داری یا بخشی درون سرمایه‌داری- همچون آموزش و پرورش- که هنوز پرولتری نشده است) استفاده کند یا به نحوی فعال آن را بسازد. من این دیالکتیک «داخلی- خارجی» را در آنچه از پی می‌آید به نحوی جدی مطرح می‌کنم. این امر را بررسی خواهم کرد که چگونه «پیوند اندامواره» بین بازتولید گسترده، از سویی، و فرایندهای غالباً خشن خلع مالکیت از سوی دیگر، جغرافیای تاریخی سرمایه‌داری را شکل داده‌اند. این امر به ما یاری می‌رساند تا بهتر درک کنیم که شکل سرمایه‌دارانهٔ امپریالیسم شامل چیست.»