کتاب عکس‌های یادگاری با جامعه مدنی

«عکس‌های یادگاری با جامعه مدنی» مجموعه مقالات دکتر صادق زیباکلام(-۱۳۲۷)، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران است. این کتاب مجموعه‌ای از نوشتارهای صادق زیباکلام در نشریات گوناگون در دهه ۷۰ خورشیدی است. وی همچنین در مقدمه‌ای که بر این کتاب نوشته است از چگونگی ورود و ارتباطش با عرصه مطبوعات سخن گفته است. در بریده‌ای از کتاب می‌خوانیم: «در ایران به نظر می‌رسد که اساتید علوم انسانی در کل و اساتید علوم سیاسی و روابط بین‌الملل بالاخص، نسبت به جایگاه اجتماعیشان یک باور خاصی دارند. آنان برخلاف همتایان غربی خود، تجزیه و تحلیل، نقد و بررسی و اساسا هرگونه درگیر شدن در تحولات و مسایل سیاسی و اجتماعی جاری بالاخص درخصوص ایران را «سیاسی‌کاری»، «دخالت در سیاست» و «سیاست‌بازی» پنداشته و شأن علمی و دانشگاهی خود را بالاتر از آن می‌پندارند که وارد این گونه مسایل شوند. آنان فقط یک کارکرد برای خود قائلند که عبارت است از تدریس و آشنا نمودن دانشجویان با آرا و اندیشه‌های سیاسی و تئوری‌های علوم سیاسی و روابط بین‌الملل. تجزیه و تحلیل، تفسیر و تبیین، نقد و بررسی و خلاصه هرگونه دخالت و ورود به تحولات و مسایل سیاسی و اجتماعی در ورای آن «شأن» و «جایگاه علمی» دانشگاهی و استادی قرار می‌گیرد. اینکه این پدیده یا آن تحول چرا و چگونه به وقوع پیوسته، سمت و سوی افق‌های سیاسی و اجتماعی جامعه به کدام طرف است، چرا در آن انتخابات آن نتایج حاصل شد، چرا یک گروه و جریان فکری جدید در جامعه بوجود آمده و چرا قبلی نتوانسته موفق شود و مشکلاتش در کجاست و نظایر آن به نظر نمی‌رسد که در سنّت رایج دانشگاهی ما به عنوان مقولات «علمی» چندان جایگاه و موضوعیت داشته باشند. در حالیکه برخلاف آنچه که بسیاری از اساتید ما می‌پندارند، تئوری‌ها و اندیشه‌های نظری صرفا ابزاری هستند برای فهم، تفسیر و تبیین تحولاتی که در عالم واقع در عرصه جامعه اتفاق می‌افتاند.»