کتاب مرغ دریایی

کتاب مرغ دریایی نوشتهٔ آنتون پاولوویچ چخوف و ترجمهٔ زهرا جداوی است. انتشارات الهام نور این کتاب را روانهٔ بازار کرده است. «مرغ دریایی» نمایشنامه‌ای مشهور است که در ۴ پرده نوشته شده است.

درباره کتاب مرغ دریایی

کتاب مرغ دریایی نوشتهٔ نویسنده، داستان‌سرا و نمایشنامه‌نویس مشهور روس به نام آنتون پاولوویچ چخوف است. مرغ دریایی نمایشنامه‌ای است که در ۴ پرده نوشته شده. این نمایشنامهٔ مشهور ۱۳ شخصیت دارد که همگی در مکانی به نام «عمارت سورن» با یکدیگر روبه‌رو می‌شوند. در میانهٔ این نمایشنامه ۲ سال وقفه وجود دارد؛ در واقع میان پردهٔ سوم و چهارم آن، به‌لحاظ روند داستانی، ۲ سال وقفه هست.

نمایشنامهٔ مرغ دریایی را شخصی‌ترین اثر آنتوان چخوف دانسته‌اند؛ درعین‌حال آن را نقطهٔ عطفی در زندگی او به‌شمار می‌آورند که قطعاً بهترین و مشهورترین نمایشنامهٔ این داستان‌نویس چیره‌دست روس نیز هست. چخوف در این نمایشنامه افکار و دیدگاه‌های خود دربارهٔ هنر، قریحهٔ هنری و چیستی هنر را با صراحت و شفافیتی کم‌نظیر ابراز می‌کند. سراسر این نمایشنامه پر است از رنج و یأس و پوچی‌های آدم‌های به‌تنگ‌آمده از یک‌نواختی و روزمرگی زندگی. نمایشنامهٔ مرغ دریایی پر است از عشق، عشق‌های ناکام و شکست‌خورده، عشق‌های پرملال و کهنه و عشق‌های یک‌طرفه و مصیبت‌بار. مخاطب این اثر نمایشی با ۶ رابطهٔ تودرتو و پیچیدهٔ عاشقانه روبه‌رو است؛ روابطی که بستر اصلی نمایشنامه هستند. شخصیت‌های مرغ دریایی مانند اغلب شخصیت‌های چخوفی مردمانی مردد، سست‌نهاد و حقیرند که گاه از سر بیکاری و تنها برای قابل‌تحمل‌ساختن رخوت و ملال زندگی به‌سادگی عاشق دیگری می‌شوند.

میهن‌پرستی یکی از درون‌مایه‌های نمایشنامهٔ حاضر است. چخوف عمیقاً به وظیفه و رسالت هنرمند نسبت به وطن و هموطنان معتقد بود. او با تیزهوشی و شناختی دقیق از زیرساخت‌های فرهنگی، سیاسی و اعتقادی جامعهٔ خود، حساب وطن‌پرستی و نوع‌دوستی را از عامی‌گری جدا ساخت. چخوف همواره با ابتذال سر ستیز داشت و همیشه به مظاهر ابتذال و تن‌دادن به ذائقه‌های پست عامیانه می‌تاخت. می‌توان گفت که این نویسنده در این نمایشنامه هنرمندان و نویسندگان هم‌دورهٔ خود در اواخر قرن نوزدهم روسیهٔ تزاری را نشان می‌دهد که نه آرمان بزرگی در سر می‌پروراندند و نه ذوق و قریحهٔ درخشانی برای آفرینش و خلق هنری در خود دارند.

خواندن کتاب مرغ دریایی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به دوستداران ادبیات نمایشی پیشنهاد می‌کنیم.

درباره آنتوان چخوف

آنتون پاولُویچ چخوف ۲۹ ژانویهٔ ۱۸۶۰ در تاگانروگ به دنیا آمد. او پزشک، داستان‌نویس، طنزنویس و نمایشنامه‌نویس برجستهٔ روس است. او را مهم‌ترین داستان‌کوتاه‌نویس می‌دانند؛ نویسنده‌ای که زندگی کوتاهی داشت اما بیش از ۷۰۰ اثر ادبی آفرید.

چخوف پس از پایان تحصیلاتش در رشتهٔ پزشکی، به‌طور حرفه‌ای به داستان‌نویسی و نمایشنامه‌نویسی روی آورد. نخستین مجموعه داستان او، ۲ سال پس از دریافت درجهٔ دکترای پزشکی‌اش به چاپ رسید. در داستان‌های او معمولاً رویدادها از خلال وجدان یکی از آدم‌های داستان، که کمابیش با زندگی خانوادگی «معمول» بیگانه است، روایت می‌شود. چخوف با پرهیز از شرح و بسط داستان، مفهوم طرح (پیرنگ) را نیز در داستان‌نویسی تغییر داد. او در داستان‌هایش به جای ارائهٔ تغییر، سعی می‌کند به نمایش زندگی بپردازد. درعین‌حال در بعضی از داستان‌های او رویدادهای تراژیک، جزئی از زندگی روزانهٔ آدم‌های داستان را تشکیل می‌دهند.

تسلط چخوف بر نمایشنامه‌نویسی، باعث افزایش توانایی او در خلق دیالوگ‌های زیبا و جذاب، در داستان‌هایش، شده بود.

نخستین نمایشنامهٔ آنتوان چخوف «بی‌پدری» نام دارد. او پس از این، نمایشنامۀ «ایوانف» را نوشت. او با اجرای نمایش «مرغ دریایی» در سال ۱۸۹۷ و در سالن تئاتر هنری مسکو، طعم نخستین موفقیت بزرگش را در زمینهٔ نمایشنامه‌نویسی چشید. با وجود اختلافاتی که دربرهه‌ای میان چخوف و کنستانتین استانیسلاوسکی (کارگردان) پیش آمد، آثار دیگری از چخوف نیز همچون «دایی وانیا» (۱۸۹۹)، «سه خواهر» (۱۹۰۱) و... بر همان صحنه به اجرا در آمد.

چخوف در آثارش به فرصت‌های از دست رفتۀ زندگی اشاره می‌کند؛ او همچنین آدم‌هایی که حرف همدیگر را نمی‌فهمند و یا دچار تضاد طبقاتی هستند را به ما نشان می‌دهد، به ارزش‌های اشتباه اما رایج در اجتماع اشاره می‌کند و ماهیت خوارکنندۀ فحشا را به تصویر می‌کشد.

ویژگی‌های کلی آثار داستانی آنتوان چخوف را می‌توان در این محورها خلاصه کرد:

خلق داستان‌های کوتاه و بدون پیرنگ/ ایجاز و خلاصه‌گویی/ خلق پایان‌های شگفت‌انگیز با الهام از آثار «گی دوموپاسان»/ خلق پایان «هیچ» برای داستان با الهام از آثار «ویکتور شکلوفسکی»/ بهره‌گیری از جنبه‌های شاعرانه و نمادین/ نگاه رئالیستی به جهان و قهرمان‌های داستان/ استفاده از مقدمه‌ای کوتاه برای ورود به دنیای داستان/ استفاده از تصویرپردازی‌های ملهم از طبیعت و شرح آن برای پس‌زمینهٔ تصویری داستان.

چند نمایشنامۀ مشهور آنتوان چخوف:

ایوانف/ خرس/ عروسی/ مرغ دریایی/ سه خواهر/ باغ آلبالو/ دایی وانیا/ در جاده بزرگ/ خواستگاری/ تاتیانا رپینا/ آواز قو.

چند داستان کوتاه از آنتوان چخوف:

۱۸۸۳ - از دفترچه خاطرات یک دوشیزه/ / ۱۸۸۴ - بوقلمون صفت/ ۱۸۸۷ - کاشتانکا/ ۱۸۸۷ - نشان شیر و خورشید/ ۱۸۸۹ - بانو با سگ ملوس/ ۱۸۸۹ - شرط‌بندی/ ۱۸۹۲ - همسر/ ۱۸۹۲ - اتاق شماره شش/ ۱۸۹۹ - زندگی من.

چند داستان بلند از آنتوان چخوف:

دکتر بی‌مریض/ داستان ملال‌انگیز/ دوئل.

آنتوان چخوف ۱۵ ژوئیهٔ ۱۹۰۴ درگذشت. وی در گورستان نووودویچی در مسکو آرام گرفته است.

بخش‌هایی از کتاب مرغ دریایی

«ماشا و مدویدنکو از سمت چپ صحنه وارد می‌شوند، آن‌ها از پیاده روی باز می‌گردند.

مدویدنکو. چرا همیشه لباس سیاه می‌پوشی؟

ماشا. مشکی زندگیمو می‌پوشه. من خوشحال نیستم.

مدویدنکو. چرا نباید خوشحال باشی؟ (حالت فکر کردن به خود می‌گیرد) نمی‌فهمم. تو سالمی، درسته که بابات اونقدرها هم ثروتمند نیست اما تلاش خودش رو می‌کنه. زندگی من سختتر از مال توئه. من هر ماه باید با بیست و سه روبل سر کنم، اما لباس سیاه نمی‌پوشم. (آن‌ها مینشینند).

ماشا.خوشحالی به پولدار بودن بستگی نداره، آدم‌های فقیر اغلب اوقات خوشحالند.

مدویدنکو. از نظر تئوری آره، اما توی واقعیت اینطور نیست. مثلا خود من، مادرم و دو تا خواهرم و برادر کوچکترم یه جورایی باید با حقوق بیست وسه روبل توی ماه سر کنیم. ما مجبوریم بخوریم و بنوشیم، من هم خرید می‌کنم. اما بگو ببینم یه روز بدون شکر و چایی سر کردی؟ یا تنباکو؟ اگه می‌تونی جواب بده.

ماشا. (در حال نگاه کردن به سمت صحنه) الانه که نمایش شروع بشه.»