کتاب تاریخ زیبایی شناسی

کتاب تاریخ زیبایی شناسی نوشته برنارد بزانکت فیلسوف هگلی قرن نوزده و بیست است. کتاب تاریخ زیبایی شناسی اثری مهم در فلسفه هنر است که با ترجمه منوچهر صانعی دره‌بیدی منتشر شده است. 

درباره کتاب تاریخ زیبایی شناسی

بزانکت که در این کتاب زیبایی‌شناسی را تماماً به دید فلسفی نگریسته و در آن به آثار فیلسوفان در مورد هنر و زیبایی بیشتر متکی است تا آثار هنرمندان، از مدافعان بی‌قید و شرط ایده‌آلیسم مطلق (اصالت معنا) است و از این دیدگاه به هنر و زیبایی نگریسته است. 

نویسنده در کتاب به موضوع کارش اشراف کامل دارد و در پروراندن مباحث و موضوعات گوناگون در حوزهٔ هنر و زیبایی حق مطلب را ادا کرده است.  نظریهٔ زیبایی شاخه‌ای از فلسفه است و برای شناخت فراهم آمده است نه راهنمای عمل. بنابراین اثر حاضر در درجهٔ اول متوجه کسانی است که شاید در درک جایگاه و ارزش زیبایی در نظام زندگی انسان، آنگونه که توسط اندیشمندان هدایتگر در ادوار گوناگون تاریخ جهان تصور شده است، یک علاقهٔ فلسفی بیابند. این کتاب اثری کاربردی برای علاقه‌مندان به فلسفه هنر است.

خواندن کتاب تاریخ زیبایی شناسی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به فلسفه هنر و زیبایی‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم

بخشی از کتاب تاریخ زیبایی شناسی

اما یک تمایز قابل ذکر در درون این مقایسه موجود است. وقتی ما مثلاً تاریخ علوم استقرایی را در پیوند با رشد نظریهٔ منطقی می‌خوانیم، علاقهٔ کمی به بخش‌های گذشتهٔ شاخه‌های خاص شناخت نشان می‌دهیم مگر تا جایی که این بخش‌ها به ما کمک کنند به فهم آن بخش از رشد ذهن انسان نائل شویم که در لحظهٔ کنونی موضوع مطالعهٔ ماست. شیمی یا اخترشناسی قدیم همان‌قدر علاقه و شگفت‌زدگی ما را برمی‌انگیزد که یک ستون ساختمان یا یک تیشهٔ سنگی علاقه و کنجکاوی یک پژوهشگر حوزهٔ انسان‌شناسی را برمی‌انگیزد. این مطلب در مورد بسیاری از عناصر دیگر تمدن نیز صدق می‌کند، عناصری از قبیل جزئیات صورت سیاسی یا سنت اجتماعی، ظرافت‌های زبان یا دقایق جزمیت‌های دینی. در تمام این جنبه‌های زندگی گرچه رمزگشایی گذشته در فهم جهان گذشته به ما کمک می‌کند با این وصف در کل، به‌جز با نظر به پژوهش علمی یا درک تاریخی، ما عادت داریم بگوییم گذشته گذشته است. اندیشه‌های اخلاقی و دینی با چنان قدرتی که در جهان گذشته داشته‌اند به واقع عموماً می‌توانند علایق امروزی ما را برانگیزند؛ هویت طبیعت اخلاقی انسان در تمام تجلیات انسانی او دارای چنین عمقی است. اما از این جهت هیچ‌چیز در ردیف آفرینش‌های بزرگ‌تر هنر زیبا، از جمله ادبیات اصیل و شکوهمند، نیست. این گونه ادبیات به‌تنهایی دارای اهمیتی است و با گذشت زمان به جای اینکه از رونق بیفتد مهم‌تر می‌شود. بنابراین وقتی ما از طریق مراحل رشد آگاهی زیبایی شناختی، اقدام به پیگیری آن می‌کنیم، یک مادهٔ انضمامی پیش روی خود داریم که ناشی از علاقهٔ صرف ما به دوران باستان نیست بلکه بخش بزرگی از آنچه در پیرامون زندگی ما به خودی‌خود ارزشمند است، تشکیل دهندهٔ آن است. تاریخ هنر زیبا تاریخ آگاهی زیبایی‌شناختیِ بالفعل (عملاً موجود) است به‌عنوان یک پدیدهٔ انضمامی؛ نظریهٔ زیبایی‌شناسی عبارت است از تحلیل فلسفی این آگاهی که شناخت تاریخ آن شرط ذاتی آن است. و باز هم تاریخ نظریهٔ زیبایی روایتی است که پی‌گیر آگاهی زیبایی‌شناختی در صورت عقلانی نظریهٔ زیبایی است، اما هرگز فراموش نمی‌کند که موضوع مرکزی مورد بحث آن عبارت است از ارزش زیبایی برای زندگی انسان و جنبهٔ کاربردی آن در عمل کمتر از شناخت مصرّح آن در تفکر نیست. به‌رغم ناسازگاری و مغایرت طبیعی‌ای که ممکن است در مقابل دخالت تحلیلی در زیباترین اشیائی احساس شود که ما از آنها لذت می‌بریم، باید این اقدام، پیشرفت در این شاخه از تاریخ فلسفه به حساب آید که نه فقط یک تفسیر نظری از آنچه گذشته است به ما ارائه می‌کند بلکه دست‌کم کمکی است به درک ما از واقعیت‌هایی که به نظر می‌رسد ماندگارترین میراثی است که جهان به خود دیده است.