مجموعه کتاب‌های جک ریچر

لی چایلد ( Lee Child) هیچ چیزش مثل نویسنده‌های کلاسیک نیست. نه کتاب‌هایش، نه تحصیلات و نه حتی معروف شدنش. نام اصلی او جیم گرانت (Jim Grant) است، متولد ۱۹۵۴ در کاونتری انگلستان و تحصیل کرده در رشته‌ی حقوق. شخصیتی کاملاً عادی و علاقه‌مند به ادبیات که ۱۸ سال در تلویزیون منچستر فعالیت کرد. یک بریتانیایی عادی با روتینی کسل‌کننده. او بعد از ۱۸ سال به خاطر تعدیل نیرو اخراج شد. زندگی یکنواختش فرو ریخت و تبدیل به زمینی مستعد برای فلاکت و بدبختی شد. از آن فلاکت‌ها که فقط معجزه می‌تواند آدم را نجات بدهد. جیم گرانت خودِ خود این معجزه است. جای زانوی غم بغل‌گرفتن، شروع به نوشتن می‌کند. نام مستعار لی چایلد می‌شود معجزه‌ای که جک ریچر را خلق می‌کند؛ جک ریچری که او را از بحران‌ میانسالی و اخراج نجات می‌دهد.

جک ریچر یک شخصیت ساخته‌شده توسط جیم گرانت است. شخصیتی که در ارتش ایالات متحده‌ی آمریکا سرگرد است و پس از خارج‌شدن از آن به‌عنوان پلیس نظامی یا همان دژبان در موقعیت‌های مختلف قرار می‌گیرد و با خطرهای گوناگون مقابله می‌کند. جک ریچر یک مجموعه داستانی طولانی و بسیار بلند بالاست و تا کنون لی چایلد ۲۶ کتاب از آن منتشر کرده است (ممکن است به‌مرور بیشتر شود). جک ریچر قهرمانی متفاوت است، تقریباً به همان اندازه که مهارت‌های مبارزه دارد، سرتق و سرخود و سرسخت هم هست. ‌او در این مجموعه، ماجراجویی پر زد و خوردی را به نمایش می‌گذراد که پر کشش، خوانندگان را تا انتها با خود همراه می‌کند.

ترتیب خواندن کتاب‌های جک ریچر (مجموعه ۲۶ جلدی)

لی چایلد یا همان جیم گرانت از مجموعه جک ریچر ۲۶ کتاب منتشر کرده است. کتاب‌های مجزا از هم که مطالعه‌ی هر کدام به تنهایی جذابیت خاص خودش را دارد ولی مطالعه‌ی سیر کلی و سیر انتشار جک ریچر هم می‌تواند به اقتضای جذابیت و ماجراهای وابسته به شخصیت و تکامل آن، مورد توجه باشد. در ادامه همه‌ی این ۲۶ جلد معرفی شده است.

۱. قتلگاه (Killing Floor)

۲. تا پای مرگ (Die Trying)

۳. قلاب (Tripwire)

۴. آخرین مهمان (Running Blind / The Visitor)

۵. اکو در آتش (Echo Burning)

۶. سوءقصد (Without Fail)

۷. وسوسه انتقام (Persuader)

۸. دشمن (The Enemy)

۹. یک شلیک (One Shot)

۱۰. راه سخت (The Hard Way)

۱۱. بدشانسی و دردسر (Bad Luck and Trouble)

۱۲. غریبه‌ای در شهر (Nothing to Lose)

۱۳. دوازده نشانه (Gone Tomorrow)

۱۴. ۶۱ ساعت (61 Hours)

۱۵. لانه زنبور (Worth Dying For)

۱۶. رابطه (The Affair)

۱۷. تحت تعقیب (A Wanted Man)

۱۸. هرگز بازنگرد (Never Go Back)

۱۹. شخصی (Personal)

۲۰. مجبورم کن (Make Me)

۲۱. مدرسه شب (Night School)

۲۲. صف نیمه‌شب (The Midnight Line)

۲۳. زمان گذشته (Past Tense)

۲۴. ماه آبی (Blue Moon)

۲۵. نگهبان (The Sentinel)

۲۶. بهتر بمیر (Better Off Dead)

ترتیب رعایت شده در معرفی کتاب‌های این مجموعه، ترتیب انتشار هم هست و مطالعه‌ی کتاب‌ها بر اساس همین ترتیب برای علاقه‌مندان به شخصیت جک ریچر مناسب است تا ضمن مطالعه داستان‌های جذاب و ماجراجویی‌هایی پرکنش با شرایط آشنایی بهتر با سیر تکامل این شخصیت هم آشنا شد. گرچه با توجه به ماهیت داستان‌های مجزایی که در هر کتاب آمده، مطالعه‌ی گزینشی کتاب‌های این مجموعه هم می‌تواند مورد توجه باشد. فهرستی که در ادامه آمده است یک انتخاب پنج‌تایی از این مجموعه است که همین هدف را دنبال می‌کند:

1. غریبه‌ای در شهر (Nothing to Lose): این رمان در ۷۳ فصل نوشته شده است و داستان درگیری ریچر میان دو شهر در کلرادو را روایت می‌کند. «هوپ» و «دیسپِر» دو شهری هستند که فقط و فقط یک جاده خاکی دوازده مایلی میان آن‌هاست. ریچر باز هم وارد یک درگیری ناخواسته می‌شود و در این درگیری مجبور می‌شود به مبارزه با سازمانی برود که در شهر هوپ کارهای اسرارآمیزی انجام می‌دهند.
2. قتلگاه (Killing Floor): قتلگاه اولین کتاب از مجموعه جک ریچر است. راوی اول شخص دارد و مخاطب را به‌خوبی با خودش همراه می‌کند. جک در وقایع و ماجراهای اطرافش همیشه به دنبال عدالت است ولی تفاوتی اساسی با قهرمان‌های عادی کتاب‌های همیشگی دارد. او لج‌بازی و سماجت ویژه‌ای دارد که متفاوت از هر شخصیت دیگری است. ماجرای این کتاب از وقتی شروع می‌شود که جک ریچر بعد از خروج از ارتش زندگی یکنواخت و بیهوده‌ای را دنبال می‌کند وارد شهر کوچک و گمنام مارگریو در جورجیا می‌شود. او به جرم قتل بازداشت می‌شود درحالی‌که هیچ خطایی نکرده. این مسئله او را با چالش‌هایی مواجه می‌کند که کتاب اول از مجموعه ریچر را شکل می‌دهند.
3. مجبورم کن (Make Me): یک شهر جدید و ماجرایی جدید. ماجرایی مرموز و معمایی. در این کتاب جک ریچر وارد شهری به نام استراحتگاه مادر در ایالت اوکلاهاما می‌شود. آشنایی او با زنی به نام میشل چانگ در این شهر که دنبال همکار گمشده‌اش است یک سری وقایعی را به مرور روشن می‌کند که لی چایلد آن‌ها را در کتاب مجبورم کن آورده است.
4. گذشته (Past Tense): این کتاب جک ریچر را در شهری نشان می‌دهد که پدرش در آن بزرگ شده. آن هم در شرایطی که اهالی شهر به کلی منکر وجود چنین شخصی در گذشته شده‌اند. اهالی مرموز این شهر، چند زندانی در یک مسافرخانه‌ی محلی و تعدادی راز که ریچر با آن‌ها روبه‌رو می‌شود، موضوعاتی است که این کتاب را خواندنی می‌کند.
5. شخصی (Personal): «شخصی» ماجرای یک زخم کهنه است که باز هم سر باز می‌کند. زخم درگیری جک ریچر و جان تک. ماجرا با سوء قصد به جان رئیس جمهور فرانسه در جلسه‌ی نشست سران جی هشت شروع می‌شود. حمله‌ای که جان تک یکی از مظنونان اصلی آن است و جک ریچر به خاطر اینکه قبل‌تر یک بار او را دستگیر کرده و آشنایی زیادی با او دارد به فرانسه فرستاده می‌شود تا او را دستگیر کند.

جوایز کتاب‌های جک ریچر

لی چایلد علی رغم فروش بالای کتاب‌هایش و همچنین جایگاه بالایش در بین نویسندگان که حضورش در بین هیئت داوران جایزه‌ی بوکر ۲۰۲۰ هم نشان‌دهنده‌ی این اهمیت است، از نظر جوایز کسب‌شده چندان موفق نبوده است. گرچه او برنده‌ی جوایز زیر شده و همواره مورد تحسین منتقدان بوده است.

• جایزه‌ی آنتونی برای بهترین رمان اول کتاب قتلگاه در سال ۱۹۹۷
• جایزه‌ی تیكستونز (Textons Award) برای رمان «۶۱ ساعت» در سال ۲۰۱۱
• کسب جایزه‌ای در فستیوال «هاروگیت» برای بهترین کتاب جنایی
• گران‌ترین جایزه‌ی ادبیات جنایی دنیا، RBA کشور اسپانیا در سال ۲۰۱۴ برای کتاب «شخصی»

اقتباس‌ها از کتاب جک ریچر

• تام کروز یک دوگانه در نقش جک ریچر را بازی کرده است.
• یک شلیک – فیلم «جک ریچر» (۲۰۱۲): این فیلم بر مبنای داستان رمان «یک شلیک» ساخته شده است و به نویسندگی و کارگردانی کریستوفر مک‌کوری، سال ۲۰۱۲ اکران شد. یک نمایش تصویری از جک ریچر که به‌خوبی تصویر شده و در یک فیلم اکشن ذهنیت جدیدی به مخاطبان کتاب می‌دهد.
• هرگز بازنگرد – فیلم «هرگز بازنگرد» (۲۰۱۶): اگرچه فیلم اول موفقیت جندانی کسب نکرد، یک کارگردان و نویسنده‌ی جدید، فیلم دوم را هم به پرده‌ی نقره‌ای سینما رساندند. این فیلم بر اساس رمان «هرگز بازنگرد» و به کارگردانی ادوارد زوئیک و نویسندگی زوئیک و ریچارد ونک تولید شد.
• سریال ریچر – ۲۰۲۲: علاوه بر دوگانه‌ای که معرفی شد، جک ریچر یک سریال هم دارد. سریالی که در هر فصل با اقتباس از یکی از کتاب‌های مجموعه جک ریچر سریالی خوش‌ساخت، دلهره‌آور و اکشن به مخاطبان ارائه می‌دهد.
• نیک سانتورا این مجموعه‌ی اینترنتی را در ژانر اکشن برای شبکه‌ی پرایم ویدئو ساخته است. جک ریچر شخصیت اصلی است که مطابق کتاب‌ها شخصیت‌پردازی شده و در طول سفرش با خطرهای مختلف و جنایتکاران زیادی مواجه می‌شود. فصل اول از این مجموعه بر اساس رمان قتلگاه در ۴ فوریه ۲۰۲۲ منتشر شد. نویسندگان برای بیان افکار و عقاید ریچر تغییراتی در ساختار اصلی کتاب دادند تا بتوان در قالب تصویر هم ریچر را به مخاطبان معرفی کرد. برای فصل دوم، نویسندگان بر اساس کتاب بدشانسی و دردسر جلو رفتند. فیلم‌برداری در ۱۵ دسامبر ۲۰۲۳ آغاز شد و در ژانویه ۲۰۲۴ به پایان رسید. فصل سوم، نوبت به کتاب متقاعدکننده رسید. این فصل از سریال ریچر در ۲۰ فوریه ۲۰۲۵ پخش شد.