کتاب چه بود و چه شد

چه بود و چه شد؛ زبان در تصرف اینترنت کتابی نوشته گرچن مک‌کالک، با ترجمه مائده بشارت است که با نگاهی جدید تحول زبان را بررسی می‌کند.

درباره کتاب چه بود و چه شد

 گرچن مک‌کالک، زبان‌شناس است و در این کتاب، تحول زبانی را در سایه فضای مجازی و اینترنت بررسی کرده است. او می‌گوید همه ما زبان مادری را در خانه آموخته‌ایم و هیچ‌گاه برای حرف زدن از کتاب‌ها و روزنامه و تلوزیون الگو نگرفته‌ایم؛ بلکه زبان ما همیشه زبان محاوره‌ای است که از مادر خود آموخته‌ایم اما امروزه دنیای فضای مجازی رفته رفته زبان را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد زیرا رسمی نوشتن در دنیای مجازی هم کم‌کم دارد جای خود را به زبانی می‌دهد که به نوعی محاوره است اما یک محاوره متفاوت. زیانی سرشار از ایموجی‌ها و نشانه‌ها و کدگذاری‌ها.

شما در هر فصل این کتاب چیزهای جدیدی درباره زبانی که به تصرف اینترنت درآمده یادمی‌گیرد. 

 زبان کتاب ساده و همه‌فهم است و شیوهٔ نگارش و بررسی مثال‌ها در آن، به گونه‌ای است که هر خوانندهٔ علاقه‌مند به مطالعات زبانی را با خود همراه می‌کند.

 خواندن کتاب چه بود و چه شد را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

متخصصان زبان‌شناسی و علاقه‌مندان به این مباحث را به خواندن کتاب چه بود و چه شد دعوت می‌کنیم.

بخشی از کتاب چه بود و چه شد

احتمالاً به خاطر نمی‌آورید که حرف زدن را چگونه یاد گرفتید، همین باعث می‌شود که فکر کنید این مسئله امری بدیهی بود. اما آیا شما تا به‌حال رایانه‌ای را دیده‌اید که سعی کند از این مسئله سر دربیاورد؟ در ویدئویی، یک ربات بدشکل که شبیه انسان ساخته‌شده است تصمیم می‌گیرد کشف کند چگونه می‌توان روی دوپا راه رفت، اما تنها از این طریق که دستش را پیوسته هم‌زمان بالا و پایین ببرد. در ویدئویی دیگر، اسکلت خارجی و فلزی انسانی شبیه‌سازی‌شده، با هر گام سستی که برمی‌داشت، به شکل خطرناکی به‌سمتی کج می‌شد. این امر موجب می‌شد انسان‌های اطرافش دستان بازش را چند متری نگه دارند تا درصورت لزوم دستگاه گران‌بهایشان را از افتادن نجات دهند. ربات‌های چهارپا وضعیتشان خوب است. در اواسط دههٔ ۱۹۸۰، رایانه با یک استادبزرگ شطرنج بازی کرد و او را شکست داد. اکنون، بیش از ۲۰ سال از آن زمان می‌گذرد، اما ربات‌های دوپا هنوز حتی نمی‌توانند به‌خوبی یک انسان سه‌ساله راه بروند.

وقتی به زبانی می‌اندیشیم که دشوار است، معمولاً یاد سخنرانی‌های عمومی که اوج می‌گیرند یا شعری می‌افتیم که احساسات ما را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؛ شطرنج زبان. مدت زیادی است که می‌دانیم این نوع زبان را چگونه روی صفحه‌ها نمایش دهیم، اساساً پیش از اختراع رایانه‌ها: فقط ویدئو را راه بیندازید و چند خط از متن را نمایش دهید. چیزی که سخت‌تر است راه رفتن زبان است: ما گفت‌وگوهای معمولی را یاد گرفتیم و فراموش کردیم که آن را یاد گرفته‌ایم. در همان زمان، داشتیم راه رفتن را می‌آموختیم و نمی‌دانستیم که در حال آموختن شیوهٔ راه رفتن هستیم. به همان صورت که ما هنگام سخن گفتن، به حرکات دست و سر یا لحن صدایمان چندان توجه نمی‌کنیم تا زمانی که بخواهیم آن‌ها را در دستگاه‌های الکترونیکی تقلید کنیم. رفت و برگشت مکالمه، زمانی که می‌کوشیم حالت گفت‌وگو را با رسانه‌ای دیگر اجرا کنیم، این کار به‌طرز حیرت‌آوری پیچیده است.

اما ما همان مسیری را طی کرده‌ایم که انسان‌ها نسل‌هاست در آن مسیر قرار دارند؛ اگر شما می‌خواهید قوانین شطرنج را بدانید، می‌توانید به کتابی مراجعه کنید که همهٔ آن قوانین را فهرست کرده است. ولی گفت‌وگو متفاوت است: هنجارهای آن انعطاف‌پذیرتر هستند و از مذاکره‌ای مداوم بین دو طرف گفت‌وگو نشئت می‌گیرد. و به‌ویژه، زمانی که نوبت به مکالماتی می‌رسد که از طریق فنّاوری صورت می‌گیرد، هنجارهای آن دستخوش تغییرات بسیاری می‌شود.

تلفن اولین فنّاوری‌ای بود که شکافی مهم در گفت‌وگو ایجاد کرد. تلگراف نیز فنّاوری عجیب و غریبی بود، ولی هرگز به‌طور گسترده، از آن در خانه‌ها استفاده نشد. تا الان، وقتی ما از سبک‌های ارتباطی حرف می‌زنیم، عمدتاً از زیر نادیده گرفتن تماس‌ها یا به‌طور کلی در نظر گرفتن آن‌ها به‌عنوان مجموعه‌ای از گفتار قِسر در رفتیم، اما برای صحبت کردن دربارهٔ اینکه هنجارهای گفت‌وگو چگونه تغییر می‌کنند، خط تلفن ثابت کاملاً جای بحث دارد. برای گفت‌وگو، تلفن هم مانند اینترنت یک انقلاب بود: پیش از تلفن، شما یا در لحظه با افرادی که درست در کنارتان بودند، گفت‌وگو می‌کردید یا برای فاصله‌ای دور و با سرعتی بسیار کند نامه می‌نوشتید. وقتی تلفن آمد، ناگهان شما می‌توانستید در لحظه با افرادی که دور از شما بودند، در هر ساعتی از شب یا روز گفت‌وگو کنید. مجموعهٔ کاملی از هنجارها، که طی قرن‌ها هنجارسازی تدریجی واژه مکتوب و هزاره‌ای از گفت‌وگوی رُودررُو ایجاد شدند، کاملاً معلق بودند. این موضوع مشکلات زیادی را پدید آورد که به «مشکلات اینترنتی»، که ما در حال حاضر با آن‌ها مواجه می‌شویم، بسیار شباهت داشت. ما مستندات گسترده‌ای داریم از لحظات دشواری که تلفن در میان جامعه فراگیر شد، اما آن لحظات از حافظهٔ زنده پاک شدند. حتی افراد غیراینترنتی توجه زیادی به تلفن‌ها نکردند. بنابراین تلفن نمونهٔ خوبی است که در خاطر نگه داریم برای زمانی که دیگر اینترنت هم برایمان عادی می‌شود.

تمجید از گسترش چشم‌انداز احسا