کتاب یازده سپتامبر

کتاب یازده سپتامبر نوشتهٔ «نوام چامسکی» و ترجمهٔ «ضیا خسروشاهی» توسط انتشارات لیوسا روانهٔ بازار کتاب ایران شده است. این کتاب مجموعه‌ای از گفت‌وگوهای نویسنده با روزنامه‌نگاران مختلف در نخستین هفته‌ها پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ است. این اثر به بررسی ابعاد سیاسی، اجتماعی و تاریخی این رویداد و واکنش‌های جهانی به آن پرداخته است. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب یازده سپتامبر

کتاب«یازده سپتامبر» مجموعه‌ای از مصاحبه‌های «نوام چامسکی» است که در فاصلهٔ کوتاهی پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ میلادی انجام شدند. مصاحبه‌ها عمدتاً با روزنامه‌نگاران غیرانگلیسی‌زبان و از طریق ایمیل صورت گرفته و به مسائل مختلفی همچون سیاست خارجی آمریکا، مفهوم تروریسم، واکنش‌های رسانه‌ای و پیامدهای جهانی این حادثه می‌پردازد. کتاب حاضر در فضایی منتشر شده که جهان در شوک حملات بوده و بسیاری از پرسش‌ها و نگرانی‌ها دربارهٔ آیندهٔ روابط بین‌الملل، امنیت و حقوق بشر مطرح است. نوام چامسکی در این گفت‌وگوها تلاش کرده با نگاهی انتقادی و تحلیلی، ریشه‌های تاریخی و ساختاری این رویداد را بررسی کند و نقش قدرت‌های جهانی به‌ویژه آمریکا را در شکل‌گیری بحران‌های معاصر توضیح دهد. کتاب حاضر به بررسی واکنش‌های عمومی، رسانه‌ای و سیاسی در آمریکا و سایر کشورها می‌پردازد و سعی دارد تصویری چندلایه از پیامدهای حادثه ارائه دهد.

خلاصه کتاب یازده سپتامبر

نوام چامسکی با اشاره به پیشینهٔ تاریخی سیاست‌های آمریکا در جهان و به‌ویژه در خاورمیانه و آمریکای لاتین، معتقد است که حملات ۱۱ سپتامبر را نمی‌توان جدا از سیاست‌های گذشتهٔ ایالات‌متحده و نقش آن در شکل‌دهی به بحران‌های جهانی فهمید. او مفهوم تروریسم را به چالش می‌کشد و نشان می‌دهد که چگونه این واژه بسته به منافع قدرت‌های بزرگ، معانی متفاوتی پیدا می‌کند؛ همچنین به واکنش‌های رسانه‌ای و سیاست‌گذاران آمریکایی پس از حادثه می‌پردازد و هشدار می‌دهد که پاسخ‌های نظامی و امنیتی می‌تواند به تشدید خشونت و گسترش بحران منجر شود. او بر لزوم بررسی ریشه‌های نارضایتی و خشونت در جوامع مختلف تأکید می‌کند و معتقد است که بدون توجه به زمینه‌های تاریخی و اجتماعی، چرخهٔ خشونت ادامه خواهد یافت. کتاب«یازده سپتامبر» به نقش رسانه‌ها در شکل‌دهی افکار عمومی و سیاست‌های دولت‌ها اشاره دارد و از مخاطبان می‌خواهد نسبت به روایت‌های رسمی و غالب، رویکردی انتقادی داشته باشند.

چرا باید کتاب یازده سپتامبر را خواند؟

این کتاب فرصتی فراهم می‌کند تا حملات ۱۱ سپتامبر و پیامدهای آن را از زاویه‌ای متفاوت و تحلیلی‌تر بررسی کنیم. «نوام چامسکی» با تکیه بر دانش زبان‌شناسی و تجربهٔ سال‌ها پژوهش در حوزهٔ سیاست بین‌الملل، سعی کرده لایه‌های پنهان‌تر این رویداد و واکنش‌های جهانی به آن را آشکار کند. خواندن این اثر به درک بهترِ سیاست‌های قدرت‌های بزرگ، نقش رسانه‌ها و پیچیدگی‌های روابط بین‌الملل کمک می‌کند و مخاطب را به تأمل دربارهٔ مفاهیم عدالت، امنیت و تروریسم وامی‌دارد.

خواندن کتاب یازده سپتامبر را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

کتاب«یازده سپتامبر» برای علاقه‌مندان به سیاست بین‌الملل، روابط آمریکا و خاورمیانه، پژوهشگران علوم سیاسی، روزنامه‌نگاران و کسانی که به‌دنبال تحلیل‌های انتقادی دربارهٔ رویدادهای جهانی هستند، مناسب است؛ همچنین برای افرادی که دغدغهٔ فهم ریشه‌های خشونت و تروریسم و نقش رسانه‌ها در شکل‌دهی افکار عمومی را دارند.

درباره نوام چامسکی

نوام چامسکی (Noam Chomsky) در ۷ دسامبر ۱۹۲۸ زاده و به‌تدریج به یکی از برجسته‌ترین زبان‌شناسان، فیلسوفان آنارشیست و نظریه‌پردازان آمریکایی تبدیل شد. در دوران کارشناسی به‌شدت تحت‌تأثیر «زلیگ هریس»، استاد زبان‌شناسی دانشگاه پنسیلوانیا قرار گرفت و همین تأثیر، زمینه‌ساز گرایش او به زبان‌شناسی و همچنین دیدگاه‌های سیاسی - انتقادی شد. از سال ۱۹۵۵ فعالیت آموزشی خود را در مؤسسهٔ فناوری ماساچوست (MIT) آغاز کرد و در سال ۱۹۷۶ به مقام استادی در این مؤسسه دست یافت. از او به‌عنوان «پدر زبان‌شناسی مدرن» یاد می‌شود و روزنامهٔ نیویورک تایمز او را «مهم‌ترین دانشمند زندهٔ جهان» معرفی کرده است. چامسکی در کنار فعالیت‌های علمی، چهره‌ای شاخص در نقد سیاست‌های خارجی دولت‌های غربی به‌ویژه ایالات‌متحده است. او از مخالفان سرسخت مداخلهٔ نظامی آمریکا در خاورمیانه و آغاز جنگ‌ها در این منطقه به شمار می‌رود و ریشهٔ بسیاری از بحران‌های تروریستی را در عملکرد دولت‌های آمریکا و اسرائیل می‌بیند. به‌عقیدهٔ او رسانه‌های غربی در قبال مسئلهٔ فلسطین و اسرائیل، نگاهی یک‌سویه دارند و در پسِ ظاهر بی‌طرفانه‌شان، اصول و پیش‌فرض‌های ایدئولوژیکی پنهان است که با افشای آن‌ها چهرهٔ واقعی رسانه‌ها نمایان می‌شود.

نوام چامسکی نویسندهٔ بیش از ۱۵۰ کتاب در زمینه‌های زبان‌شناسی، سیاست، فلسفه، علوم شناختی و رسانه است. از میان جوایز و افتخارات فراوان او می‌توان به جایزهٔ گوگنهایم (۱۹۷۱)، عضویت در آکادمی ملی علوم آمریکا (۱۹۷۲)، جایزهٔ انجمن روان‌شناسی آمریکا برای کمک‌های برجسته به روان‌شناسی (۱۹۸۴)، دو بار دریافت جایزهٔ اورول (۱۹۸۷ و ۱۹۸۹)، جایزهٔ کیوتو در علوم پایه (۱۹۸۸)، مدال هلمهولتز (۱۹۹۶)، مدال بنجامین فرانکلین در حوزهٔ رایانه و علوم شناختی (۱۹۹۹)، جایزهٔ صلح سیدنی (۲۰۱۱) و جایزهٔ بنیاد صلح عصر هسته‌ای (۲۰۱۴) اشاره کرد. از میان آثار مطرح این نویسنده می‌توان به کتاب‌های «جنبش تسخیر»، «تروریسم غرب»، «نظام‌های سلطه»، «آمریکای بزرگ و حقوق بشر»، «نظم‌های کهنه و نوین جهانی»، «طرحی برای آینده»، «چه کسی بر جهان حکومت می‌کند؟» و «امپراتوران و دزدان دریایی» اشاره کرد؛ همچنین کتاب «اسرار واژه‌ها» شامل گفت‌وگویی بلند میان نوام چامسکی و «اندرو مارو»، نگاهی عمیق به اندیشه‌های زبانی و فلسفی او دارد.

بخشی از کتاب یازده سپتامبر

«سؤال: اجازه بفرمایید در ابتدای بحث فرض کنیم که دست بن‌لادن پشت این ماجرا بوده است. اگر یک چنین فرضی صحت داشته باشد، باید سؤال شود که او به دنبال چه هدفی بوده است؟ مطمئنا این عمل در هیچ جای دنیا نمی‌تواند به مردم فقیر و کم قدرت و حتی فلسطینی‌ها کمکی کند. پس اگر فرض شود که او دستی قوی در این ماجرا داشته است، منظور از این کار ممکن است چه باشد؟

جواب: لازم است خیلی محتاطانه با این مسأله برخورد شود. طبق گزارش رابرت فیسک که با خود بن‌لادن چندین مصاحبهٔ حضوری داشته، او بابت حضور نظامیان امریکایی در عربستان سعودی، حمایت بی‌وقفهٔ امریکا از اسراییل در جنگ و ترور بر علیه فلسطینی‌ها و بالاخره رهبری امریکا برای نابودی عراقیها و کشور عراق، از اظهار تنفر و عصبانیت شدید خودداری نکرده بود. احساس تنفر و انزجار و عصبانیت نسبت به سیاستهای امریکا در مناطق مختلف جهان در قلب اکثر مردم فقیر و غنی عمیقا ریشه دوانده است.

کسانی که از شرایط زندگی و قابلیت و توانایی بن‌لادن آشنایی کامل دارند، باور نمی‌کنند که چنین عملیات پیچیده و هماهنگ شده‌ای را بتوان از درون غاری در ناکجاآباد افغانستان رهبری و برنامه‌ریزی کرد. اما اینکه بن‌لادن منبع الهام و انگیزه برای اعضای شبکهٔ خود و درگیرشدگان حادثه بوده است، مطلبی کاملاً مجزاست. ماهیت سازمانی این گروه کاملاً غیر متمرکز و احتمالاً دارای ارتباطات بسیار محدودی با یکدیگر است. وقتی بن‌لادن ادعا می‌کند که هیچ گونه اطلاعی در این مورد ندارد، کاملاً امکان‌پذیر به نظر می‌رسد. به دور از همهٔ بحث‌ها، بن‌لادن کاملاً واضح اهداف خویش را نه تنها به غربی‌هایی که درخواست مصاحبه با وی را کرده بودند، مانند رابرت فسک، بلکه از طریق فیلم‌های ویدیویی پخش شده در سراسر دنیا در اختیار عموم، بویژه مخاطبان عرب زبان قرار داده است و همچنان به این شیوهٔ تبلیغاتی ادامه می‌دهد. هدف اصلی وی عربستان سعودی و سایر حکومتهای ظالم و فاسد منطقه است که هیچ یک از آنها از نظر وی اصلاً اسلامی نیست. بن‌لادن و اعضای شبکه‌اش عمیقا متعهداند که باید بر علیه کفار برخیزند. این جهاد مرز و بومی نمی‌شناسد؛ چچن، بوسنی، کشمیر، غرب چین، جنوب آسیا، شمال افریقا و سایر نقاط جهان. آنان سالها به نام جهاد مقدس بر علیه شوروی در افغانستان مسلمان اشغالی جنگیدند و پیروز شدند. از دیدگاه آنان اروپاییانی چون انگلیسها چندان فرقی با امریکاییها ندارند. اینک خیلی بیش از پیش مصمم‌اند که امریکاییها را از عربستان سعودی بیرون برانند تا این سرزمین که مهم‌ترین و مقدس‌ترین عبادتگاه مسلمانان محسوب می‌شود، از وجود کفار پاک شود.»