کتاب دربار به روایت دربار (فساد مالی اقتصادی)

کتاب دربار به روایت دربار (فساد مالی اقتصادی) نوشتهٔ «ریحانه درودی» و منتشرشده توسط انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، جلد ۴۵ از مجموعهٔ «دانستنی‌های انقلاب اسلامی برای جوانان» است. این کتاب به بررسی ابعاد فساد مالی و اقتصادی در ساختار حکومت پهلوی می‌پردازد و با استناد به خاطرات و روایت‌های افراد نزدیک به دربار، تصویری از مناسبات قدرت و ثروت در آن دوره ارائه می‌دهد. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب دربار به روایت دربار (فساد مالی اقتصادی)

کتاب «دربار به روایت دربار (فساد مالی اقتصادی)» با تمرکز بر فساد مالی و اقتصادی در دوران پهلوی، به‌ویژه عصر محمدرضا شاه تلاش می‌کند با استفاده از خاطرات و روایت‌های اعضای دربار و نزدیکان خاندان سلطنتی، ابعاد مختلف سوءاستفاده از قدرت و ثروت را به تصویر بکشد. دورهٔ مورد بررسی عمدتاً سال‌های سلطنت محمدرضا پهلوی است؛ زمانی که درآمدهای نفتی افزایش یافت و ادعای توسعه و رفاه اقتصادی از سوی حکومت مطرح می‌شد. کتاب نشان می‌دهد که این ثروت عظیم چگونه به‌جای توزیع عادلانه، صرف هزینه‌های شخصی، بذل و بخشش‌های بی‌حساب، خرید املاک و جواهرات و جلب حمایت سیاسی بیگانگان شد. نویسنده با استناد به منابعی چون خاطرات «فریده دیبا»، «مینو صمیمی»، «اردشیر زاهدی»، «پرویز راجی» و دیگران، فضای اقتصادی و اجتماعی ایران را در آستانهٔ انقلاب ۱۳۵۷ ترسیم می‌کند؛ همچنین به سیاست‌های اقتصادی ناکارآمد، شکاف طبقاتی و تأثیرات این فساد بر زندگی مردم عادی می‌پردازد و تصویری از چرایی نارضایتی عمومی و زمینه‌های شکل‌گیری انقلاب ارائه می‌دهد.

خلاصه کتاب دربار به روایت دربار (فساد مالی اقتصادی)

کارِ اصلی کتاب حاضر بررسی ریشه‌ها و ابعاد فساد مالی و اقتصادی در ساختار حکومت پهلوی بوده است. نویسنده با استناد به خاطرات و روایت‌های اعضای دربار و نزدیکان خاندان سلطنتی نشان می‌دهد که چگونه قدرت سیاسی در این دوره به ابزاری برای انباشت ثروت شخصی تبدیل شد. کتاب به مواردی مانند انتقال مبالغ هنگفت ارز و جواهرات به خارج از ایران، خرید املاک و کاخ‌های مجلل در اروپا و آمریکا، بذل و بخشش‌های بی‌حساب به سیاستمداران و روزنامه‌نگاران خارجی و هزینه‌های سرسام‌آور جشن‌ها و سفرهای تفریحی می‌پردازد؛ همچنین نقش بنیاد پهلوی و شرکت‌های وابسته به خاندان سلطنتی در انحصار فعالیت‌های اقتصادی و کسب سودهای کلان بررسی می‌شود. کتاب حاضر به تأثیر این فساد بر وضعیت معیشتی مردم، گسترش فقر و نابرابری و شکل‌گیری نارضایتی عمومی اشاره دارد و نشان می‌دهد که چگونه این روندها به یکی از دلایل اصلی سقوط رژیم پهلوی و وقوع انقلاب ۱۳۵۷ تبدیل شد.

چرا باید کتاب دربار به روایت دربار (فساد مالی اقتصادی) را خواند؟

این کتاب با تکیه بر روایت‌های دست‌اول و خاطرات افراد نزدیک به قدرت، فرصتی فراهم می‌کند تا مخاطب با جزئیات و پشت‌پرده‌های فساد مالی و اقتصادی دربار پهلوی آشنا شود. بررسی مستند و جزئی مناسبات قدرت و ثروت و تأثیر آن بر ساختار اجتماعی و اقتصادی ایران، به درک بهتر زمینه‌های تاریخی انقلاب ۱۳۵۷  کمک می‌کند. کتاب نشان می‌دهد که چگونه سیاست‌های غلط و سوءاستفاده از منابع ملی می‌تواند به بحران‌های اجتماعی و سیاسی منجر شود.

خواندن کتاب دربار به روایت دربار (فساد مالی اقتصادی) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای علاقه‌مندان به تاریخ معاصر ایران، پژوهشگران حوزهٔ انقلاب، دانشجویان علوم سیاسی و اجتماعی و کسانی که به‌دنبال شناخت ریشه‌های فساد ساختاری و پیامدهای آن هستند، مفید است؛ همچنین برای کسانی که دغدغهٔ عدالت اجتماعی و بررسی چرایی وقوع انقلاب را دارند.

بخشی از کتاب دربار به روایت دربار (فساد مالی اقتصادی)

«اردشیر زاهدی نیز از طرفداران این نظریه است:

«وزرای فاسد کابینهٔ ضعیف هویدا به منظور دریافت پور سانت به خریدهای غیر ضروری می‌پرداختند، مثلاً درحالی‌که بازار قند و شکر در کشور اشباع بود، ده‌ها کشتی حامل شکر در آب‌های خلیج فارس منتظر نوبت پهلوگیری در اسکله و تخلیهٔ بار خود بودند و گاهی این نوبت انتظار دو سال طول می‌کشید و کشتی‌ها چندین برابر ارزش محمولهٔ خود دموراژ [خسارت دیر کرد تأخیر] دریافت می‌کردند، یا صدها کشتی حامل برنج آن قدر روی دریا باقی می‌ماندند و موفق به تخلیهٔ بار خود نمی‌شدند که برنج در گرمای ۴۵ درجهٔ خلیج فارس فاسد می‌شد و آن را به دریا می‌ریختند، یا وزارت آموزش و پرورش هزاران دستگاه تلویزیون رنگی از فرانسه و آمریکا خریده بود تا در روستاهای کشور شبکهٔ تلویزیون آموزشی به راه بیندازد، اما پس از رسیدن این تلویزیون‌ها به کشور، متوجه شده بودند در روستاهای ایران برق وجود ندارد! بعد هزاران دستگاه باتری خریداری می‌کردند تا تلویزیون‌ها را با باتری روشن کنند، ولی باتری‌ها هم پس از مدت کوتاهی خالی می‌شد و احتیاج به شارژ داشتند که با توجه به نبود برق در محل، این امر امکان نداشت. وزارت راه هزاران دستگاه کامیون وایت و تریلر از آمریکا خریداری کرد و بعد متوجه شدند جاده‌های مناسب برای این تریلرها وجود ندارد و تریلرها در بیابان‌های نزدیک تهران زیر باران و آفتاب از بین رفتند!»»