کتاب ۵۳ سال عصر پهلوی به روایت دربار

معرفی کتاب ۵۳ سال عصر پهلوی به روایت دربار

کتاب الکترونیکی «۵۳ سال عصر پهلوی به‌روایت دربار» (دانستنی‌های انقلاب اسلامی برای جوانان؛ ۵۹) نوشتهٔ ریحانه درودی و منتشرشده توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی، به بررسی ابعاد مختلف جامعهٔ ایران در دوران حکومت پهلوی می‌پردازد. این اثر بخشی از مجموعهٔ «تاریخ انقلاب اسلامی به زبان ساده» است و با تکیه بر خاطرات و روایت‌های رجال درباری، تصویری از وضعیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ایران در این دوره ارائه می‌دهد. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب ۵۳ سال عصر پهلوی به روایت دربار

این کتاب با نگاهی مستند و مبتنی بر خاطرات و روایت‌های افراد نزدیک به دربار پهلوی، به تحلیل و بررسی پنجاه و سه سال حکومت پهلوی اول و دوم می‌پردازد. دورهٔ مورد بحث، از آغاز سلطنت رضاشاه تا سقوط محمدرضا پهلوی را دربرمی‌گیرد و تلاش دارد تصویری از جامعهٔ ایران در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ارائه دهد. کتاب در قالب مجموعه‌ای از نقل‌قول‌ها، خاطرات و تحلیل‌ها، به ویژه از زبان رجال و وابستگان دربار، به سراغ واقعیت‌های کمتر دیده‌شدهٔ این دوران می‌رود. هدف اصلی، بازنمایی وضعیت واقعی جامعهٔ ایران در این سال‌ها و بررسی ادعاهای رایج دربارهٔ پیشرفت و رفاه در عصر پهلوی است. این اثر بخشی از طرح «دانستنی‌های انقلاب اسلامی برای جوانان» است و با زبانی ساده و مستند، نسل جدید را به کشف حقیقت تاریخ معاصر ایران دعوت می‌کند.

خلاصه کتاب ۵۳ سال عصر پهلوی به روایت دربار

کتاب «۵۳ سال عصر پهلوی به‌روایت دربار» با تکیه بر خاطرات و روایت‌های رجال و وابستگان دربار، تصویری از وضعیت ایران در دورهٔ پهلوی ارائه می‌دهد. روایت‌ها نشان می‌دهد که برخلاف تبلیغات رایج دربارهٔ رفاه و پیشرفت، جامعهٔ ایران با مشکلات جدی اقتصادی، فقر گسترده، فساد اداری و ناکارآمدی مدیریتی روبه‌رو بوده است. در بخش اقتصادی، تمرکز ثروت و امکانات در چند شهر بزرگ، رکود کشاورزی، مهاجرت روستاییان به شهرها و تورم ناشی از درآمد نفتی، از جمله مسائل مطرح‌شده‌اند. اصلاحات ارضی و انقلاب سفید نیز بیشتر جنبهٔ تبلیغاتی داشته و پیامدهای منفی برای کشاورزان و ساختار اجتماعی کشور به همراه آورده است. در حوزهٔ اجتماعی و فرهنگی، اختلاف طبقاتی، فقر، کمبود خدمات عمومی، ضعف نظام آموزشی و فاصلهٔ عمیق میان طبقات مختلف جامعه به چشم می‌خورد. کتاب به نقش پررنگ فرهنگ غربی و فاصلهٔ آن با باورهای مذهبی و سنتی مردم اشاره می‌کند. در بخش سیاسی، استبداد، سرکوب مخالفان، نقش ساواک، دخالت بیگانگان و نبود آزادی‌های سیاسی از ویژگی‌های بارز این دوره معرفی شده است. روایت‌های کتاب نشان می‌دهد که نارضایتی عمومی، فساد و ناکارآمدی ساختار حکومتی، زمینه‌ساز شکل‌گیری انقلاب اسلامی و سقوط نظام پهلوی شد.

چرا باید کتاب ۵۳ سال عصر پهلوی به روایت دربار را خواند؟

این کتاب با استفاده از خاطرات و روایت‌های افراد نزدیک به دربار، امکان مشاهدهٔ تاریخ معاصر ایران از زاویه‌ای متفاوت را فراهم می‌کند. خواننده با مطالعهٔ این اثر، می‌تواند فراتر از روایت‌های رسمی و تبلیغاتی، با واقعیت‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی عصر پهلوی آشنا شود و درک عمیق‌تری از زمینه‌های شکل‌گیری انقلاب اسلامی به دست آورد. این کتاب برای کسانی که به دنبال شناخت دقیق‌تر تاریخ معاصر ایران هستند، منبعی مستند و قابل تأمل است.

خواندن کتاب ۵۳ سال عصر پهلوی به روایت دربار را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانش‌آموزان، دانشجویان، پژوهشگران تاریخ معاصر ایران و علاقه‌مندان به شناخت تحولات اجتماعی و سیاسی قرن اخیر ایران مناسب است. همچنین برای جوانانی که دغدغهٔ فهم ریشه‌های انقلاب اسلامی و نقد روایت‌های رسمی از عصر پهلوی را دارند، مطالعهٔ این اثر توصیه می‌شود.

فهرست کتاب ۵۳ سال عصر پهلوی به روایت دربار

کتاب غیرداستانی است و ساختار آن به سه بخش اصلی تقسیم می‌شود: - بخش اول: توصیف اوضاع اقتصادی این بخش به بررسی وضعیت معیشتی، رفاه، اصلاحات ارضی، پیامدهای درآمد نفتی و بحران‌های اقتصادی در دورهٔ پهلوی می‌پردازد و روایت‌هایی از تمرکز ثروت، فساد، رکود کشاورزی و مهاجرت روستاییان ارائه می‌دهد. - بخش دوم: توصیف اوضاع اجتماعی ـ فرهنگی در این بخش، وضعیت اجتماعی و فرهنگی جامعهٔ ایران، اختلاف طبقاتی، فقر، کمبود خدمات عمومی، نظام آموزشی، جایگاه زنان و نقش مذهب در جامعه بررسی می‌شود. همچنین به تأثیر فرهنگ غربی و فاصلهٔ آن با باورهای سنتی اشاره شده است. - بخش سوم: توصیف اوضاع سیاسی این بخش به ساختار قدرت، استبداد، نقش ساواک، دخالت بیگانگان، سرکوب مخالفان و روند سقوط نظام پهلوی می‌پردازد و زمینه‌های شکل‌گیری انقلاب اسلامی را از منظر روایت‌های درباریان تحلیل می‌کند.

بخشی از کتاب ۵۳ سال عصر پهلوی به روایت دربار

«در سال ۱۳۵۳ [ش] درآمد فروش نفت کشور، از سالی پنج میلیارد دلار به سالی بیست میلیارد دلار رسید و ایران به یکی از کشورهای ثروتمند جهان تبدیل شد. ولی بالغ بر نصف جمعیتش را افراد بی‌سواد تشکیل می‌دادند و کماکان در فهرست کشورهای عقب افتاده جا داشت. در عین حال، این احساس نیز کم و بیش در همه وجود داشت که شرایط موجود بسیار ناپایدار و موقت است و بی‌تردید در آیندهٔ نزدیک همه چیز دگرگون خواهد شد. بر اثر تزریق مقادیر هنگفت پول به شریان اقتصاد کشور، قیمت‌ها با سرعتی سرسام‌آور سیر صعودی می‌پیمود و در این میان چون نسبت افزایش بهای مسکن و اجاره خانه بیش از همه بود، لذا دلالان و سفته‌بازانی که به هیچ مرام و مسلکی، جز انباشتن جیب خود نمی‌اندیشیدند، به سرعت وارد معاملات زمین و مسکن شدند و به تاخت و تاز پرداختند. در هر گوشهٔ تهران، ساختمان‌های جدید مثل قارچ از زمین سر بیرون می‌آورد و در حالی که همه‌جا از مجتمع‌های مسکونی بی‌قواره و نامتناسب معمارساز پر می‌شد؛ دلالان و بساز و بفروشان، سودهای کلانی به جیب می‌زدند.»