کتاب فواید گیاه خواری

کتاب فواید گیاه خواری نوشتهٔ صادق هدایت است. نشر ارس این ناداستان را روانهٔ بازار کرده است.

درباره کتاب فواید گیاه خواری

کتاب فواید گیاه خواری حاوی یک ناداستان است. جهانگیر هدایت توضیح داده است که این کتاب نتیجهٔ مطالعات گستردهٔ داستان‌نویس مشهور و معاصر ایران، صادق هدایت است. او این کتاب را در پاریس و در روزهای تحصیل در فرانسه در ۲۳ مرداد ۱۳۰۶ تمام و در همان سال برای نخستین‌بار در برلن چاپ و منتشر کرد. اشارهٔ او به گفته‌ها و نوشته‌های دانشمندان، نویسندگان و صاحب‌نظرانی که در کتاب آمده است، بیانگر این حقیقت است که او هر آنچه بزرگان دررابطه‌با گیاه‌خواری گفته بودند، استخراج و در کتاب خود به‌عنوان شاهدمثال ارائه کرده است. صادق هدایت ۱۶ساله بود که به گیاه‌خواری روی آورد و اعلام کرد که دیگر گوشت نمی‌خورد؛ البته این موضوع در خانهٔ پدری او با عکس‌العمل‌های منفی روبه‌رو شد؛ چون در آن روزها انواع غذاهایی که در خانه‌ها پخت‌وپز می‌شد، محدود و تابعِ فصل و هماهنگ با فرهنگ هر خانه و خانواده بود. صادق هدایت کتاب حاضر را در ۱۲ فصل به رشتهٔ تحریر در آورده است. عنوان برخی از این فصل‌ها عبارت است از «فداییان شکم»، «خوراک طبیعی انسان»، «تجزیهٔ شیمیایی مواد خوراکی»، «مضرات گوشت»، «اخلاق و گیاه‌خواری» و «جواب ایرادات». این ناداستان را بخوانید.

در یک تقسیم‌بندی می‌توان ادبیات را به دو گونهٔ داستانی و غیرداستانی تقسیم کرد. ناداستان (nonfiction) معمولاً به مجموعه نوشته‌هایی که باید جزو ادبیات غیرداستانی قرار بگیرد، اطلاق می‌شود. در این گونه، نویسنده با نیت خیر، برای توسعهٔ حقیقت، تشریح وقایع، معرفی اشخاص یا ارائهٔ اطلاعات و به‌دلایلی دیگر شروع به نوشتن می‌کند. در مقابل، در نوشته‌های غیرواقعیت‌محور (داستان)، خالق اثر صریحاً یا تلویحاً از واقعیت سر باز می‌زند و این گونه به‌عنوان ادبیات داستانی (غیرواقعیت‌محور) طبقه‌بندی می‌شود. هدف ادبیات غیرداستانی تعلیم هم‌نوعان است (البته نه به‌معنای آموزش کلاسیک و کاملاً علمی و تخصصی که عاری از ملاحظات زیباشناختی است)؛ همچنین تغییر و اصلاح نگرش، رشد افکار، ترغیب یا بیان تجارب و واقعیات از طریق مکاشفهٔ مبتنی بر واقعیت، از هدف‌های دیگر ناداستان‌نویسی است. ژانر ادبیات غیرداستانی به مضمون‌های بی‌شماری می‌پردازد و فرم‌های گوناگونی دارد. انواع ادبی غیرداستانی می‌تواند شامل این‌ها باشند: جستارها، زندگی‌نامه‌ها، کتاب‌های تاریخی، کتاب‌های علمی - آموزشی، گزارش‌های ویژه، یادداشت‌ها، گفت‌وگوها، یادداشت‌های روزانه، سفرنامه‌ها، نامه‌ها، سندها، خاطره‌ها و نقدهای ادبی.

خواندن کتاب فواید گیاه خواری را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران ناداستان با موضوع فواید گیاهخواری پیشنهاد می‌کنیم.

درباره صادق هدایت

صادق هدایت در ۲۸ بهمن ۱۲۸۱ در تهران متولد شد. این نویسنده، مترجم و روشنفکر ایرانی را از بنیان‌گذران داستان‌نویسی نوین ایرانی می‌دانند. صادق هدایت تحصیل در دورهٔ متوسطه را در دبیرستان دارالفنون آغاز کرد، اما به‌علت درد چشم مجبور شد که یک سال مدرسهٔ متوسطه را ترک کند و پس از آن به مدرسهٔ سن‌لویی که مدرسهٔ فرانسوی‌ها بود رفت. تحصیل در این مدرسه زمینهٔ آشنایی هدایت با ادبیات جهانی را فراهم کرد. او از نوجوانی نوشتن در روزنامه‌ها را آغاز کرد. نخستین کتاب صادق هدایت «انسان و حیوان» نام دارد که درمورد مهربانی با حیوانات است. هدایت در سال ۱۳۰۵ با اولین گروه دانش‌آموزان اعزامی به خارج، راهی بلژیک شد و در رشتهٔ ریاضیات محض به تحصیل پرداخت. در همین سال داستان کوتاه «مرگ» را در مجلهٔ ایرانشهر که در آلمان منتشر می‌شد به چاپ رساند و مقاله‌ای به فرانسوی به نام «جادوگری در ایران» در مجلهٔ له‌ویل دلیس نوشت. هدایت از وضع تحصیل و رشته‌اش در بلژیک راضی نبود و می‌خواست خود را به فرانسه و در آنجا به پاریس که آن زمانْ مرکز تمدن غرب بود، برساند. سرانجام در اسفند ۱۳۰۵ پس از تغییر رشته و دوندگی فراوان به پاریس منتقل شد.

هدایت در سال ۱۳۰۹، بی‌آنکه تحصیلاتش را به پایان رسانده باشد، به تهران بازگشت و در بانک ملی مشغول به کار شد، اما از وضع کارش راضی نبود. با این وجود سال‌های ۱۳۱۰ تا ۱۳۱۴ برای هدایت دورانی پربار محسوب می‌شود. او در این مدت، آثار تحقیقی و داستانی بسیاری انتشار داد؛ از جملهٔ این آثار می‌توان به مجموعهٔ «انیران»، مجموعه داستان‌های کوتاه «سایه‌روشن»، نمایشنامهٔ «مازیار» با مقدمهٔ مجتبی مینوی، «کتاب مستطاب وغ‌وغ ساهاب» با همکاری مسعود فرزاد، مجموعه داستان‌های کوتاه «سه قطره خون» و چندین داستان کوتاه دیگر نظیر «گرداب»، «دون ژوان کرج»، «مردی که نفسش را کشت»، «صورتک‌ها»، «چنگال»، «لاله»، «آفرینگان»، «طلب آمرزش»، «محلل»، «مرده‌خورها»، «عروسک پشت پرده»، چاپ نخست «علویه‌خانم» و همچنین سفرنامهٔ «اصفهان نصف جهان» اشاره کرد. صادق هدایت در دوران اقامت خود در بمبئی در هند، اثر معروف خود «بوف کور» را که در پاریس نوشته بود، پس از اندکی دگرگونی، با دست بر روی کاغذ استنسیل نوشته و به‌صورت پلی‌کپی در ۵۰ نسخه منتشر کرد. این نویسندهٔ سرشناس ایرانی سرانجام در ۱۹ فروردین ۱۳۳۰ در آپارتمان اجاره‌ای‌اش در خیابان شامپیونه، واقع در پاریس، با گاز خودکشی کرد.

بخشی از کتاب فواید گیاه خواری

«ممکن است بگویند انسان پس از قرن‌ها گوشت خورده و اکنون معتاد گشته و گوشت‌خوار شده، ولی او همان‌طوری به گوشت‌خواری عادت کرده که یک نفر وافوری به تریاک و عرق‌خوار به مسکر خودش. گوشت برای انسان حکم یک مهیج خطرناک را دارد نه خوراک و ترک آن سودمند نباشد ضرر نمی‌رساند. از طرف دیگر می‌بینیم اعضای او به‌هیچ‌وجه تغییر نکرده، نه دست‌های او مبدل به چنگال شده و نه دندان کلبی او رشد کرده و نه معده او کوچک و ضخیم گردیده و نه روده‌های او کوتاه گشته. روی‌هم‌رفته اعضای بدن او شبیه جانوران درنده نشده. از جانب دیگر روزبه‌روز از بنیه و قوای او کاسته می‌گردد و کلیتاً در سلامتی و نیرومندی و اخلاق او نتایح خوبی نبخشیده بلکه برعکس خون و نژاد او فاسد شده. چرا مابین همه جنبدگان روی زمین تنها انسان است که دندان‌هایش خراب می‌شود و به زحمت باید نگاهداری بکند؟ نه در ته بیشه‌ها و نه در دشت و هامون و نه در عمق دریاها هیچ حیوانی دیده نمی‌شود که دندان‌های او ریخته باشد. اگر پیدا شد معلوم می‌گردد که نژاد او رو به اضمحلال است. ساختمان دندان انسان پس از تشکیل همه اعضا به وجود می‌آید و چون عموماً پیش از بلوغ دندان‌درد می‌گیریم و تقریباً بیشتر مردم دندان سالم در دهانشان ندارند نشان می‌دهد که نژاد ما به سوی نیستی می‌رود.

ایراد دیگر آن است که می‌گویند گیاه‌خواران نیز ناخوش می‌شوند و می‌میرند و از سایر مردم چندان بیشتر عمر نمی‌کنند. البته ادعا نداریم که گیاه‌خواری انسان را رویین‌تن می‌نماید و از قانون طبیعی مرگ او را ایمن می‌گذارد یا اینکه هیچ‌وقت ناخوش نشود، بلکه می‌گوییم کسی که این طرز خوراک را پذیرفت مقاومت او در جلو ناخوشی‌ها بیشتر شده امراضی را که از گوشت‌خواری تولید می‌شود نمی‌گیرد و هرگاه واگیر نمود زودتر خوب می‌شود، چون‌که بدن او مسموم نشده و به‌طورکلی پس از چندین نسل برتری گیاه‌خواری آشکار می‌گردد؛ چون کسانی که ترک خوراک خونین را می‌نمایند نباید فراموش کرد که دارای ناخوشی‌های موروثی و از خون فاسد پدران گوشت‌خوار و تریاکی یا عرق‌خوار به‌دنیا آمده‌اند و برای تصفیه خون بعد از دو سه پشت برتری آن به‌خوبی نمایان می‌شود.

اغلب بهانه می‌آورند که حیوانات گوشت‌خوار مانند شیر و ببر و غیره پُرزورتر از حیوانات علف‌خوار می‌باشند. اما تند نرویم؛ اولاً زور حیوانات گیاه‌خوار مانند فیل و اسب و گاو و غیره که همه آنان کارهای شاقه می‌نمایند اگر زیادتر از جانوران درنده نباشد کمتر نیست. از این گذشته، انسان هیچ شباهتی با شیر ندارد که گوشت زنده قربانی‌های خود را می‌بلعد، بلکه برعکس او مابین میمون‌های بزرگ میوه‌خوار طبقه‌بندی شده که دارای یک قوه فوق‌العاده است و از انسان مسموم‌شده توسط خوراک‌های مرداری خیلی نیرومندتر می‌باشد.

خیلی اشخاص پس از آنکه متقاعد شدند که گوشت برای بدن انسان لازم نیست با ناامیدی تلخی می‌گویند: پس چه بخوریم؟ مثل اینکه به گرگ پیشنهاد کرده باشند کاه بخورد. اما هیچ چیز به این آسانی نیست و کسی که آن‌قدر اراده داشته باشد که جلو هواوهوس خودش را بگیرد، از خوردن گوشت پرهیز خواهد کرد. اشخاص ترسو و نادان و خرافات‌پرست چیز تازه‌ای را، اگرچه حقیقت روشن و محسوس هم باشد، نمی‌پذیرند و پی بهانه می‌گردند و اشکال‌تراشی می‌کنند. همچنین هیچ دلیلی آن‌ها را قانع نخواهد کرد. ما با کسانی که ترسو یا مردد هستند و این عقیده را می‌پذیرند بدون اینکه از روی آن رفتار نمایند کار نداریم و چون در فن آشپزی سررشته نداشتیم نمی‌توانیم کتابی در این خصوص ترتیب بدهیم و این کار را به دیگران واگذار می‌نماییم.»