کتاب اساطیر در متون تفسیری فارسی

کتاب اساطیر در متون تفسیری فارسی نوشتهٔ صابر امامی (دانشیار دانشگاه هنر تهران) است. نشر صاد این کتاب را منتشر کرده است.

درباره کتاب اساطیر در متون تفسیری فارسی

کتاب اساطیر در متون تفسیری فارسی شش فصل دارد؛ «اسطوره و شناخت»، «جایگاه تصویرها»، «رمز چیست و نمادگرایی چه معنایی دارد؟»، «واژهٔ اسطوره در قرآن و تفاسیر» و «سیری در قصه‌های متون تفسیری». صابر امامی (دانشیار دانشگاه هنر تهران) در فصل ششم، نتیجه‌گیری کرده است. گفته شده است که اسطوره، نقل‌کنندهٔ سرگذشت قدسی و مینوی و راوی واقعه‌ای است که در زمان اولین، زمان شگرف بدایتِ همه‌چیز رخ داده است. اسطوره حکایت می‌کند که چگونه به‌برکت کارهای نمایان و برجستهٔ موجودات مافوق طبیعی، واقعیت پا به عرصهٔ وجود نهاده است. 

خواندن کتاب اساطیر در متون تفسیری فارسی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالعه درمورد اساطیر در متون تفسیری فارسی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب اساطیر در متون تفسیری فارسی

«پس به قول آقای احمدی:

«نشانه استوار است به قراردادی که در غیاب هرچیز موجد تصوری از آن در ذهن می‌شود و ارتباط را ممکن می‌سازد.»

نشانه به فرای خود به چیزی غیر از خود اشاره دارد طوری که خواننده و شنونده گویی نشانه را نمی‌بیند و نمی‌شنود بلکه از همان آغاز مدلول را درمی‌یابد و معنا را، این ویژگی خاص نشانه را باید به‌خاطر داشت که در ادامه مقاله به آن برخواهیم گشت و روی آن تأکید خواهیم داشت.

زبان دستگاهی از نشانه‌هاست و اهل زبان در کاربرد شخصی خود در گفتارها و نوشتارهای روزانه گروهی از نشانه‌ها را برمی‌گزینند و به‌واسطهٔ توان‌های ذاتی زبان و سلیقه‌ها و حساسیت‌های ویژه خود، گویشی خاص و شیوهٔ بیانی ویژه‌ای را خلق می‌کنند.

آن‌ها ناگزیرند از نشانه‌هایی سود بجویند که از پیش شناخته شده است و به موجب قراردادهای معین معانی خاصی را القا و پیشنهاد می‌کنند. به‌این‌ترتیب هیچ سخنگو و نویسنده‌ای بیرون از گستره امکانات زبان که بر اساس قراردادها شکل می‌گیرد از نشانه‌ها و ابزارهای دیگر نمی‌تواند سود بجوید؛ چراکه هدف او ایجاد ارتباط و بیان معناست و این حاصل نمی‌شود مگر با احترام گذاردن و به‌کار گرفتن نشانه‌های تعریف شده،‌ اما ازآنجاکه معانی فراخ‌اند و سخنان زیاد و کلمات محدود، هر نویسنده‌ای به نوبه خود می‌کوشد با توجه به امکانات و توانایی‌های ذاتی دستگاه زبان، برای بیان معانی مورد نظر و سخنان دلخواه‌اش، ترکیبات و بیان تازه‌ای ابداع کند اینجاست که آفرینش ادبی آغاز می‌شود تصویرهای گوناگون برای بیان تصورات گوناگون با نشانه‌هایی قراردادی و محدود ساخته می‌شوند.

آقای احمدی بر اساس نظر یاکوبسن و یاکوبینسکی متون را به دو دسته تقسیم می‌کند و در شرح آن‌ها می‌گوید:

«در متون دسته نخست پیامی خاص، از راه زبانی روشن و ساده (تا آنجا که امکان دارد رها از هرگونه پیچیدگی کلامی) ارائه می‌شود، ما در زمان خواندن چنین متونی اساساً متوجه زبان نمی‌شویم اینجا زبان شفاف است و شاید بتوان گفت که زبان حذف می‌شود؛ توجه ما صرفاً به معنای نهایی پیام است و زبان بیش از ابزاری برای درک پیام نیست متون علمی در این دسته جای می‌گیرند و رولان بارت چنین زبانی را نثر علمی خوانده است. اما در متون دسته دوم پیام وابسته به شیوهٔ بیان است. پیچیدگی و حتی رازهای زبانی اینجا امتیازی به حساب می‌آیند زیرا پیام چیزی جز این پیچیدگی نیست. در این متون معنای نهایی یا وجود ندارد و یا در پشت تأویل‌های بی‌شمار پنهان می‌شود، در زمان خواندن این متون زبان حضور دارد زنده است و ما را وادار می‌کند تا به آن بیندیشیم. گاه نامتعارف و دشوار است گاه این احساس را ایجاد می‌کند که در اساس سد و مانعی است برای درک، اما به راستی اینجا زبان راه‌گشای طرح و درک معناهای بی‌شمار است. در متون دسته نخست آفرینندگی خواننده در کمترین حد وجود دارد. تنها باید دانش تخصصی یا هوش متعارف داشت تا پیام را فهمید. در متون دسته دوم، اما خواننده خود باید معنا را از راه تأمل و دقت به پیچیدگی‌های زبان بیافریند.»»