کتاب انقلاب در میراث فرهنگی

کتاب انقلاب در میراث فرهنگی نوشتهٔ مهرداد بهمنی و سارا کریمی است. نشر نی این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی درمورد تناقض‌های میان عمل و نظرِ مدیران سازمان میراث فرهنگی (۱۳۵۷ تا ۱۳۹۲).

درباره کتاب انقلاب در میراث فرهنگی

کتاب انقلاب در میراث فرهنگی که هفت فصل دارد، درمورد تناقض‌های میان عمل و نظرِ مدیران سازمان میراث فرهنگی (۱۳۵۷ تا ۱۳۹۲) سخن گفته است. مهرداد بهمنی و سارا کریمی برای نشان‌دادن میراث فرهنگی به‌عنوان یک تجربهٔ مشخص ایرانی که در کلیت خود دارای استقلال است، ابتدا روایتی از نحوهٔ شکل‌گیری مفهوم «میراث تاریخی و فرهنگی» در فضای جهانی به دست داده‌اند. هدف این دو نویسنده، نشان‌دادن این است که چطور نگاه به تاریخ از خلال تکوین نظم دوران مدرن شکل می‌گیرد و در عمل دستخوش تناقض‌های مدام می‌شود و از درون تناقض‌های آن رویکردهای انتقادی شکل می‌گیرد. هدف از این روایت، نشان‌دادن پیوندها و گسست‌ها میان تجربهٔ جهانی و تجربهٔ ایران در شکل‌دادن به نهادی به عنوان میراث فرهنگی است. این پژوهش به این پرسش پاسخ می‌دهد که از زمانی که تمنای مدرن‌شدن در ایران اوج گرفت، چه ایده‌هایی دربارهٔ میراث تاریخی ایران مطرح شد، این ایده‌ها چطور تبدیل به برنامه‌های عملی شد و شهرهای این کشور را تغییر داد و در این شهرها چه چیز میراث تلقی شد و با آن چه کردند. نویسندگان برای پاسخ به این پرسش‌ها، فرایند مدرنیزاسیون در ایران را مروری اجمالی کرده و سپس با تمرکز بر چهار دهه‌ٔ پس از انقلاب ۱۳۵۷، دربارهٔ ایده‌ها و برنامه‌های متولیان میراث فرهنگی بحث کرده‌اند. با تمرکز بر دورهٔ ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۲ (یعنی از شکل‌گیری تا اتمام دورهٔ سازمان میراث فرهنگی) پژوهش بر این مدار اصلی شکل گرفته است که تناقضات در عرصهٔ میراث فرهنگی ناشی از مبانی نظری است یا مدیریت اجرایی. مؤلفان این کتاب فقط به بررسی توصیفی‌ - تاریخی نپرداخته‌اند، بلکه در پرسش نقادانه از کنشگران تاریخی، با بررسی جزء‌به‌جزء فرایند شکل‌گیری سازمان میراث فرهنگی، تلاش کرده‌اند نگاه کلی خود به سرگذشت این سرزمین را از دست ندهند. با آن‌ها همراه شوید در کتاب انقلاب در میراث فرهنگی.

خواندن کتاب انقلاب در میراث فرهنگی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مبحث توسعه در ایران پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب انقلاب در میراث فرهنگی

«سید محمد بهشتی از مدیریت حوزهٔ هنر و معماری به میراث فرهنگی آمد و نخستین مدیر حرفه‌ای و آموزش‌دیده‌ای بود که به علت آشنایی با این حیطه، وجه فرهنگی نظریاتش بر وجوه دیگر غالب بود. وی از آن جهت که حشرونشر گسترده‌ای با فعالان فرهنگی و هنری داشت می‌اندیشید که آسیب‌شناسی دقیقی از عملکرد میراث فرهنگی دارد. اما در عمل با مسائل پیچیده‌ای روبه‌رو شد که غلبه بر آن‌ها به‌سادگی ممکن نبود.

بهشتی متعاقب مدیران قبلی با بدنهٔ کارشناسی سازمان میراث فرهنگی که خواهان حفاظت صرف و عدم تغییرات در میراث بودند مواجه شد. اما این مواجهه را به عنوان تشخیصی مدیریتی و دستوری پیگیری نکرد. بلکه با تقویت شبکهٔ نهادهای مردمی میراث فرهنگی، کوشید آن را به گفتمانی عمومی تبدیل کند و با قرارگرفتن در جریان مشارکت مردمی، تأمین مطالبات اجتماعی را به وظایف سازمان میراث فرهنگی بیفزاید.

بنابراین، در این بخش ما پیشینهٔ نظری این اقدام و برنامه‌های عملی و درنهایت پیامدهای این اقدامات را بررسی خواهیم کرد.

سید محمد بهشتی کیست؟

سید محمد بهشتی، هشتم اسفند سال ۱۳۳۰ متولد شد. او طی دههٔ ۱۳۵۰ هجری شمسی در رشتهٔ معماری دانشگاه ملی (شهید بهشتی) تحصیل کرد، و در آستانهٔ تحقق انقلاب فارغ‌التحصیل شد. در نخستین روزهای استقرار نظام جدید، به واسطهٔ تجربیات خود در حوزهٔ هنرهای تصویری، مهندس میرحسین موسوی او را به صداوسیما فراخواند و تا سال ۱۳۶۵ در سمت‌های مدیر پخش شبکهٔ یک و عضو شورای طرح و برنامهٔ کانون پرورشی کودکان و نوجوانان (۱۳۵۸)، مدیر تولید صداوسیما (۱۳۵۹ تا ۱۳۶۰)، عضو شورای طرح و برنامهٔ صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران (سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۲)، مدیر گروه فیلم و سریال صداوسیما (سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۲) و مدیر تشکیلات صداوسیما (سال ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۵) دارای مسئولیت بود.

با آغاز دورهٔ وزارت ارشاد محمد خاتمی، به زیرمجموعهٔ وی رفت و پس از آن برای پایه‌گذاری و ادارهٔ بنیاد فیلم فارابی در آن وزارت‌خانه مشغول شد. بنیان‌گذاری جشنوارهٔ سینمایی فجر در این دوران اتفاق افتاد. همچنین، در این دوره عضویت در هیئت‌مدیرهٔ سازمان زیباسازی شهر تهران (سال ۱۳۶۸ تاکنون)، و عضو شورای سازمان زیباسازی تهران (سال ۱۳۷۸ تا کنون) را نیز در سوابق خود دارد.

او در سال‌های ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۶ مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بود و در دولت هفتم و از سال ۱۳۷۶ قدم به سازمان میراث فرهنگی گذاشت، و با عنوان معاونِ وزیر و رئیس سازمان، مسئولیت پذیرفت. تأسیس پژوهشگاه میراث، آغاز روند ثبت جهانی آثار، و تغییر نگرش جامعه نسبت به مقولهٔ میراث فرهنگی مهم‌ترین اقدامات دوران هفت‌ساله حضور او در آن بخش بود. در همان حال، مدیریت عامل شرکت توسعهٔ فضاهای فرهنگی شهرداری تهران (سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۲) را نیز بر عهده داشت و از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۲ معاون وزیر ارشاد و رئیس سازمان میراث فرهنگی کشور بود. بهشتی معاونت رئیس سازمان میراث فرهنگی را از سال ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۶ حفظ کرد و در ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری از سال ۱۳۹۳ تاکنون باقی ماند.

سید محمد بهشتی عضو پیوستهٔ فرهنگستان هنر است و از سال ۱۳۸۵ در قالب مدیریت دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران، توانش را صرف تدوین دانشنامه‌ای دربارهٔ سنت معماری و شهرسازی ایران کرده است. سید محمد بهشتی طی دههٔ ۱۳۹۰ در دانشگاه‌های مختلف به تدریس مشغول بوده و کلاس‌هایش در باب «تاریخ فرهنگی ایران» تشکیل شده است. از ۱۳۹۲ و با تغییر دولت به مشاور رئیس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی منصوب شد و در تابستان ۱۳۹۳ مسئولیت ادارهٔ پژوهشگاه میراث فرهنگی را پذیرفت. همچنین در شورای علمی بنیاد باران از ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۷ به عضویت درآمد.

او از سال ۱۳۷۷، عضو هیئت‌علمی مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی و گردشگری شد و تدریس در دانشگاه‌های شهید بهشتی، تربیت مدرس و دانشگاه هنر را شروع کرد و تاکنون ادامه داده است.»