کتاب بینایی

کتاب بینایی نوشتهٔ ژوزه ساراماگو و ترجمهٔ جهانپور ملکی است و انتشارات آندیاگستر آن را منتشر کرده است. ژوره ساراماگو در کتاب بینایی، ماجرای مردمی را روایت می‌کند که متحد با هم در مقابل حاکمان مستبد می‌ایستند. این کتاب، دنباله‌ای بر رمان کوری است و اتفاقات در همان شهر خیالی رخ می‌دهد. ساکنان این شهر به بصیرتی رسیده‌اند و تلاش می‌کنند تغییراتی اساسی در دنیای خود ایجاد کنند.

درباره کتاب بینایی

رمان بینایی (Seeing) زمانی شروع می‌شود که قرار است در شهر خیالی رمانِ کوری انتخاباتی برگزار شود و ژوره ساراماگو (Jose Saramago) در این کتاب بینش سیاسی مردم را مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهد. روز انتخابات فرامی‌رسد و همه‌ٔ مسئولان و چهره‌های سیاسی در حوزه‌ٔ اخذ رأی منتظر مردم هستند تا برای شرکت در انتخابات حضور پیدا کنند اما هیچ یک از شهروندان برای رأی دادن نمی‌آیند. این اتفاق که بی‌سابقه بوده مسئولان و سیاستمداران را نگران می‌کند.

مدت کوتاهی که می‌گذرد مردم با عجله به سمت صندوق‌های رأی حمله‌ور می‌شوند تا در انتخابات شرکت کنند. در وهله‌ٔ نخست، مسئولان متوجه عجیب بودن ماجرا نمی‌شوند اما زمانی که شمارش آرای شهروندان را آغاز می‌کنند به این درک می‌رسند که مشکلی در کل ماجرا وجود دارد؛ چراکه مردم به جای نوشتن اسم نامزد منتخب خود، رأی سفید داده‌اند و با این اقدام همگانی، انتخابات باطل می‌شود. انتخابات بار دیگر برگزار می‌شود اما در نتیجه تغییری ایجاد نمی‌کند. در چنین موقعیتی، دولت تصمیم می‌گیرد ریشه‌ٔ این جنبش مردمی را پیدا کند و یا با فشار آوردن بر مردم آن را از میان بردارد. سیاستمداران دیگر اصول اخلاقی را کنار می‌گذارند و برای اینکه مردم را تحت سلطه‌ٔ خود دربیاورند، دست به هر اقدام ظالمانه‌ای می‌زنند.

ژوزه ساراماگو (Jose Saramago) مانند رمان معروف کوری، در این کتاب نیز برای برای شخصیت‌های داستان نامی انتخاب نکرده است. رمان بینایی همچون دیگر رمان‌های ساراماگو جملات و پاراگراف‌های طولانی دارد اما سبک روایی جذاب نویسنده از کسالت‌بار شدن داستان جلوگیری می‌کند. رمان‌ بینایی، اثری سمبلیک محسوب می‌شود و علاوه بر روایت داستانی جذاب به دنبال اصلاح نگرش مردم نسبت به مسائل روز و سیاسی است.

انتشارات آندیاگستر این کتاب را با ترجمه جهانپور ملکی منتشر کرده است. اما این رمان توسط ناشران و مترجمان دیگری هم انتشار یافته است. کیومرث پارسای به‌عنوان کسی که بیش‌‌ترین آثار ساراماگو را در ایران ترجمه نموده است، «بینایی» را در سال ۱۳۸۵ ترجمه و توسط انتشارات شیرین روانه‌‌ی بازار نشر کرد. یکی از مشهورترین ترجمه‌ها، بینایی با ترجمه اسدالله امرایی است که انتشارات مروارید آن را چاپ کرده است.

نکوداشت‌های رمان بینایی:

به شکل خنده‌دار و ترسناکی مطابق با واقعیت. (Chicago Tribune)

یک داستان تمثیلی هیجان‌انگیز از ساراماگو درباره قدرت و سیاست. (Cleveland Plain Dealer)

کتاب بینایی، شایستگی نام و نویسنده‌اش را دارد. (Washington Post Book)

خواندن کتاب بینایی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران آثار ساراماگو پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب بینایی

«احساس آشفتگی و بلاهت به همراه تمسخر و کنایه، تمام نقاط کشور را از شمال تا جنوب فرا گرفت. شوراهای شهر در سایر استان‌ها انتخاباتی تقریباً عادی و بدون حادثه را پشت سر گذاشته بودند، هرچند در برخی مناطق، بدی وضع هوا، باعث تأخیر شده بود، نتایج مطابق روال معمول بود، آرای صحیح عادی، آرای ممتنع فراوان و همیشگی و رأی‌های باطله و سفید در حد معمول بود که معنای خاصی نداشت، این شوراها که حس خودمحوری اهالی پایتخت، آن‌ها را تحقیر کرده و خود را شفاف‌ترین الگوی مدنیت انتخاباتی می‌دانستند، حالا می‌توانستند ضربه‌ی خورده را جواب بدهند و به غرور احمقانه‌ی خانم‌ها و آقایانی بخندند که فکر می‌کنند از دماغ فیل افتاده‌اند، فقط برای این‌که برحسب تصادف در پایتخت زندگی می‌کنند. کلمات خانم‌ها و آقایان که با حالت خاصی بر زبان می‌آمد و اگر نگوییم از هر حرف، دست‌کم از هر بخشِ آن تحقیر می‌بارید، به مردمی اشاره نداشت که تا ساعت چهار بعدازظهر در منزل مانده بودند و سپس طوری که انگار خواب‌نما شده‌اند و فرمانی واجب‌الاطاعت دریافت کرده‌اند، برای رأی دادن به شعبه‌ها مراجعه کرده بودند، بلکه انتقاد آن‌ها متوجه دولت بود که جشن پیروزی را پیش از اعلان رسمی نتایج برگزار کردند و پرچم و چراغانی راه انداختند، به احزابی اشاره داشت که مثل آوار بر سر آرای سفید ریختند و خود را خوشه‌چین تاکستان آرای سفید پنداشته بودند و به روزنامه‌ها و سایر رسانه‌های اجتماعی انتقاد می‌کردند که خود را از همه‌چیز مبرا می‌دانستند، انگار آن‌ها در آماده‌سازی این مصیبت هیچ نقش فعالی نداشته‌اند.

شاید تمسخر کننده‌های شهرستانی حق داشتند، اما نه آن‌قدرها که می‌پنداشتند. زیر پوست ناآرامی سیاسی که مانند فتیله‌ی شعله‌ور باروت با شتاب به سمت بشکه در حرکت است و هر آن تمام پایتخت را دربرمی‌گیرد بحث‌هایی هست، اگرچه به زبان نمی‌آید، ولی در محافل شخصی، بین دوستان معتمد، اعضای حزب‌های سیاسی یا حتی دولت مطرح است که در صورت تکرار انتخابات چه نتیجه‌ای حاصل می‌شود. این همان سؤالی‌ است که مخفیانه و با صدای آرام بر زبان می‌آید تا مبادا اژدهای خفته بیدار شود.»