کتاب اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شهر قم در دوره قاجار

کتاب اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شهر قم در دوره قاجار نوشتهٔ آمنه مقدسی حاجی آبادی و ویراستهٔ علی ربانی است و انتشارات حکمت و عرفان آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شهر قم در دوره قاجار

هدف از کتاب اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شهر قم در دوره قاجار آشنایی هرچه بیشتر با دوره قاجاریه به‌عنوان یکی از دوره‌های تاریخ گذشته ایران‌زمین و شناخت عمیق‌تر شهر مذهبی قم از نقطه نظر ابعاد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است که در راستای آن با نحوه تعاملات حکومت‌گران دوره قاجاریه با مذهب و شهرهای مذهبی و همچنین شخصیت‌های برجسته شهر قم در دوره مزبور و چگونگی برخورد ایشان با حکومت در دوره قاجاریه آشنا می‌شویم. این تحقیق با روش تاریخی‌ و توصیفی و با گردآوری اطلاعات با استفاده از نسخ خطی موجود در کتابخانه‌ها، منابع تألیف شده در مورد موضوع مورد پژوهش، مقالات و پایگاه‌های اینترنتی و با ارزیابی و تجزیه و تحلیل داده‌ها انجام پذیرفته است.

خواندن کتاب اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شهر قم در دوره قاجار را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به کسانی که می خواهند درخصوص تاریخ سیاسی و اجتماعی شهر قم در دورهٔ قاجار بیشتر بدانند پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شهر قم در دوره قاجار

«نهاد خانواده در نزد ایرانیان از گذشته‌های دور ارزش بسیار بالایی داشته است، به‌گونه‌ای که هیچ چیز نزد آنان مهمتر از حفاظت از حریم خانواده نبوده است. در دوران قاجار ارزش خانواده که از سوی باورهای دینی هم مورد تأیید قرار می‌گرفت، به‌سبب الزام‌های حکومت استبدادی تشدید نیز می‌شد. استبدادی بودن حکومت که سایه خود را بر کلیه روابط اجتماعی افکنده بود، در همه زمینه‌ها دیده می‌شد و از این رو مردم، امنیت را تنها در سایه خانواده احساس می‌کردند.

یکی از منابع تاریخی که می‌توان به وسیله آن با بسیاری از آداب و رسوم ازدواج و مناسبات اجتماعی در دوره قاجاریه آشنا شد، قباله‌های ازدواج به‌جای مانده از دوران قاجار است. این قباله‌ها از لحاظ هنری دارای اهمیت فراوان بوده و با حدیث و آیه‌های قرآنی و اشعار زیبای فارسی مزین می‌شدند. با توجه به مطالب نوشته شده در این قباله‌ها که به نوعی اسناد باقی مانده از دوران قاجار می‌باشند، می‌توان به عقاید و باورهای مردم و طرز تفکر آن‌ها در رابطه با امر ازدواج پی برد. یکی از مشخصات بارز این قباله‌ها درج کلمه دوشیزه در آن‌ها بوده است، به‌گونه‌ای که بر دوشیزه بودن عروس تاکید شده است و به دنبال آن از کلماتی همچون عفیفه، عصمت پناه، و مانند آن و همچنین کلماتی چون رشیده، بالغه، و ...، به دنبال نام دختر ذکر شده است که نشان‌دهنده اهمیت رشد جسمانی و قدرت زن برای آوردن فرزند، در جامعه آن‌روز می‌باشد.

باید گفت، در دوران قاجار منشاء عمده منزلت اجتماعی افراد، خانواده بود. بنابراین افراد در اصل به پشتوانه خانواده، تیره، طائفه یا ایل خود وارد مناسبات اجتماعی با دیگران می‌شدند. با توجه به اهمیت خانواده در این دوران ازدواج و تشکیل خانواده از مهمترین مناسبات اجتماعی – فرهنگی شمرده می‌شد. به‌طوری که در این مورد هنجارها و آداب بسیاری وجود داشت که عدم رعایت آن‌ها موجب می‌شد تا مشکلات بسیاری در سر راه افراد ایجاد شود. در نتیجه همیشه افراد با تجربه‌ای بودند که در این مورد به مردم مدد می‌رساندند.»