کتاب خراسان ها

کتاب خراسان ها نوشتهٔ نجیب بارور است. انتشارات کتابسرای میردشتی این کتاب را به چاپ رسانده است. این مجموعه شعر گزینشی از یک‌دهه فعالیت ادبی نجیب بارور محسوب می‌شود. علی دهباشی در مقدمهٔ کتاب او را زبان گویای وجدان بیدار مردم افغانستان خوانده است. مجله بخارا که یکی از معتبرترین نشریات فرهنگی منطقه است، چندین بار به معرفی آثار نجیب بارور پرداخته است. همچنین در رسانه‌های مختلف فارسی‌زبان منطقه، اشعار او مورد توجه قرار گرفته است. این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب خراسان ها اثر نجیب بارور

نجیب بارور در سال ۱۳۶۴ در کابل متولد شده و این مجموعه شعر حاصل یک دهه فعالیت ادبی اوست. کتاب در سال ۱۴۰۱ منتشر شده و شامل اشعاری است که در طول سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ سروده شده‌اند. این مجموعه موضوعات مختلفی از جمله وطن‌دوستی، عشق، رنج‌های اجتماعی و فرهنگی و هویت ایرانی-اسلامی را دربرمی‌گیرد. نجیب بارور در اشعارش همچنین به بیان عشق و دلدادگی به فرهنگ ایرانی و زبان فارسی می‌پردازد که در سراسر جغرافیای خراسان بزرگ پراکنده شده است. شاعر در این اثر به شهرها و نقاط مختلف خراسان تاریخی اشاره می‌کند و ارتباط عمیق خود با این سرزمین‌ها را بیان می‌دارد. از کابل و بلخ گرفته تا مشهد و نیشابور، از بخارا و سمرقند تا دوشنبه و تاشکند، تمامی این مناطق در اشعار او حضور دارند. کتاب در زمانه‌ای نگاشته شده که افغانستان دستخوش تغییرات عمیق سیاسی و اجتماعی بوده است. علی دهباشی، سردبیر مجله بخارا، در مقدمهٔ اثر بر جایگاه ویژهٔ نجیب بارور در ادبیات معاصر فارسی تأکید کرده است. او نجیب بارور را زبان گویای وجدان بیدار مردم افغانستان خوانده و بر اهمیت اشعار او در بیان رنج‌ها و آرزوهای مردم این سرزمین تأکید کرده است.

خلاصه کتاب خراسان ها

این مجموعه شعر شامل غزل‌ها، قطعه‌ها و اشعار آزاد است که همگی در حول محور عشق به سرزمین، زبان و فرهنگ فارسی می‌چرخند. شاعر در بخش‌های مختلف کتاب به موضوعاتی همچون:

دلتنگی برای وطن و بیان احساسات یک پناهنده که از سرزمین خود دور افتاده است پرداخته است. او در اشعارش جغرافیای عاطفی خود را ترسیم می‌کند که شامل تمامی نقاط فرهنگ فارسی‌زبان است.

عشق و دلدادگی که در قالب غزل‌های کلاسیک بیان شده و همزمان بار عاطفی عمیقی دارد. شاعر از تکنیک‌های شعر کلاسیک فارسی بهره برده اما محتوای معاصر و امروزی به آن‌ها بخشیده است.

نقد اجتماعی و سیاسی که به شکل استعاری و نمادین در اشعار جای گرفته است. او به وضعیت نابسامان افغانستان و رنج‌های مردم این کشور اشاره می‌کند.

هویت فرهنگی و زبانی که یکی از محورهای اصلی مجموعه است. شاعر معتقد است که زبان فارسی پیوند دهندهٔ تمامی ایرانیان در جغرافیای وسیع خراسان بزرگ است.

در یکی از معروف‌ترین اشعار مجموعه، شاعر می‌گوید که از ایران است اما در تهران نیست، از دوشنبه است اما در تاجیکستان نیست، و زخم‌های کابل دارد اما در بدخشان نیست. این شعر نشان‌دهندهٔ نگاه فراملی شاعر به جغرافیای فرهنگی زبان فارسی است.

چرا باید کتاب خراسان ها را بخوانیم؟

این مجموعه از چند جهت اهمیت دارد. نخست، نگاه فراملی و فرامرزی شاعر به فرهنگ ایرانی که در دوران کنونی و با تأکید بر مرزهای سیاسی کمتر دیده می‌شود. نجیب بارور توانسته است احساس تعلق به تمامی جغرافیای فرهنگ فارسی را به خوبی بیان کند. دوم، زبان و بیان شعری او که ترکیبی از سنت کلاسیک و معاصر است. او هم از فرم‌های کلاسیک مانند غزل بهره می‌برد و هم از زبان امروزی و مفاهیم معاصر استفاده می‌کند. سوم، بیان تجربهٔ زیستهٔ نسل جوان افغانستان که در شرایط سخت اجتماعی و سیاسی بزرگ شده‌اند. اشعار او بازتاب‌دهندهٔ رنج‌ها و امیدهای این نسل است. چهارم، حفظ و گسترش زبان و ادبیات فارسی در منطقه‌ای که این زبان در معرض فشارهای مختلف قرار دارد. شاعر با اشعارش نقش مهمی در زنده نگه‌داشتن این میراث فرهنگی ایفا می‌کند.

کتاب خراسان ها را به چه کسانی پیشنهاد می‌دهیم؟

این کتاب را به علاقه‌مندان به شعر فارسی، محققان ادبیات معاصر، و کسانی که به فرهنگ منطقهٔ خراسان بزرگ علاقه دارند پیشنهاد می‌کنیم. همچنین برای کسانی که می‌خواهند با ادبیات معاصر افغانستان آشنا شوند، این اثر مناسب است. دانشجویان رشته‌های ادبیات فارسی، مطالعات منطقه‌ای، و علوم اجتماعی می‌توانند از این کتاب برای شناخت بهتر فرهنگ و ادبیات آسیای میانه بهره ببرند. افرادی که خود تجربهٔ مهاجرت و دوری از وطن داشته‌اند، احتمالاً با مضامین این اشعار ارتباط عمیقی برقرار خواهند کرد.

درباره نجیب بارور

نجیب بارور در سال ۱۳۶۴ در کابل متولد شده و شاعر و نویسندهٔ افغانستانی است. او از والدین پنجشیری است و کودکی‌اش در دوران جنگ‌های داخلی افغانستان گذشته است. پس از روی کار آمدن طالبان، سال‌هایی نتوانست به تحصیل ادامه دهد. او در حال حاضر خارج از افغانستان زندگی می‌کند و به فعالیت‌های ادبی و فرهنگی خود ادامه می‌دهد. اشعار او در میان مردم افغانستان و فارسی‌زبانان منطقه محبوبیت زیادی دارد و به صورت گسترده‌ای خوانده و بازخوانی می‌شود. نجیب بارور علاوه بر شعر، به نگارش مقاله و نقد ادبی نیز مشغول است و در نشریات مختلف فارسی‌زبان منطقه مطالبی منتشر کرده است.

درباره علی دهباشی

علی دهباشی متولد سال ۱۳۳۷ است و روزنامه‌نگار، نویسنده و پژوهشگر ادبی ایرانی محسوب می‌شود. او از شهریور ۱۳۷۷ سردبیری مجله بخارا را برعهده داشته که در زمینه فرهنگ، ادبیات و ایران‌شناسی مطالب منتشر می‌کند. دهباشی با ماهنامه‌ها و نشریات ادبی، فرهنگی و هنری همچون آرش، برج، چراغ، دنیای سخن و آدینه و دفتر هنر همکاری مستمر داشته است. او نقش مهمی در معرفی بزرگان فرهنگ، ادب و هنر ایران و جهان داشته و با انتشار ویژه‌نامه‌های متعدد و برگزاری رویدادهای فرهنگی، سهمی برجسته در گسترش دانش ایران‌شناسی و ادبیات فارسی ایفا کرده است.

بخشی از کتاب خراسان ها

«فصل گرما شکست می‌دادیم، فصل سرما شکست‌مان دادند

ما که از خویشتن نمی‌رفتیم، باده‌های الست‌مان دادند

ما که شرمنده پیش وجدانیم، روسیاهیم، روسیاه‌ترین

در کشاکش‌ترین معرکه‌ها، مشت‌هایی نشست‌مان دادند

یاد زنجیرهای محکم‌مان، یاد دیوارهای مستحکم

از چه معمارهای نالایق، از ثریا گسست‌مان دادند؟

بوعلی‌زاده انتحاری شد، جای فرهنگ را ترور گرفت

از جهان سه‌قدم عقب‌زده‌ایم، که لقب‌های پست‌مان دادند

دور ماندیم، دور از خودمان، حرف ما را تفنگ‌ها زده‌اند

کلک‌مان گفت با قلم پدرود، تیرها روی شست‌مان دادند

با چنین سرشکستگی وقتی، سنگ می‌بارد آسمان هرسو

زیر عنوان دل فریب‌آلود، شیشه‌یی را به دست‌مان دادند»