کتاب تصوف و اباحه گری

کتاب الکترونیکی «تصوف و اباحه‌گری» (بررسی زمینه‌ها و مصادیق اباحه‌گری در تصوف اسلامی) نوشتهٔ «مهدی الماسی» و منتشرشده توسط انتشارات «فراهم»، اثری پژوهشی در حوزهٔ عرفان اسلامی است که به بررسی انتقادی پدیدهٔ اباحه‌گری در تاریخ تصوف می‌پردازد. این کتاب با رویکردی تاریخی و تحلیلی، زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی و نظری اباحه‌گری را در میان فرقه‌های صوفیه و جریان‌های مرتبط با آن واکاوی می‌کند. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تصوف و اباحه گری

«تصوف و اباحه‌گری» اثری پژوهشی است که به بررسی ریشه‌ها و مصادیق اباحه‌گری در تاریخ تصوف اسلامی می‌پردازد. کتاب در فضایی میان تاریخ، کلام و عرفان حرکت می‌کند و با نگاهی انتقادی، به زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی پیدایش اباحه‌گری در میان فرقه‌های اسلامی، به‌ویژه صوفیه، می‌پردازد. نویسنده با رجوع به منابع کهن و آثار مهم صوفیه و فقها، تلاش می‌کند تا سیر تحولات فکری و رفتاری صوفیان را از زهدگرایی آغازین تا شکل‌گیری تصوف عاشقانه و بروز گرایش‌های اباحه‌گرانه دنبال کند. کتاب در سال ۱۴۰۳ منتشر شده و در کنار تحلیل‌های تاریخی، به نقدهای درون‌گروهی صوفیان و واکنش‌های فقها و متکلمان نسبت به این جریان‌ها نیز توجه دارد. اثر حاضر، تصویری چندلایه از نسبت تصوف با شریعت و چالش‌های آن در تاریخ اندیشهٔ اسلامی ارائه می‌دهد.

خلاصه کتاب تصوف و اباحه گری

کتاب «تصوف و اباحه‌گری» با مروری بر تاریخ تصوف اسلامی، ابتدا به زهدگرایی و پارسایی صوفیان اولیه می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه این جریان در واکنش به دنیاگرایی و تجمل‌گرایی حاکمان شکل گرفت. نویسنده سپس به تدریج به تحول تصوف از زهد خشک به عرفان عاشقانه اشاره می‌کند؛ جایی که مفاهیمی چون عشق الهی، وحدت وجود و تأویل باطنی آیات قرآن، جایگاه ویژه‌ای در اندیشه و رفتار صوفیان پیدا می‌کند. در این مسیر، برخی از صوفیان و پیروانشان به سهل‌گیری در احکام شرعی و حتی اباحه‌گری متهم می‌شوند. کتاب به بررسی زمینه‌های فرهنگی و تاریخی این گرایش‌ها می‌پردازد و تأثیر آیین‌هایی مانند مزدکی و مانوی را بر شکل‌گیری برخی باورهای اباحه‌گرانه در فرقه‌های اسلامی و تصوف تحلیل می‌کند. همچنین، نویسنده به نقدهای فقها و متکلمان بر صوفیه و نیز انتقادات درون‌گروهی صوفیان نسبت به انحرافات و بدعت‌ها اشاره دارد. در بخش‌های بعدی، مصادیق اباحه‌گری مانند شطح‌گویی، سماع، شاهدبازی و رفتارهای ملامتیه و قلندریه بررسی می‌شود و تفاوت میان تصوف اصیل و انحرافات اباحه‌گرانه مورد تأکید قرار می‌گیرد. کتاب در نهایت، با تحلیل انتقادی منابع و آثار مهم صوفیه و فقها، تصویری از چالش‌های نظری و عملی تصوف با شریعت اسلامی ارائه می‌دهد.

چرا باید کتاب تصوف و اباحه گری را خواند؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و مستند، به یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات تاریخ عرفان اسلامی می‌پردازد و با بررسی دقیق منابع کهن و تحلیل انتقادی جریان‌های فکری، امکان شناخت عمیق‌تری از نسبت تصوف و شریعت را فراهم می‌کند. مطالعهٔ این اثر برای کسانی که به تاریخ اندیشه، عرفان و نقد جریان‌های فکری علاقه‌مندند، فرصتی برای آشنایی با ریشه‌ها و پیامدهای اباحه‌گری در تصوف و واکنش‌های مختلف به آن است.

خواندن کتاب تصوف و اباحه گری را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ تصوف، عرفان اسلامی، کلام و نقد جریان‌های فکری مناسب است. همچنین دانشجویان رشته‌های الهیات، ادیان و فلسفه اسلامی که به دنبال شناخت عمیق‌تر نسبت تصوف و شریعت و بررسی انتقادی جریان‌های انحرافی هستند، می‌توانند از آن بهره ببرند.

فهرست کتاب تصوف و اباحه گری

- اشاره: مقدمه‌ای بر موضوع کتاب و اهمیت بررسی اباحه‌گری در تصوف. - پیش‌درآمد: مروری بر سیر تاریخی تصوف از زهدگرایی تا عرفان عاشقانه و زمینه‌های شکل‌گیری اباحه‌گری. - تصوف زاهدانه: بررسی ویژگی‌های زهد و پارسایی در تصوف اولیه و تأکید بر رعایت شریعت. - فقاهت در تصوف زاهدانه: نقش فقه و فقها در تصوف و رابطهٔ صوفیان با شریعت. - تصوف عاشقانه: تحول تصوف به سمت عشق الهی، وحدت وجود و تأویل باطنی. - نقد فقها بر صوفیه: واکنش فقها و متکلمان به گرایش‌های اباحه‌گرانه و نقدهای فقهی بر صوفیه. - نقد صوفیه بر صوفیه: انتقادات درون‌گروهی صوفیان نسبت به انحرافات و بدعت‌ها. - فصل اول: زمینه‌های فرهنگی و تاریخی اباحه‌گری در تصوف، با تأکید بر تأثیر آیین‌های پیشااسلامی و فرقه‌های غالی. - فصل دوم: زمینه‌های نظری اباحه‌گری در تصوف، شامل مباحثی چون توحید، حلول، اتحاد، اناالحق و تأویل قرآن. - فصل سوم: مصادیق اباحه‌گری در تصوف، مانند شطح‌گویی، سماع، شاهدبازی و نقدهای وارده بر این رفتارها. - فصل چهارم: بررسی ملامتیه، قلندریه و نسبت آن‌ها با اباحه‌گری. - منابع: فهرست منابع و مآخذ مورد استفاده در پژوهش.

بخشی از کتاب تصوف و اباحه گری

«پس از رحلت پیامبر بزرگ اسلام، اختلافاتی که بر سر جانشینی آن حضرت پیش آمد، جامعه‌ی مسلمین را از نظر فکری و اعتقادی دچار تفرقه و چنددستگی کرد. این اختلافات، به‌مرور زمینه‌ی بروز و ظهور برخی از موضوعات و مفاهیم شد. این موضوعات که حداقل در ظاهر با اصل و اساس سنت و سیره‌ی اعتقادی و رفتاری پیامبر اکرم منافات داشت، از نظر رفتاری و آنچه از آن به‌عنوان سنت رسول اکرم یاد می‌شود، حائز اهمیت بود؛ زیرا مروجان این عقاید، عدم پایبندی خود را به سنت رسول اکرم به‌صراحت اعلام می‌کردند. گروه‌هایی نظیر غالیان شیعه که به‌ظاهر خود را طرفداران دوآتشه‌ی امامان شیعه معرفی می‌کردند، در این میان سهم عمده‌ای داشتند. رهبران آنان نه‌تنها به تأویل قرآن کریم به شکل افراطی آن شایق بودند، بلکه سخنان گزاف و اغراق‌آمیزی را نیز در وهله‌ی اول نسبت به ائمه علیهم‌السلام و سپس نسبت به شخص خویش ادعا می‌کردند؛ الوهیت امامان، مباح دانستن بسیاری از احکام که در اسلام محکم بود و باور به تناسخ و... از جمله مسائلی بود که در میان آن‌ها تبلیغ و ترویج می‌شد. اما آیا آنان به‌راستی پیروان امامان شیعه بودند؟ این سوال به‌سرعت و بی‌تردید منفی‌ست؛ زیرا نه‌تنها شیوه‌ی رفتار آن‌ها بر خلاف سیره و سلوک امامان شیعه بوده بلکه خود ائمه نیز به‌صورت قاطع و صریح این افراد را منحرف و مرتد می‌دانستند. احادیث بسیاری که در این باب در کتب معتبر شیعه روایت شده، گواهی مستدل بر این موضوع است.»