کتاب رقصا رقص دریا

کتاب الکترونیکی رقصارقص دریا (جستاری در اندیشه‌های حضرت مولانا) نوشتهٔ «کاوه فرزانه» به همت انتشارات کتابسرای میردشتی منتشر شده است. این اثر به بررسی زندگی، سلوک و اندیشه‌های «مولانا جلال‌الدین محمد بلخی» می‌پردازد و با نگاهی پژوهشی و روایی، تحولات فکری و عرفانی او را در بستر تاریخ و فرهنگ زمانه‌اش دنبال می‌کند. نویسنده با بهره‌گیری از منابع دست‌اول و آثار «مولانا» تصویری جامع از شخصیت، آثار و تأثیرات این عارف بزرگ ارائه داده است. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب رقصا رقص دریا اثر کاوه فرزانه

کتاب «رقصارقص دریا» به قلم «کاوه فرزانه» اثری در قالب ناداستان و جستار پژوهشی است که به زندگی و اندیشه‌های «مولانا جلال‌الدین محمد بلخی» می‌پردازد. «کاوه فرزانه» در این کتاب، با رویکردی تحلیلی و تاریخی، سیر تحول فکری و عرفانی «مولانا» را از دوران کودکی تا واپسین روزهای زندگی‌اش دنبال کرده است. کتاب با شرحی از اوضاع اجتماعی و سیاسی قرن هفتم هجری و تأثیرات آن بر زندگی «مولانا» آغاز می‌شود و سپس به مهاجرت خانوادهٔ او از بلخ به قونیه، نقش پدرش «بهاءالدین ولد» و آشنایی با شخصیت‌هایی چون «شمس تبریزی»، «برهان‌الدین محقق ترمذی»، «صلاح‌الدین زرکوب» و «حسام‌الدین چلبی» می‌پردازد.

ساختار کتاب «رقصارقص دریا» به‌گونه‌ای است که ضمن روایت زندگی «مولانا»، به تحلیل وقایع مهم و تأثیرگذار بر شکل‌گیری اندیشه‌های او نیز می‌پردازد. «کاوه فرزانه» با استفاده از منابع تاریخی، تذکره‌ها و آثار «مولانا»، تلاش کرده تصویری چندوجهی از این عارف و شاعر بزرگ ارائه دهد. کتاب همچنین به شرح مراسم و آیین‌های مرتبط با طریقت «مولویه»، به‌ویژه سماع و جایگاه آن در عرفان «مولانا» می‌پردازد و تأثیر این آیین‌ها را بر پیروان و علاقه‌مندان «مولانا» بررسی می‌کند. در مجموع، «رقصارقص دریا» اثری است که هم برای علاقه‌مندان به عرفان و ادبیات فارسی و هم برای پژوهشگران حوزهٔ تاریخ و فرهنگ اسلامی اطلاعات و تحلیل‌های ارزشمندی فراهم می‌آورد.

خلاصه کتاب رقصا رقص دریا

در «رقصارقص دریا»، «کاوه فرزانه» با نگاهی موشکافانه به زندگی و اندیشه‌های «مولانا جلال‌الدین محمد بلخی» پرداخته است. کتاب با ترسیم فضای پرآشوب قرن هفتم هجری و مهاجرت خانوادهٔ «مولانا» از بلخ به قونیه آغاز می‌شود و نقش پدرش، «بهاءالدین ولد«، را در شکل‌گیری شخصیت و تربیت او برجسته می‌کند. نویسنده به تأثیر عمیق «برهان‌الدین محقق ترمذی» بر سلوک معنوی «مولانا» اشاره دارد و سپس به نقطهٔ عطف زندگی او، یعنی ملاقات با «شمس تبریزی»، می‌پردازد؛ دیداری که به دگرگونی بنیادین در اندیشه و رفتار «مولانا» انجامید و او را از فقیهی زاهد به عارفی عاشق و شاعر بدل ساخت. کتابْ تحولات روحی و فکری «مولانا» را پس از جدایی از «شمس» و سپس ارتباط با «صلاح‌الدین زرکوب» و «حسام‌الدین چلبی» دنبال می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه این روابطْ الهام‌بخش سرایش آثار سترگی چون «مثنوی معنوی» و «دیوان شمس» شده‌اند. نویسنده به نقش «حسام‌الدین چلبی» در شکل‌گیری مثنوی و اهمیت او به‌عنوان نخستین شنونده و کاتب این اثر اشاره می‌کند.

همچنین به آیین سماع و جایگاه آن در طریقت «مولویه» پرداخته شده و شرحی از مراسم و آداب آن ارائه می‌شود. در بخش‌هایی از کتاب، به تداوم سلسلهٔ «مولویه» پس از وفات «مولانا» و نقش «سلطان ولد» و دیگر جانشینان در حفظ و گسترش این طریقت اشاره شده است. نویسنده با بررسی آثار «مولانا»، از جمله «مثنوی معنوی»، «دیوان شمس»، «فیه ما فیه» و «مکتوبات» به تنوع موضوعات و عمق اندیشه‌های او می‌پردازد و نشان می‌دهد که «مولانا» چگونه از مسائل روزمره تا مباحث پیچیدهٔ معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی را در آثارش مطرح کرده است. در نهایت، کتاب تصویری از «مولانا» به‌عنوان انسانی فراتر از مرزهای جغرافیایی، مذهبی و قومی ارائه می‌دهد که پیامش برای همهٔ انسان‌ها قابل‌دریافت است.

چرا باید کتاب رقصا رقص دریا را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و روایی، زندگی و اندیشه‌های «مولانا»  را در بستر تاریخ و فرهنگ زمانه‌اش بررسی می‌کند و به خواننده امکان می‌دهد تا با سیر تحولات فکری و عرفانی یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های ادبیات و عرفان فارسی آشنا شود. «رقصارقص دریا» نه‌تنها به روایت زندگی «مولانا» می‌پردازد، بلکه با تحلیل وقایع مهم و بررسی آثار و آیین‌های مرتبط با طریقت «مولویه»، زمینه‌ای برای فهم عمیق‌تر اندیشه‌های او فراهم می‌آورد. این اثر برای کسانی که به‌دنبال شناخت ریشه‌های عرفان ایرانی و تأثیر آن بر فرهنگ و هنر هستند، منبعی غنی و قابل‌اتکا به‌شمار می‌آید. همچنین کتاب با پرداختن به جزئیات مراسم سماع و نقش آن در سلوک معنوی، ابعاد کمترشناخته‌شده‌ای از عرفان «مولانا» را روشن می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای علاقه‌مندان به عرفان و ادبیات فارسی، پژوهشگران حوزهٔ تاریخ و فرهنگ اسلامی و کسانی که به‌دنبال درک عمیق‌تر  زندگی و آثار «مولانا» هستند مناسب است. همچنین به افرادی که دغدغهٔ شناخت آیین‌ها و سنت‌های عرفانی، به‌ویژه طریقت «مولویه» و مراسم سماع را دارند، پیشنهاد می‌شود.

درباره کاوه فرزانه

«کاوه فرزانه» (متولد بهمن ۱۳۴۶، درگذشتهٔ ۲۳ تیر ۱۴۰۰) عکاس، نویسنده و مدرس شناخته‌شدهٔ حوزهٔ عکاسی بود. او گرچه تحصیلات خود را در رشتهٔ راه و ساختمان به پایان رساند، اما از سال ۱۳۸۲ به‌طور حرفه‌ای وارد عرصهٔ عکاسی شد و در این مسیر نقش فعالی در آموزش، تولید محتوا و همکاری با نهادهای مختلف ایفا کرد. «فرزانه» متأسفانه در تیرماه ۱۴۰۰ بر اثر ابتلا به بیماری کرونا درگذشت.

«فرزانه» با نهادها و مجموعه‌های فرهنگی، هنری و دانشگاهی بسیاری همکاری داشت که از جمله آن‌ها می‌توان به انجمن عکاسان نگاه، خانهٔ عکاسان ایران، حوزهٔ هنری استان‌های تهران و البرز، انجمن سینمای جوان تهران و کرج، مجتمع فنی تهران ـ کرج، دانشگاه جامع علمی‌کاربردی، فرهنگ‌سراها و شهرداری‌های تهران و کرج اشاره کرد. او همچنین با نهادهای زیست‌محیطی مانند انجمن یوزپلنگ ایرانی و مؤسسهٔ کاوشگران حیات‌وحش پارت همکاری داشت.

در حوزهٔ رسانه نیز، آثار و مطالب او در نشریاتی چون همشهری (سرزمین من)، کوثر، تعطیلات نو، نور رؤیایی، هما، سفر، بوم و غیره منتشر شد. همچنین با شبکه‌هایی مانند شبکهٔ مستند، شبکهٔ سحر ۲ و برنامهٔ نردبان همکاری داشت. آثارش توسط ناشرانی چون انتشارات ایران‌شناسی، سیمین و زرین، پازینه، برازنده و دیگر مؤسسات به چاپ رسید. «فرزانه» یکی از چهره‌های پرتلاش و تأثیرگذار عکاسی مستند و آموزش در ایران بود.

بخشی از کتاب رقصا رقص دریا

«مثنوی این‌گونه خلق می‌شود. تقریباً هر دو سال، یک دفتر. در ابتدای دفتر دوم و در بیان علت وقفه‌ای که در سرایش آن پیش می‌آید، چنین آمده است؛ که «مهلتی باید تا خون شیر شود» و بعدازآن، چنگِ شعر مثنوی، با ساز می‌گردد و آن‌هم نوایی دوباره آغاز می‌گردد. به‌هرحال، شش دفتر سروده شده و دفتر ششم با داستانی ناتمام خاتمه می‌یابد. این نقص جهت بیماری حضرت خداوندگار بوده است؛ که دیگر اجل مهلت نمی‌دهد. بی‌شک وجود نازنین حسام‌الدین، در سرایش و آوردن حکایت و داستان‌های مثنوی بی‌تأثیر نبوده است. به دیگر سخن، آن قُرب و همنوایی روح که حضرت خداوندگار مولانا با حضرت دوست، شمس تبریزی حس می‌کرد، با حسام‌الدین نیز کمتر از آن نبوده است. درواقع حسام‌الدین، قوس تکامل و انتهایی دگردیسی مولانا را همراهی کرده است. در تذکره‌ها آمده است که: گاه چند کاتب، همراه حسام‌الدین، تقریرات گوهرین مولانا را می‌نوشتند تا در اثر آن غلیان و فوران، بیتی فوت نگردد و در بازخوانی مجدد و گردآوری نسخه‌ای کامل، از آن‌ها استفاده شود. آنچه برشمرده شد، اندکی از رخدادهای زندگانی حضرت خداوندگار مولانا بود.

اینک در لحظاتی قرار داریم که مولانا، واپسین روزهای شریف و گران‌قدرشان را می‌گذرانند. از عنفوان جوانی تا اکنون، باآن‌همه سختی و مجاهده و طی طریق‌های فراوان، بعد از سرایش بالغ‌بر پنجاه‌هزار بیت، اینک ما در محضر انسانی حاضر هستیم که آخرین روزهای حیات شریفشان را طی می‌کنند. نوشته‌هایی که خاصه در دیوان کبیر آمده است، به‌خوبی آن حالات و روزها را بیان می‌کند. بزرگ‌مردی چون مولانا، با آن اراده قوی، با آن گستردگی و حجم عظیم دانش و شرافت ذاتی انسانی، در آستانه رفتن از این سرای سرتاسر مادی، قرارگرفته است. گویا این ابیات، از مجموعه آخرین غزل‌هایی است که ایشان، در آن هنگام و حال سروده‌اند.»