کتاب چرنوبیل ساعت ۰۱:۲۳:۴۰

کتاب الکترونیکی چرنوبیل ساعت ۰۱:۲۳:۴۰ نوشتهٔ «اندرو لدربارو» با ترجمهٔ «شهریار خوّاجیان» در سال ۱۴۰۰ توسط گروه انتشاراتی ققنوس منتشر شده است. این اثر به بررسی یکی از بزرگ‌ترین فجایع هسته‌ای تاریخ بشر، یعنی حادثهٔ نیروگاه چرنوبیل، می‌پردازد و با روایتی مستند و تحلیلی، ابعاد مختلف این رویداد را واکاوی می‌کند. کتاب در دستهٔ تاریخ معاصر قرار می‌گیرد و تلاش دارد با اتکا به منابع متعدد و روایت‌های شاهدان عینی، تصویری جامع از پیش‌زمینه، رخداد و پیامدهای فاجعهٔ چرنوبیل ارائه دهد. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب چرنوبیل ساعت ۰۱:۲۳:۴۰ اثر اندرو لدربارو

کتاب «چرنوبیل ساعت ۰۱:۲۳:۴۰» اثری مستند و تاریخی است که به قلم «اندرو لدربارو» نگاشته شده است. این کتاب به یکی از مهم‌ترین و بحث‌برانگیزترین رویدادهای قرن بیستم، یعنی انفجار نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل، می‌پردازد. نویسنده با رویکردی پژوهشی و با تکیه‌ بر اسناد، گزارش‌ها و روایت‌های دست‌اول تلاش کرده است تا زوایای پنهان و کمترگفته‌شدهٔ این حادثه را روشن کند.

ساختار کتاب «چرنوبیل ساعت ۰۱:۲۳:۴۰» به‌گونه‌ای است که ابتدا تاریخچهٔ انرژی هسته‌ای و حوادث مشابه را مرور می‌کند و سپس به‌سراغ شرح دقیق رخداد چرنوبیل و پیامدهای آن می‌رود. اثر حاضر نه‌تنها به جنبه‌های فنی و علمی حادثه می‌پردازد، بلکه زمینه‌های اجتماعی، سیاسی و انسانی آن را نیز بررسی می‌کند. «اندرو لدربارو» در مقدمهٔ کتاب به دشواری‌های دسترسی به اطلاعات دقیق و روایت‌های متناقض اشاره کرده و تأکید دارد که هدفش ارائهٔ گزارشی بی‌طرفانه و مستند از واقعیت‌هاست. این کتاب برای علاقه‌مندان به تاریخ معاصر، علوم هسته‌ای و مطالعات فجایع انسانی منبعی غنی و قابل‌توجه به‌شمار می‌آید.

دربارهٔ حادثهٔ چرنوبیل

در تاریخ ۲۶ آوریل ۱۹۸۶، راکتور شمارهٔ ۴ نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل، واقع در نزدیکی «پریپیات»، منفجر شد. این حادثه با ده‌ها قربانی مستقیم همراه بود و یکی از تنها دو حادثهٔ هسته‌ای است که بالاترین شدت در مقیاس بین‌المللی رویدادهای هسته‌ای را داشته است، حادثهٔ دیگر فاجعهٔ هسته‌ای فوکوشیما در سال ۲۰۱۱ است.

این حادثه زمانی رخ داد که آزمایشی برای شبیه‌سازی خنک‌سازی راکتور در شرایط خاموشی شبکهٔ برق در حال اجرا بود. اپراتورها این آزمایش را با وجود کاهش تصادفی توان راکتور انجام دادند و به دلیل نقص طراحی، تلاش برای خاموش کردن راکتور در آن شرایط باعث افزایش شدید توان شد. اجزای راکتور ترکیدند و خنک‌کننده‌ها از بین رفتند و انفجار بخار و ذوب هسته باعث تخریب ساختمان راکتور شمارهٔ ۴ شد. سپس آتش هسته‌ای، مواد رادیواکتیو را در اتحاد جماهیر شوروی و اروپا پراکند. ۳۶ ساعت پس از حادثه، برای یک منطقهٔ ۱۰کیلومتری تخلیه اعلام شد و حدود ۴۹۰۰۰ نفر از ساکنان آنجا منتقل شدند. این منطقه بعدها تا ۳۰ کیلومتر گسترش یافت و حدود ۶۸۰۰۰ نفر دیگر مجبور به تخلیه شدند.

پس از انفجار که منجر به مرگ دو مهندس و سوختگی شدید دو نفر دیگر شد، عملیات اضطراری برای مهار آتش و تثبیت راکتور آغاز شد. از ۲۳۷ کارگری که بیمارستانی شدند، ۱۳۴ نفر علائم سندرم تشعشع حاد (ARS) را نشان دادند و ۲۸ نفر در عرض سه ماه جان باختند. در دههٔ بعد، ۱۴ کارگر دیگر (۹ نفر از آنها مبتلا به ARS) به دلایل مختلف جان خود را از دست دادند که بیشترشان ارتباطی با تشعشع نداشت. این تنها مورد در تاریخ انرژی هسته‌ای تجاری است که مرگ‌ومیر ناشی از تشعشع رخ داده است. تا سال ۲۰۰۵، حدود ۶۰۰۰ مورد سرطان تیروئید در میان کودکان جمعیت متأثر از حادثه رخ داده است (۱۵ مورد مرگبار)، که بخش بزرگی از آنها به این فاجعه نسبت داده شده‌ است. کمیتهٔ علمی سازمان ملل متحد در مورد اثرات تشعشع اتمی، مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی را کمتر از ۱۰۰ نفر تخمین زده است. پیش‌بینی‌ها دربارهٔ تلفات نهایی متفاوت است؛ مطالعهٔ سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۰۶، ۹۰۰۰ مورد مرگ ناشی از سرطان را در اوکراین، بلاروس و روسیه پیش‌بینی کرده بود.

خلاصه کتاب چرنوبیل ساعت ۰۱:۲۳:۴۰

کتاب «چرنوبیل ساعت ۰۱:۲۳:۴۰» با نگاهی جامع به فاجعهٔ نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل، از ریشه‌های تاریخی و فنی انرژی هسته‌ای آغاز می‌کند و سپس به شرح دقیق حادثه و پیامدهای آن می‌پردازد. نویسنده ابتدا تاریخچهٔ کشف انرژی هسته‌ای، توسعهٔ راکتورهای هسته‌ای و حوادث مهم پیش از چرنوبیل را مرور می‌کند تا زمینهٔ ذهنی لازم برای درک ابعاد فاجعه را فراهم آورد. در ادامه، ساخت و راه‌اندازی نیروگاه چرنوبیل و ویژگی‌های فنی راکتورهای آن به‌تفصیل شرح داده می‌شود. این کتاب به مشکلات ساختاری، کمبودهای ایمنی و تصمیمات مدیریتی‌ای اشاره دارد که زمینه‌ساز حادثه شدند. سپس با ورود به شب حادثه، روایت مستندی از لحظه‌به‌لحظهٔ رویداد، واکنش کارکنان، تلاش‌های اضطراری و آشفتگی‌های مدیریتی ارائه می‌شود.

«اندرو لدربارو» با استفاده از روایت‌های شاهدان عینی و اسناد رسمی، تلاش می‌کند تصویر دقیقی از آنچه در ساعت ۰۱:۲۳:۴۰ بامداد ۲۶ آوریل ۱۹۸۶ رخ داد ترسیم کند. بخش‌های بعدی کتاب به پیامدهای انسانی، زیست‌محیطی و سیاسی فاجعه می‌پردازد؛ از تخلیهٔ شهر «پریپیات» و مناطق اطراف گرفته تا تلاش‌های بین‌المللی برای مهار بحران و پنهان‌کاری‌های مقامات شوروی. اثر حاضر همچنین به تأثیرات بلندمدت حادثه بر سلامت مردم، محیط‌زیست و سیاست‌های هسته‌ای جهان اشاره دارد و نشان می‌دهد که چگونه یک اشتباه فنی و مدیریتی می‌تواند پیامدهایی فراتر از مرزهای یک کشور داشته باشد. در مجموع، نویسنده در این کتاب بر فهم عمیق‌تر علل، روند و نتایج فاجعهٔ چرنوبیل تمرکز کرده است.

چرا باید کتاب چرنوبیل ساعت ۰۱:۲۳:۴۰ را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی مستند و تحلیلی، نه‌تنها به شرح جزئیات فنی و تاریخی فاجعهٔ چرنوبیل می‌پردازد، بلکه ابعاد انسانی، اجتماعی و سیاسی آن را نیز بررسی می‌کند. خواننده با مطالعهٔ این اثر، درک عمیق‌تری از پیچیدگی‌های فناوری هسته‌ای، نقش خطاهای انسانی و مدیریتی در بروز بحران‌ها و پیامدهای گستردهٔ چنین فجایعی به‌دست می‌آورد. همچنین کتاب با استفاده از روایت‌های شاهدان عینی و اسناد معتبر، تصویری چندلایه و واقعی از یکی از مهم‌ترین رویدادهای معاصر ارائه می‌دهد. این کتاب برای کسانی که به تاریخ، علوم هسته‌ای و مطالعات بحران علاقه دارند فرصتی برای آشنایی با پشت‌پردهٔ یکی از بزرگ‌ترین فجایع قرن بیستم فراهم می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب به علاقه‌مندان تاریخ معاصر، دانشجویان و پژوهشگران حوزهٔ انرژی هسته‌ای، فعالان محیط‌زیست و کسانی که دغدغهٔ شناخت علل و پیامدهای فجایع انسانی را دارند پیشنهاد می‌شود. همچنین برای کسانی که به بررسی نقش خطاهای انسانی و مدیریتی در بحران‌های بزرگ علاقه‌مندند انتخاب مناسبی است.

بخشی از کتاب چرنوبیل ساعت ۰۱:۲۳:۴۰

«کار ساخت نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل، که در دوران شوروی رسماً به عنوان نیروگاه اتمی و. ای. لنین شناخته می‌شد، در سال ۱۹۷۰ و در منطقه‌ای دوردست نزدیک مرز شمالی و باتلاقی اوکراین در ۱۵ کیلومتری شمال غربی شهر کوچک چرنوبیل آغاز شد. این موقعیت مکانی متروکه به دلیل نزدیکی نسبی در عین حال امنِ آن به پایتخت اوکراین انتخاب شد، شهری که یک منبع آب آماده ــ رودخانه پریپیات ــ داشت و خط آهن آن از اووروچ در غرب تا چرنیگوف در شرق امتداد می‌یافت. این نخستین نیروگاه هسته‌ای بود که تا آن زمان در کشور ساخته و بهترین و قابل اعتمادترین تأسیسات هسته‌ای اتحاد شوروی شناخته می‌شد. همزمان با ساخت این نیروگاه، نهمین اتم‌گراد اتحاد شوروی ــ نام روسی برای «شهر اتمی» ــ به نام پریپیات سه کیلومتر آن‌سوتر ساخته شد، با این هدف روشن که اقامتگاه ۵۰ هزار اپراتور، پیمانکار، کارکنان کمکی آرزومند و خانواده‌هایشان شود. پریپیات یکی از «جوان‌ترین» شهرها در اتحاد شوروی با میانگین سنی فقط ۲۶ سال بود.»