کتاب واقع گرایی اسلامی به مثابه نظریه فیلم

کتاب واقع‌گرایی اسلامی به مثابه نظریه فیلم نوشتهٔ محمدعلی طائی است. این کتاب توسط انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شده است. موضوع این کتاب بررسی نظریه واقع‌گرایی اسلامی در سینما و تحلیل دیدگاه‌های مرتضی آوینی به عنوان نظریه‌پرداز و فیلم‌ساز مستند ایرانی است. دسته‌بندی این اثر در حوزه نظریه‌های سینمایی و مطالعات فیلم قرار می‌گیرد. در این کتاب، تلاش شده است که مبانی فکری و نظری مرتضی آوینی درباره سینما و هنر بررسی و تحلیل شود. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب واقع‌گرایی اسلامی به مثابه نظریه فیلم اثر محمدعلی طائی

کتاب واقع‌گرایی اسلامی به مثابه نظریه فیلم بر پایه پژوهشی دانشگاهی نگارش یافته است. نویسنده در این اثر به تحلیل و بازخوانی آرای مرتضی آوینی در حوزه سینما پرداخته و تلاش کرده است تا این دیدگاه‌ها را در قالب نظریه‌ای مستقل در حوزه مطالعات فیلم معرفی کند. این اثر بخشی از تلاش‌های محمدعلی طائی است که به عنوان پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد در دانشگاه بولونیا تدوین شده و سپس به شکل کتاب حاضر منتشر شده است. کتاب واقع‌گرایی اسلامی به مثابه نظریه فیلم در دسته‌بندی نظریه سینما و فلسفه هنر جای دارد. محور اصلی کتاب بررسی دیدگاه‌های سینمایی مرتضی آوینی است و تلاش دارد تا اندیشه‌های او را به مثابه یک نظریه فیلم بررسی کند.

این اثر نخستین بار به زبان ایتالیایی تدوین شد و سپس نویسنده آن را به فارسی بازنویسی کرد. در پیشگفتار نویسنده به این موضوع اشاره می‌شود که پژوهش حاضر در جامعه علمی ایتالیا ارائه شده و با استقبال مواجه شده است. پژوهش طائی نقش مهمی در معرفی دیدگاه‌های آوینی به محافل دانشگاهی خارج از ایران داشته است. این کتاب یکی از معدود آثاری است که به صورت منسجم و ساختارمند نظریه‌های مرتضی آوینی را به عنوان یک نظریه فیلم مورد بررسی قرار می‌دهد. از این رو در حوزه مطالعات نظری سینما و همچنین پژوهش‌های مرتبط با فلسفه هنر جایگاه ویژه‌ای دارد.

خلاصه کتاب واقع‌گرایی اسلامی به مثابه نظریه فیلم

کتاب واقع‌گرایی اسلامی به مثابه نظریه فیلم با یک پیشگفتار آغاز می‌شود که در آن نویسنده به زمینه‌های شکل‌گیری پژوهش و اهمیت بررسی نظریات مرتضی آوینی اشاره می‌کند. محمدعلی طائی در این اثر ابتدا به معرفی شرایط فرهنگی و اجتماعی ایران در دهه‌های ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ می‌پردازد و سپس به تحلیل آثار و دیدگاه‌های آوینی وارد می‌شود. کتاب در چهار فصل اصلی تنظیم شده است:

۱. نگاهی شتاب‌زده به بخشی از فرهنگ سینمایی ایران (۱۳۴۰-۱۳۷۰)

۲. ماهیت سینما و رابطه فرم و محتوا در فیلم

۳. واقعیت در سینما

۴. روش‌شناسی نقد فیلم از نگاه مرتضی آوینی

در فصل نخست، بستر فرهنگی و هنری ایران در سال‌های قبل و بعد از انقلاب اسلامی بررسی می‌شود. فصل دوم به مباحث نظری در مورد چیستی سینما و ارتباط فرم و محتوا از نگاه آوینی اختصاص دارد. در فصل سوم مفهوم واقعیت و بازنمایی آن در سینما و تفاوت‌های آن با دیدگاه نظریه‌پردازانی چون زیگفرید کراکاوئر و آندره بازن تحلیل می‌شود. فصل چهارم به روش نقد فیلم از دیدگاه آوینی می‌پردازد.

چرا باید کتاب واقع‌گرایی اسلامی به مثابه نظریه فیلم را بخوانیم

هدف کتاب ارائهٔ یک نظریه مستقل درباره سینما بر اساس دیدگاه‌های مرتضی آوینی است. این اثر به تحلیل ساختاری و تطبیقی نظریات آوینی با دیگر نظریه‌های کلاسیک سینما می‌پردازد. کتاب رویکردی تازه به مفهوم واقع‌گرایی اسلامی و جایگاه آن در مطالعات فیلم ارائه می‌دهد.

کتاب واقع‌گرایی اسلامی به مثابه نظریه فیلم را به چه کسانی پیشنهاد می‌دهیم

این کتاب را به دانشجویان و پژوهشگران رشته سینما، مطالعات فیلم، فلسفه هنر و همچنین علاقه‌مندان به نظریه‌های سینمایی پیشنهاد می‌کنیم. مخاطب این کتاب پژوهشگران دانشگاهی، دانشجویان رشته‌های هنر و فلسفه و افرادی است که به مطالعات تطبیقی در حوزه نظریه فیلم علاقه دارند.

بخشی از کتاب واقع‌گرایی اسلامی به مثابه نظریه فیلم

«از ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۳ آثار عباس کیارستمی و جریان فیلم‌های عرفانی، سینمای ایران را تحت تأثیر قرار می‌دهند. پس از ۱۹۸۶، افزایش قابل توجهی در تولید سینمای ایران دیده می‌شود. علاوه بر کیارستمی و سینمای عرفانی، سینمای جریان اصلی، سینمای موج نوی ایران با آثار مسعود کیمیایی، علی حاتمی، داریوش مهرجویی و ناصر تقوایی و درنهایت موج سوم سینما با آثار محسن مخملباف نیز فعالیت می‌کنند.

در این فضا مجلهٔ سوره متولد می‌شود. سوره ماهنامه‌ای فکری، فرهنگی و هنری است با رویکرد جهانی، تاریخی و انتقادی. در سال ۱۹۸۹ اولین شمارهٔ سوره منتشر می‌شود. مرتضی آوینی با مقاله‌ای تحت عنوان « منشور تجدید عهد هنر» در سوره آغاز به کار می‌کند. در این مقاله آوینی تلاش می‌کند تا به تفسیر سخنان رهبر فقید انقلاب اسلامی ایران دربارهٔ هنر بپردازد. در همین سال، آوینی شروع به تدریس دورهٔ « تمثیل‌شناسی در سینما » در دانشگاه هنر تهران می‌کند، اما پس از یک نیمسال ترجیح می‌دهد تا به جای رابطهٔ مستقیم با دانشجویان سینما به چاپ ایده‌های نوآورانه‌اش در نشریات بپردازد. پس از جمع‌آوری و بسط جزوه‌هایش، بخش اعظم آنها را در نشریهٔ فارابی تحت عنوان « ملاحظاتی در باب سینما » به چاپ رساند. این مقاله در سال ۱۹۹۱ با عنوان « تأملاتی در ماهیت سینما» در کتاب آینهٔ جادو چاپ شد.»