کتاب سفرنامه پیترو دلا واله، قسمت مربوط به ایران

کتاب سفرنامه پیترو دلا واله، قسمت مربوط به ایران نوشتهٔ پیترو دلا واله و ترجمهٔ شجاع الدین شفاء است. انتشارات علمی و فرهنگی این ناداستان را روانهٔ بازار کرده است. این اثر یک سفرنامه است.

درباره کتاب سفرنامه پیترو دلا واله، قسمت مربوط به ایران

کتاب سفرنامه پیترو دلا واله، قسمت مربوط به ایران حاوی ناداستان است. این کتاب همان‌طور که نامش پیداست، یک سفرنامه است؛ سفرنامه‌ای در باب ایران که توسط پیترو دلا واله نگاشته شده است. پیترو دلا واله به گفتهٔ خودش از سفر به ایران دو مقصود داشت: یکی اینکه در یک لشکرکشی نظامی علیه ترک‌های عثمانی شرکت کند و تا سرحد امکان، انتقام بدرفتاری‌هایی را که آنان به مسیحیان روا می‌داشتند بگیرد و دیگر اینکه اسبابی فراهم سازد تا مسیحیان مقیم عثمانی که در وضع بدی به سر می‌بردند، به ایران که با اتباع مسیحی خود در کمال مهربانی رفتار می‌کرد، مهاجرت کنند و در حقیقت رفتار عالی شاه‌عباس با ارامنه و سایر مسیحیان و آزادی کاملی که آنان در به جای آوردن آداب و رسوم مذهبی خود داشتند چنان این جهانگرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد که او در این باره زبان به تعریف و تمجید از شاه ایران می‌گشاید و از شاهزادگان کشورهای غرب که علی رغم هم‌کشی و هم‌خونی، نسبت به آزار و شکنجۀ مسیحیان مقیم عثمانی بی‌اعتنا بودند، انتقاد می‌کند و در این راه آن‌قدر تند می‌رود که سانسور وقت در موقع چاپ کتاب مانع از انتشار آن قسمت از نامه‌ها می‌شود. ‌

در یک تقسیم‌بندی می‌توان ادبیات را به دو گونهٔ داستانی و غیرداستانی تقسیم کرد. ناداستان (nonfiction) معمولاً به مجموعه نوشته‌هایی که باید جزو ادبیات غیرداستانی قرار بگیرد، اطلاق می‌شود. در این گونه، نویسنده با نیت خیر، برای توسعهٔ حقیقت، تشریح وقایع، معرفی اشخاص یا ارائهٔ اطلاعات و به‌دلایلی دیگر شروع به نوشتن می‌کند. در مقابل، در نوشته‌های غیرواقعیت‌محور (داستان)، خالق اثر صریحاً یا تلویحاً از واقعیت سر باز می‌زند و این گونه به‌عنوان ادبیات داستانی (غیرواقعیت‌محور) طبقه‌بندی می‌شود. هدف ادبیات غیرداستانی تعلیم هم‌نوعان است (البته نه به‌معنای آموزش کلاسیک و کاملاً علمی و تخصصی که عاری از ملاحظات زیباشناختی است)؛ همچنین تغییر و اصلاح نگرش، رشد افکار، ترغیب یا بیان تجارب و واقعیات از طریق مکاشفهٔ مبتنی بر واقعیت، از هدف‌های دیگر ناداستان‌نویسی است. ژانر ادبیات غیرداستانی به مضمون‌های بی‌شماری می‌پردازد و فرم‌های گوناگونی دارد. انواع ادبی غیرداستانی می‌تواند شامل این‌ها باشند: جستارها، زندگی‌نامه‌ها، کتاب‌های تاریخی، کتاب‌های علمی - آموزشی، گزارش‌های ویژه، یادداشت‌ها، گفت‌وگوها، یادداشت‌های روزانه، سفرنامه‌ها، نامه‌ها، سندها، خاطره‌ها و نقدهای ادبی.

خواندن کتاب سفرنامه پیترو دلا واله، قسمت مربوط به ایران را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران ناداستان و قالب سفرنامه پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب سفرنامه پیترو دلا واله، قسمت مربوط به ایران

«یکی از دو موضوع راجع به هندی‌های بت‌پرست است که در اصفهان زیاد هستند. آنان از وطن خود به این شهر مهاجرت می‌کنند و در اینجا متوطن می‌شوند و به شغل تجارت می‌پردازند. این هندی‌ها را ما طبق اصطلاح خودمان «بانیان» می‌نامیم. موضوع دیگر راجع به ایرانی‌هایی است که هنوز آیین قدیم خود را دارند و گرچه در اصفهان زندگی می‌کنند، ولی در خارج از این شهر در محلۀ جداگانه به سر می‌برند؛ یا بهتر بگویم در قسمتی از اصفهان ساکن هستند که یک رودخانه آن را از بقیۀ قسمت‌های شهر جدا می‌کند. ‌

به طوری که می‌دانید، هند شرقی سرزمین وسیعی است که با ایران هم سرحد است. و البته وقتی می‌گویم ایران مقصودم کلمۀ پرسیا نیست که فقط یک ایالت این مملکت محسوب می‌شود، بلکه منظورم تمام امپراتوری ایران است و هند شرقی نیز در کنار ایالت زابلستان، که مرکز آن قندهار و شرقی‌ترین ایالت ایران است، واقع شده است و در اینجا عموماً به آن هندوستان می‌گویند. پسوند «استان» که فارسی است نه تنها به آخر نام مناطق و کشورها اضافه می‌شود و می‌گویند «فرنگستان» یعنی اروپا که منظور کشور فرنگی‌هاست یا گرجستان که کشور گرجی‌هاست و یا عربستان که کشور عرب‌هاست و هزاران نمونه از این قبیل، بلکه برای اسمای عام نیز به کار می‌رود؛ مثلاً از گل «گلستان» می‌سازند و از قبر «قبرستان» و قس علیهذا. ‌

سکنۀ هندوستان به طور اعم هندی‌ها خوانده می‌شوند، ولی در بین خود با توجه به وضع ایالت و قومیت و اصالت یا دنائت طبقه و غیره هزاران عنوان مختلف دارند. به خصوص موضوع طبقه به اندازه‌ای اهمیت دارد که افراد طبقات عالی و دانی ممکن نیست با یکدیگر مخلوط شوند و مطابق رسوم، هر کس باید وضع و شغلی را که پیشینیان او داشته‌اند حفظ کند و طبقات عالی آنچنان از مردم طبقۀ پست پرهیز می‌کنند و از آن‌ها تنفر دارند که حتی اگر لباسشان با آن‌ها تماس پیدا کند، چنین می‌پندارند که آلوده شده است و در خیابان وقتی یک اصیل‌زاده عبور می‌کند، افراد طبقات پست خود را کنار می‌کشند تا او را به اصطلاح آلوده نکنند و باید گفت که این کار را علی‌رغم میل خود انجام می‌دهند و اگر امتناع کنند، به زور آن‌ها را وادار به انجام آن می‌کنند و علامت ممیزۀ طبقات از روی وضع لباس و بسیاری نشانه‌های دیگر تعیین می‌شود و ترتیبات خاصی دارد که نسبت به آن‌ها فوق‌العاده سختگیر هستند.»