کتاب نکته های ویرایش

کتاب نکته های ویرایش نوشتهٔ علی صلح‌جو است و نشر مرکز آن را منتشر کرده است. این کتاب یکی از کتاب‌های مرجع برای ویراستاران است.

درباره کتاب نکته های ویرایش

علی صلح‌جو، ویراستار برجسته و استاد ویرایش، در مقدمه‌ٔ این کتاب می‌نویسد: «در طول چند دهه کار و تدریس ویرایش، به مسائلی برخورده‌ام که در همان حیـن کار یادداشـت برداشته و بعداً آن‌ها را پرداخت کرده‌ام. بسیاری از نکته‌های مطرح‌شده در این یادداشت‌ها در کتاب‌های رسمی ویرایش یافت نمی‌شوند. گاه، پس از طرح مسئله یا نکته، پیشنهادهایی نیز برای رفع مشکل داده‌ام. طیف گسترده‌ٔ یادداشت‌ها دربرگیرنده‌ٔ مسائلی در زمینه‌ٔ رسم‌الخط، نشانه‌گذاری، پانوشت، نمونه‌خوانی، مأخذگذاری، فرهنگ‌نویسی، علائم اختصاری و موارد دیگری است که شاید نتوان عنوانی برای‌آن‌ها پیدا کرد. گمان می‌کنم خواندن این یادداشت‌ها برای حرفه‌ای‌ها جالب و در برخی موارد آموزنده، و برای غیرحرفه‌ای‌ها، از جمله دانشجویان دوره‌های ویرایش مفید باشد.»

فصل‌های کتاب نکته های ویرایش از این قرار هستند:

کلیات

رسم‌الخط

واژه

نحو

موقعیت خواننده در برابر متن

متن

گفتمان

پاراگراف

پانوشت

سبک

مرجع

کوته‌نوشت

فرهنگ لغت

 ضبط اعلام

رقم‌نویسی

را

 نشانه‌گذاری

 سخن‌ربایی

درباره نمایه

ویرایش، ما و دیگران

خواندن کتاب نکته های ویرایش را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به همهٔ ویراستارها پیشنهاد می‌کنیم.

درباره علی صلح‌جو

علی صلح‌جو ۳ تیر ۱۳۲۳ در قزوین به دنیا آمد. او زبان‌شناس، ویراستار، نویسنده، مترجم و پژوهشگر ترجمه است. صلح‌جو دارای مدرک کارشناسی در رشتهٔ زبان و ادبیات انگلیسی از مدرسهٔ عالی ادبیات و زبان‌های خارجی و کارشناسی ارشد در زبان‌شناسی از دانشگاه تهران، ویراستاری را در سال ۱۳۴۲ از مؤسسهٔ انتشارات فرانکلین آغاز کرد و پس از انحلال این مؤسسه در ۱۳۵۴ همین حرفه را در دانشگاه آزاد ایرانِ سابق، مرکز نشر دانشگاهی، مجلهٔ پیام یونسکو و دانشگاه پیام نور ادامه داد.

کتاب‌های او از این قرار هستند:

پژوهش و نگارش (آگاه، ۱۳۶۸)

گفتمان و ترجمه (نشر مرکز، ۱۳۷۷)

نکته‌های ویرایش (نشر مرکز، ۱۳۸۷)

شکسته‌نویسی (نشر مرکز، ۱۳۹۱)

از گوشه و کنار ترجمه (نشر مرکز، ۱۳۹۴)

بیایید ترجمه کنیم (نشر مرکز، ۱۳۹۹)

بخشی از کتاب نکته های ویرایش

«پانوشت نوشته‌ای فرعی است که برای دادن مأخذ، اطلاع اضافی یا توضیح مطلبی پیچیده در پایین صفحه یا در انتهای مقاله یا فصل کتاب می‌آورند. حالت دوم را پی‌نوشت می‌گویند. پانوشت‌نویسی ضوابطی دارد. برخی این ضوابط را نمی‌دانند و مطالبی را به عنوان پانوشت می‌آورند که نمی‌توان نام پانوشت بر آن نهاد. برخی از این پانوشت‌ها اصلاً لازم نیستند و هیچ اطلاعی به خواننده نمی‌دهند. این نوع پانوشت‌ها خواننده را ناراحت می‌کند، به‌خصوص اگر به صورت پی‌نوشت باشد. خواننده شماره‌ای را روی کلمه‌ای می‌بیند که به او می‌گوید درباره این کلمه یا جمله توضیحی در پانوشت آمده است. صرف وجود این شماره معلوم نمی‌کند که آن اطلاع مفید است یا غیرمفید. اصولا، مطلب پانوشت باید مفید باشد. اما در عمل این طور نیست. بسیاری از نویسندگان گمان می‌کنند نوشته بدون پانوشت ناقص و، به‌خصوص، غیرعلمی است. بنا بر این، هر طور شده، چند پانوشت در آن می‌گنجانند تا نوشته صورت آبرومندی به خود بگیرد. تصور کنید خواننده‌ای شماره‌ای روی کلمه ارسطو در متن مجله‌ای ببیند و مقاله را ورق بزند و به انتهای آن برود و در آنجا، در پی‌نوشت، فقط با معادل لاتینی نام او رو به رو شود. این‌ها، در واقع، پانوشت‌های مزاحم‌اند.»