کتاب والدن

والدن نوشته هنری دیوید ثورو، نویسنده، فیلسوف و فعال سیاسی آمریکایی است.

اغلب دوستداران آثار ثورو برای بهره‌بردن از طبع لطیف و نگاه نافذ او نسبت به پدیده‌هاست که آثارش را می‌خوانند، نه پیروی از اندیشه‌های او. این حقیقتی است که ثورو می‌دانست و حتی می‌شود گفت نسبت به آن معترض بود. تعجبی ندارد که همعصران ثورو قدرش را به درستی نشناختند. او شیوه‌ای از زندگی سعادت‌مند و سرپناهی برای رستگاری از عصر سرسام‌زدۀ خود (و بعد از خود) پیشنهاد می‌کند که تحقیر دیدگاه عامه یکی از ستون‌های اصلی آن است.

 درباره کتاب والدن

 والدن درباره دوران تنهایی نویسنده در اطراف دریاچه والدن ماساچوست است. در این کتاب، که مشهور‌ترین اثر ثورو به شمار می‌رود، او از ۲۶ ماه تنهایی خود می‌گوید که طی این مدت با حاصل دسترنج خود زندگی کرده و توضیح می‌دهد که چرا او زندگی ابتدایی در طبیعت را برگزیده و این امید را داشته که خود‌اندیشی در این دوران به او برای درک جامعه کمک کند.

 کتاب در هجده فصل تنظیم شده است که هر کدام به موضوعی اختصاص دارد؛ بعضی مانند «مزرعۀ لوبیا»، «برکه‌ها»، «همسایگانی از وحوش» و عمدتاً توصیفی هستند و مابقی مانند «اقتصاد» و «قوانین متعالی‌تر» ساختاری بیانی و استدلالی دارند. هرچند که صدر تا ذیل مایه‌های اصلی کتاب در نظمی ممتد به رشته درآمده باشد، ‌این‌گونه هم نیست که این اثر چارچوب اصلی گزارشی که قرار بود باشد، یعنی گزارش تجربۀ تقریباً غیرمتعارف او از زندگی بی‌نهایت ساده، را حفظ نکند. در کتاب عملاً چهار موضوع مرتبط، درعین‌حال شاخص، مورد بحث قرار گرفته‌ است که آنها را می‌توان بدین صورت برشمرد:

۱) زندگی آلوده به استیصال صامت که اکثر انسان‌ها می‌گذرانند؛

۲) سفسطۀ اقتصاد که مسئول این وضعیت است؛

۳) شادمانی‌هایی که یک زندگی سادۀ نزدیک به طبیعت با خود به همراه دارد؛

۴) آن قوانین متعالی‌تری که آدمی، اگر بر اثر نوعی زندگی زاهدانه اما لطیف در حیات وحش ـ شبیه به زندگی خود ثورو ـ از نرد‌بان طبیعت بالا برود شهوداً آنها را درک می‌کند، و نهایتاً مکاشفات عرفانی که در لمحه‌هایی چند برای او روی دادند.

 خواندن کتاب والدن را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

 دوست‌داران فلسفه مدرن و سیاست و جامعه‌شناسی.

 درباره دیوید ثورو

هنری دیوید ثورو در ۱۲ ژوئیهٔ ۱۸۱۷، آن‌گونه که خود نوشت «درست در لبهٔ زمان» به‌دنیا آمد تا در عصر گُل‌آوری نیوانگلند مشارکت کند؛ دوره‌ای که این منطقه به داشتن شهروندان برجسته‌ای چون امرسون، هاثورن، ویتمن و ملویل افتخار می‌کرد. او به‌رغم آنکه در فقر بزرگ شده بود تحصیلاتی ارزشمند داشت و در سال ۱۸۳۷ از هاروارد فارغ‌التحصیل شد. اندیشمند جوان در آن سال اِمرسون را ملاقات کرد و با او رفاقتی نزدیک برقرار ساخت که در طول عمرش چشمگیرترین دوستی‌ها بود. ثورو با کمک، حمایت و راهنمایی دوست مسن‌تر خود شروع به انتشار منشآتی در نشریهٔ دایال کرد و در آنها اصالتی تندروانه را به نمایش گذاشت که معاصرانش نپسندیدند، ولی همهٔ نسل‌های پس از آن ستودند.

در ۱۸۴۵ ثورو تجربه‌ای را در زندگی خود آغاز کرد که بیشترین شهرت را از آن دارد. در خلال دو سال و دو ماه اقامت در یک کلبهٔ کنار دریاچه در نیوانگلند او نخستین اثرش، «یک هفته در رودخانهٔ کنکورد و مری‌ماک» (۱۸۴۹) را نوشت؛ سپس به دلیل استنکاف از پرداخت مالیات سرانه به دولتی که از برده‌داری حمایت می‌کرد دستگیر شد (ماجرای آن در مقالهٔ نافرمانی مدنی ثبت شده است)، و مواد شاهکار خود «والدن» (۱۸۵۴) را جمع آورد. ثورو باقی‌ماندهٔ عمرش را به نوشتن و ایراد خطابه گذراند و در ۱۸۶۳، درحالی‌که نسبتاً کسی قدر او را به‌درستی نشناخته بود، دار فانی را وداع گفت.

 بخشی از کتاب والدن

اگر کندوکاوهای بسیار دقیق همشهریان دربارهٔ شیوهٔ زندگی‌ام نبود ضرورتی نداشت که توجه‌تان را به امور شخصی‌ام جلب کنم؛ پرسش‌هایی که شاید کسانی آنها را گستاخی بخوانند، اگرچه به نظر من طرح‌شان ابداً دور از ادب نمی‌رسید، بلکه با توجه به شرایط کاملاً طبیعی و مؤدبانه بود. بعضی می‌پرسیدند در آنجا چه می‌خوردم، آیا احساس تنهایی نمی‌کردم، آیا نمی‌ترسیدم، و از این قبیل سؤال‌ها. دیگرانی کنجکاو بودند که چه سهمی از درآمد من صرف صدقات می‌شد، و برخی که خانواده‌های بزرگی دارند می‌خواستند بدانند چند کودک بیچاره را تحت تکفل داشتم؛ لذا اگر در این کتاب به برخی از این پرسش‌ها پاسخ می‌دهم از خوانندگانی که علاقهٔ خاصی به امورم ندارند پوزش می‌طلبم. در بیشتر کتاب‌ها ضمیر من، یا همان اول شخص مفرد، حذف می‌شود. در کتاب حاضر آن ضمیر حفظ شده است. این تفاوت از سر خودبینی نیست. ما معمولاً از یاد می‌بریم که به‌هرحال این اول شخص مفرد است که دارد سخن می‌گوید. اگر کس دیگری وجود داشت که او را به‌خوبی خویش می‌شناختم هرگز از خود صحبت نمی‌کردم؛ ولی متأسفانه به‌واسطهٔ تجربهٔ محدودی که دارم باید خودم را به این شیوه از سخن‌گفتن محدود کنم. به علاوه آنچه من از هر نویسنده‌ای - اولین‌شان یا آخرین‌شان - انتظار دارم روایتی ساده و صمیمی از زندگی شخص اوست، نه صرفاً چیزهایی که او دربارهٔ دیگران شنیده است؛ گزارشی مشابه آنچه ممکن بود از سرزمینی دور برای یکی از بستگان بفرستد؛ زیرا اگر او با صمیمیت زیسته باشد پس حتماً در سرزمینی دوردست نسبت به من زندگی کرده است. شاید این اوراق بیش از همه خطاب به دانشجویان فقیر نوشته می‌شود؛ و اما دیگران تنها بخش‌هایی را که به کارشان می‌آید خواهند پذیرفت. زیرا تا دیگری هست که بالاپوشی اندازه‌اش شود هیچ‌کس درزهای آن را برای خود باز و بزرگ نمی‌کند.