کتاب بیست سال با طنز

کتاب بیست سال با طنز نوشتهٔ رویا صدر است. انتشارات شرکت کتاب هرمس این کتاب را روانهٔ بازار کرده است. این اثر دربارهٔ طنز مکتوب است.

درباره کتاب بیست سال با طنز

کتاب بیست سال با طنز با هدف دستیابی به ویژگی‌های طنز مطبوعاتی ۲ دهه پس از انقلاب ۱۳۵۷ و ترسیم تصویری جامع از تحول این گونهٔ ادبی در رویارویی با رخدادها و جریانات فرهنگی، سیاسی و فکری نوشته شده است. این کتاب ۴ فصل دارد که به‌ترتیب با عنوان‌های «نشریات طنز»، «نشریات غیرطنز»، « طنز در نشریات محلی» و «طنز در نشریات دانشجویی» در کتاب قرار گرفته‌اند.

در چاپ حاضر که چاپ جدید این اثر به‌شمار می‌رود، بخشی از مباحث کتاب پیشین در سرفصل‌های مستقلی موردبحث قرار گرفته‌اند تا امکان دستیابی به تصویری روشن‌تر از طنز در بخش‌های مهمی از نشریات معاصر فراهم آید. رویکرد کتاب حاضر به طنز مکتوب است و طنز تصویری را شامل نمی‌شود؛ مگر در مواردی که ایجاب می‌کرد نویسنده برای تشریح موضوع، به این حیطه وارد شود. از نظر نویسنده عبارت طنز، در عنوان، دیباچه و فصل‌های گوناگون کتاب جز در موارد مشخصی، مفهوم تخصصی آن نیست؛ بلکه مفهوم مصطلح آن است و گونه‌های شوخ‌طبعی را شامل می‌شود.

خواندن کتاب بیست سال با طنز را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به دوستداران طنز مکتوب پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب بیست سال با طنز

«در گذر از تب و تاب سال‌های پایانی دهه ۷۰ و رسیدن به وضعی ایستا، در مطالب طنز نشریات دانشجویی (اعم از نشریات طنز و یا غیر طنز) مسائل صنفی جایگزین مسائل سیاسی شد. بر اساس یک بررسی آماری، در مهر و آبان سال ۸۰، ۶۲/۵ درصد مطالب طنز نشریات دانشجویی، صنفی بود و طرح مسائل سیاسی روز، در ردهٔ بعدی قرار داشت. همچنین در بازهٔ زمانی آذر تا اسفند ۸۱، ۷۶/۶ درصد از مطالب طنز دارای مضامین صنفی، ۱۸/۱ درصد اجتماعی، ۱۲/۲ درصد سیاسی و ۱۲/۲ درصد سایر موارد بود.

در محدودهٔ زمانی مورد بررسی، از نظر فرم، قالب‌های به‌کار رفته در طنز نشریات دانشجویی،‌ متنوع بود و در آن استفاده از قالب‌های آشنا (یا حتی مطالب آشنا!)، قالب‌های ابتکاری، تغییر قالب‌ها و...، به چشم می‌خورد؛ اما استفاده از قالب‌های ابتکاری و وارد ساختن نگاه، لحن و زبان قشر دانشجو، بیش‌تر در مطالبی متجلی می‌شد که موضوع صنفی و اجتماعی دارند؛ یعنی غالباً ارزش هنری این آثار از نقطه نظر طنز، بیش‌تر از سایر مطالب طنز دانشجویان بود. مطالب سیاسی نشریات دانشجویی در بازهٔ زمانی نیمه دهه ۷۰ تا ۸۰، از نظر حجم، روندی رو به افول داشت و در آن تأثیرپذیری از زبان و قالب نشریات دیگر و طنزنویسان معروف سال‌های پایانی دههٔ ۷۰ (ابراهیم نبوی) آشکار است. از این رو، نشریات دانشجویی بیش‌تر در زمینه مطالب صنفی و اجتماعی مبدع قالب‌های جدید طنز بودند، تا مطالب سیاسی. البته این بدان معنا نیست که نوآوری‌های خاص این مقطع سنی و قشر اجتماعی در مطالب سیاسی نشریات دانشجویی دیده نمی‌شود، ولی در مجموع قالب‌های تثبیت‌یافته در این نشریات که منعکس‌کنندهٔ زبان و زاویهٔ دید قشر دانشجو هستند (مثل فرهنگ لغات دانشجویی، استاد عزیز ما و...) بیش‌تر در مطالب صنفی این نشریات منعکس می‌شدند. همگام با رشد روزنامه‌های دانشجویی در سال‌های ابتدایی دههٔ ۸۰، طنز در قالب اخبار دانشجویی رشدی رو به تزاید داشت. چرا که روزنامه‌های دانشجویی که اکثراً زمینهٔ فعالیت سیاسی- صنفی داشتند، به‌صورت خبرنامه بودند و با ستون سرمقاله (یا طنز) آغاز می‌شدند. خبرهای روزنامه‌ها، که درونمایه‌ای جدی داشت، در بسیاری از اوقات قالب طنز پیدا می‌کرد. دربارهٔ شاخص‌های مطالب طنز نشریات دانشجویی در بازه زمانی مورد نظر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

نگاه انتقادی، متفاوت و جسورانهٔ نویسندگان آن به پدیده‌ها ویژگی مهم طنز دانشجویی در بازهٔ زمانی موردنظر است. گریز از جزم‌اندیشی که ویژگی جوانان دانشجوست، با جوهر انتقادی و هنجارشکن طنز، هماهنگ است؛ طنزی که به دلیل موقعیت سنی و اجتماعی دانشجویان- که از قشر جوانند- جسارت‌آمیز است و تندی بیش‌تری نسبت به دیگر آثار طنز مطبوعاتی دارد.

به‌کارگیری زبان محاوره‌ای نسل سومی، دیگر ویژگی طنز در بسیاری از نشریات دانشجویی در بازه زمانی مورد بررسی است. به گونه‌ای که این نشریات می‌تواند به‌عنوان منبعی قابل اتکا برای دستیابی به اصطلاحات این نسل مورد استفاده قرار گیرد.»