کتاب اقتدا به محمد

کتاب اقتدا به محمد؛ نگرشی نو به اسلام در جهان معاصر نوشتهٔ ارنست کارل و ترجمهٔ قاسم کاکایی است و انتشارات شرکت کتاب هرمس آن را منتشر کرده است. کتاب اقتدا به محمد (ص) بدان منظور نگاشته شده است که ابرهای بدگمانی و سوءفهم را بزداید و بستری فراهم آورد که خوانندگان بتوانند به فهمی مستقل از وضعیت تاریخی و موضوعات کلیدی مؤثر بر مسلمانان و غیرمسلمانان جهان امروز نائل آیند.

درباره کتاب اقتدا به محمد

چندین سال است که یک نوع اسلام‌هراسی، اگر نگوییم اسلام‌ستیزی، در اروپا و امریکا از طریق رسانه‌های جمعی به مردم القا می‌شود. این امر تا بدان‌جا پیش رفت که در امریکا رسماً از جنگ تمدن‌ها و آغازشدن جنگ صلیبی جدید، سخن به میان آمد. در برابر این تهاجم، مواضع احساسی فراوانی از جانب مسلمانان و آزادگانِ غیرمسلمان اتخاذ شده است. کارل ارنست از کسانی است که در این جریان احساساتش جریحه‌دار شده و نگاشتن این کتاب را در پاسخ به این جریان وظیفه خود دانسته است، چنان که در مقدمه آورده است: «من طی سال‌ها با شماری از مسلمانان روابطی عمیق برقرار کرده‌ام؛ به‌گونه‌ای که مرا به خانه‌هایشان دعوت کرده و در جمع خانواده‌های خود پذیرا شده‌اند. بنابراین مطرح کردن مباحث این کتاب، حداقل کاری است که به پاس آن روابط باید انجام دهم.»

لیکن پروفسور ارنست صرفاً دفاعی احساساتی از اسلام و مسلمانان نکرده است، بلکه با توجه به‌تخصص خویش، یعنی مطالعات ادیان و بخصوص مطالعات اسلامی سعی کرده است به‌طور مستند و با رجوع به منابع تاریخی این کار را انجام دهد. البته چون از موضع یک محقق وارد این مبحث می‌شود و نگاه او نیز نگاهی تاریخی و برون‌دینی به اسلام است، طبیعی است که باید در همه مباحث بی‌طرفی خویش را حفظ کند.

کتاب حاضر بدان منظور نگاشته شده است تا جایگزین کاملاً متفاوتی باشد برای کتاب‌هایی که در مورد اسلام شایع و رایج شده است. آنچه در اینجا ارائه می‌شود دیدگاه جانبدارانه و در عین حال مدلل و تحلیلی است در مورد سنت دینی اسلام و مسائلی که اخیراً مسلمانان با آن مواجه‌اند. ارنست کارل از برداشت‌های متعارف به‌جد فاصله می‌گیرد تا فهمی غیربنیادگرایانه از اسلام ارائه دهد.

این کتاب در غرب یک اثر سترگ و یک قدم بسیار مهم در جهت رفع سوءفهم‌ها نسبت به اسلام و مسلمانان محسوب می‌شود، در برابر نظریهٔ جنگ تمدن‌ها پاسخی درخور و دندان‌شکن دارد و سیاست‌های خصمانهٔ اروپاییان و امریکاییان را در قبال اسلام به چالش می‌کشد.

خواندن کتاب اقتدا به محمد را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران حوزهٔ اسلام پیشنهاد می‌کنیم.

درباره کارل ارنست

کارل ارنست در سال ۱۹۵۰ در امریکا به دنیا آمده است. مدرک کارشناسی خود را در سال ۱۹۷۳ در رشته «دین تطبیقی» از دانشگاه استانفورد اخذ کرد و تحصیلات تکمیلی خود را در همین رشته در دانشگاه هاروارد پی گرفت و در سال ۱۹۸۱ به اخذ درجه دکتری از این دانشگاه نائل آمد. در همین دانشگاه شاگردی مرحوم آن ماری شیمل را کرده است. بعدها که به عضویت هیئت علمی دانشگاه کارولینای شمالی درآمد، به همت وی کتاب ابعاد عرفانی اسلام تألیف آن ماری شیمل در این دانشگاه چاپ و منتشر شد. کارل ارنست از سال ۱۹۹۲ به عضویت گروه «مطالعات ادیان» دانشگاه کارولینای شمالی واقع در شهر چپل هیل درآمد و هم‌اکنون استاد تمام این دانشگاه است. تخصص اصلی وی «مطالعات اسلامی» با تمرکز بر غرب و جنوب آسیاست. اما در این میان بیشترین علاقه شخصی‌اش به عرفان اسلامی و تصوف است. وی برای فهم بیشتر عرفان اسلامی، زبان‌های عربی، فارسی و اردو را فرا گرفته و سفرهای مطالعاتی متعددی به کشورهای اسلامی داشته است.

چند سال در هند و پاکستان تحقیقات اسلامی خود را پی گرفته است. در کنفرانسهای متعددی نیز حضور داشته است، از جمله چهار بار برای شرکت در کنفرانس به ایران سفر کرده است.

وی مقالات و کتاب‌های متعددی منتشر کرده است. مهم‌ترین کتاب‌هایش عبارت‌اند از:

۱. روزبهان بقلی. این کتاب دو بار به فارسی ترجمه شده است (یک بار در سال ۱۳۷۹ توسط آقای دکتر مجدالدین کیوانی و بار دوم در سال ۱۳۸۳ توسط آقای کورس دیوسالار). در سال ۱۳۸۷ در دومین جشنواره فارابی که از طرف وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در تهران برگزار می‌شد دکتر ارنست به خاطر تألیف این کتاب جایزه مهم این جشنواره را به خود اختصاص داد.

۲. شهدای صوفی عشق،

۳. تعالیم صوفیه،

۴. بهشت برین،

۵. شطحیات در عرفان،

۶. اقتدا به محمد (ص).

پروفسور ارنست هرچند تصریح کرده که مسلمان نیست ولی در میان دانشگاهیان امریکا به عنوان یکی از سرسخت‌ترین مدافعان اسلام و مسلمانان شناخته می‌شود. دکوراسیون دفتر و منزل وی در شهر چپل‌هیل سبکی کاملاً اسلامی دارد. در سال ۲۰۰۲ و پس از واقعه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، وی گزیده‌ای از قرآن مجید ترجمه مایکل سلز را به عنوان کتاب درسی همه دانشجویان ورودی دانشگاه کارولینای شمالی (که بالغ بر چندهزار نفر می‌شدند) تعیین کرد و همین امر باعث تنش‌های فراوانی در امریکا شد و به تحریک محافل صهیونیستی و بنیادگرایان تندرو مسیحی شکایات متعددی علیه دانشگاه و مسئولان این برنامه (از جمله کارل ارنست) اقامه شد. همسر ایشان خانم جودیت ارنست که همراه با شوهرش برای شرکت در کنفرانس «مولانا و دین» در سال ۸۶ به ایران آمده بود پس از بازگشت، نامه سرگشاده‌ای خطاب به جورج بوش، رئیس‌جمهور وقت امریکا، نوشت که طی آن از سیاست‌های بوش نسبت به ایران و ایجاد جو «ایران‌هراسی» در امریکا، انتقاد کرده بود. این نامه در برخی از نشریات امریکا به چاپ رسیده است.

به هر حال، این روزها در سطح بین‌المللی کارل ارنست یکی از مطرح‌ترین اندیشمندانی است که می‌کوشد چهره انسانی و معنوی اسلام را بشناساند و در برابر جفاهایی که به اسلام و مسلمانان می‌شود از آن‌ها دفاع کند. علاقه او به عرفان اسلامی و آشنایی‌اش با منابع عرفانی اسلام از طریق مرحوم آن ماری شیمل وی را در این کار تا حد زیادی موفق کرده است.

بخشی از کتاب اقتدا به محمد

«بیش از ۳۰ سال است به این نتیجه رسیده‌ام که بزرگترین شکاف جهان معاصر در امر مفاهمه، شکافی است بین اکثریت امریکاییان و اروپاییان ــ که غرب خوانده می‌شوند ــ از یک سو، و بقیه عالم از سویی دیگر. به عنوان یک امریکایی که در سنین پایین، تجربه بین‌المللی داشته (در شانزده‌سالگی در جریان مبادله دانشجو بین دانشگاهها، یک سال را در شیلی گذرانده‌ام)، دریافته‌ام که امریکاییان به رغم ارزشهای بسیارشان، در فهم سایر فرهنگها چندان خوب عمل نمی‌کنند. این گسست تفاهم تا حد زیادی یکسویه است؛ یعنی در روند آنچه امروز «جهانی شدن» نام دارد، محصولات فرهنگی امریکایی و اروپایی به سراسر ممالک عالم صادر می‌شود. یکی از نتایج دوران استعمار اروپایی این است که زبانهایی چون فرانسوی، اسپانیولی، انگلیسی، پرتغالی و روسی معتبرترین ابزار برای تحصیل و ارتباط جمعی در سراسر آفریقا، خاورمیانه و آسیا گشته‌اند. برعکس، تحصیلکردگان امریکایی و اروپایی می‌توانند زبانهای چینی، هندی، اردو، عربی، بنگالی، مالیایی و اندونزیایی را بدون هیچ دغدغه‌ای نادیده بگیرند، ولو آنکه بیشتر جمعیت دنیا امروزه به این زبانهای غیراروپایی سخن می‌گویند. یا در حالی که نویسندگان، هنرمندان و هنرپیشگان امریکایی و اروپایی در سراسر عالم معروف‌اند، به ندرت اتفاق می‌افتد که یک فرد آسیایی، خاورمیانه‌ای و یا آفریقایی چنین جایگاهی را (در امریکا و اروپا) به دست آورد.

هرچند جهانی شدن را فرآیند قطعی زمانه ما به حساب می‌آورند، به نظر می‌رسد در تعیین نوع جهانی که واقعاً در آن زندگی می‌کنیم مضطرب و سرگردانیم. عادت بر این است که از سه جهان سخن به میان آورند: جهان اول، ملتهایی را دربرمی‌گیرد که به‌لحاظ اقتصادی و صنعتی پیشرفته‌اند و در رأس آنها ایالات متحده امریکا، اروپا و ژاپن قرار دارند. جهان دوم عمدتاً شامل اتحاد جماهیر شوروی سابق و هم‌پیمانان کمونیست آن می‌شد؛ و جهان سوم کشورهای فقیر و توسعه‌نیافته آسیا، آفریقا و امریکای مرکزی و جنوبی را شامل می‌شود. بیش از یک دهه از فرو ریختن دیوار برلین و سقوط امپراطوری شوروی می‌گذرد و مسلماً جهان دوم دیگر وجود ندارد. پس اکنون چند جهان باقی مانده است؟»