کتاب سرباز رنگ پریده

کتاب سرباز رنگ پریده و شش داستان دیگر نوشتهٔ آرتور کانن دویل و ترجمهٔ حشمت‌اله صباغی است و انتشارات شرکت کتاب هرمس آن را منتشر کرده است. در این مجموعه‌داستان شرلوک هولمز شما را با خود به دنیای پرونده‌های جنایی‌اش می‌برد.

درباره کتاب سرباز رنگ پریده

داستان‌هایی که سِر آرتور کانن دویل با عنوان کلی «شرلوک هولمز» نوشته شامل ۴ داستان بلند و ۵۶ داستان کوتاه است. دربارهٔ اهمیت این داستان‌ها و تأثیر آنها بر ادبیات پلیسی مطالب بسیاری گفته و نوشته شده است.

اول اینکه ۲ داستان در کل این مجموعه وجود دارد که راوی آنها برخلاف ۵۸ داستان دیگر دکتر واتسن، دستیار هولمز، نیست، بلکه خود هولمز است. این دو داستان عبارت‌ند از: «سرباز رنگ‌پریده» و «یال شیر» که در کتاب حاضر آمده‌اند. شرلوک هولمز در چند جا شیوهٔ روایت واتسن را به باد انتقاد می‌گیرد و وعده می‌دهد که روزی خودش به این کار خواهد پرداخت. مثلاً در داستان «ابی‌گرنج» می‌خوانیم:

«واتسن، شیوهٔ روایت تو مایه تأسف است اما باید قبول کنم که تو قدرتی در گزینش داری که تا حد زیادی این ضعف را جبران می‌کند. این عادت مخرب تو که به همه چیز از نظرگاه داستانی نگاه می‌کنی تا کنکاشی علمی، آنچه را که می‌تواند آموزنده و حتی نمونه‌ای کلاسیک باشد زایل می‌کند. تو از کنار منتهای ظرافت و دقت کار می‌گذری تا به جزئیاتی احساسی بپردازی که ممکن است هیجان‌انگیز باشد ولی به احتمال قوی برای خواننده آموزنده نیست.

من با کمی تکدر خاطر گفتم:

ــ چرا خودت آنها را نمی‌نویسی؟

ــ واتسن عزیز، این کار را خواهم کرد، حتماً این کار را خواهم کرد.»

بدین قرار است که دو داستان فوق از زبان هولمز روایت می‌شود اما حاصل کار تفاوت چندانی با داستان‌های دیگر ندارد و حتی در همین ۲ داستان، هولمز از توانایی واتسن در روایت مؤثر داستان یاد می‌کند. شاید کانن دویل می‌خواهد بدین طریق از شیوهٔ روایت خود دفاع کند و به منتقدین احتمالی بگوید که این شیوه را مناسب و درخور می‌داند. با توجه به اینکه این دو داستان ازنظر تاریخ نگارش نیز جزو آخرین داستان‌های مجموعه است در آخر کتاب حاضر آمده‌اند.

دوم اینکه کانن دویل شخصیت داستانی خود، شرلوک هولمز را که انسانی کارآمد و متبحر و تیزهوش و آگاه به دانش زمان است به مدد مطالعات فراوان، چه در حوزهٔ علوم تجربی و چه در حوزهٔ علوم انسانی خاصه مسائل قضایی، خلق می‌کند. چنانکه داستان کوتاه «مردان رقصان» با الهام‌گرفتن از شیوهٔ کار و دستاوردهای دانشمندان و پژوهشگران موفقی نوشته شده است که با کشف رمز خط میخی فارسی باستان دریچه‌ای به شناخت دنیای باستان گشودند. در این داستان هولمز ابتدا به جمع‌آوری نمونه‌های هرچه بیشتر از خطی رمزی که به مردانی رقصان شباهت دارند می‌پردازد و آنها را با دقت تمام بررسی و مقایسه می‌کند. سپس به کسب اطلاعات جنبی همت می‌گمارد و سرانجام با ابتکار و خلاقیت به حدس زدن هوشمندانه دست می‌زند. درواقع خاستگاه نوع ادبی پلیسی که کانن دویل از نویسندگان برجسته آن به شمار می‌رود پیشرفت علم و تکنولوژی در اواخر قرن نوزدهم است. اما باید توجه داشت که گسترش موضوعات علمی و تسری‌دادن آنها به میان مردم و همگانی‌کردن آنها به یمن چنین آثاری محقق شده است. خلاصه کلام اینکه داستان‌های شرلوک هولمز روشی منطقی و عاری از خرافات را برای حل مسائل انسانی معرفی می‌کند. شناخت مسئله به‌طور دقیق و عمیق، جمع‌آوری اطلاعات مرتبط و استفاده از امکاناتی که دردسترس است و پرهیز از قضاوت‌های عجولانه وجهه همت شرلوک هولمز است و در دنیای ما کیست که به این شیوه نیازمند نباشد.

فهرست داستان‌هایی که در کتاب سرباز رنگ پریده آمده از این قرار است:

ابی گرنج

رنگ‌ساز بازنشسته

عمارت قدیمی شاسکوم

مستأجر برقع‌پوش

موکل سرشناس

سرباز رنگ‌پریده

یال شیر

خواندن کتاب سرباز رنگ پریده را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران داستان‌های جنایی و شخصیت شرلوک هولمز پیشنهاد می‌کنیم.

درباره سر آرتور کانن دویل

سر آرتور ایگناتیوس کانن دویل در سال ۱۸۵۹ در شهر ادینبورگ در اسکاتلند متولد شد. پدرش، چارلز آلتمتون دویل در انگلستان زاده شد. پدر و مادر دویل هر دو از نژاد کاتولیک ایرلندی بودند و در سال ۱۸۵۵ ازدواج کردند. در سال ۱۸۶۴، خانواده دویل به دلیل اعتیاد به الکل پراکنده شدند و کودکان به‌طور موقت در ادینبورگ ساکن شدند. در سال ۱۸۶۷ خانواده توانست دوباره جمع شود زندگی را از سر بگیرد. دویل پدر خود را در سال ۱۸۹۳ از دست داد.

سر آرتور نویسنده، پدیدآور و پزشک اسکاتلندی بود. او در ابتدا به حرفه پزشکی می‌پرداخت اما آوازه خود را مدیون خلق شخصیت شرلوک هولمز، کارآگاه خصوصی است. او چهار رمان و بیش از پنجاه داستان کوتاه از شرلوک هولمز نوشته‌است. به‌طور کلی داستان‌های شرلوک هولمز نقطه عطفی در ادبیات جنایی محسوب می‌شود. وی در زمان خود نویسنده‌ای پرکار بوده و علاوه بر داستان‌های شرلوک هولمز؛ اشعار، نمایشنامه‌ها و رمان‌های بسیار دیگری نوشته است. وی همچنین از اعضای فراماسونری بود. دویل با کمک عموی ثروتمند خود در سن نه سالگی به مدرسه فرستاده شد و در سال ۱۸۷۵ به دانشگاه Stonyhurst رفت. از سال ۱۸۷۵ تا ۱۸۷۶، او در مدرسه یسوایت استلا ماتینا در اتریش تحصیل کرد.

دویل در ابتدای خلق اثر شرلوک هولمز با مشکل پیدا کردن ناشر برای داستانش مواجه شد. در ابتدا خوانندگان زیادی حاضر نبودند که برای خواندن چنین داستانی پول خرج کنند، به همین دلیل او برای چاپ داستان اتود در قرمز لاکی مجبور شد به مجلاتی روی آورد که داستان‌های مختلف و کم فروش را در کاغذهای ارزان قیمت چاپ می‌کردند.

او در سال ۱۸۹۲، نامه‌ای به معلم سابق دانشگاهش جوزف بل نوشت و در آن گفت: «من شرلوک هولمز را مدیون شما هستم… و سعی کردم با استفاده از شخصیت و قدرت مشاهده و استنتاج شما یک انسان جدید بسازم». در فوریه ۱۸۹۰، او داستان نشانه چهار را نوشت. او داستان‌های کوتاه دیگری هم از شرلوک هولمز نوشته که در مجله استرند به چاپ رسیده است. نگرش ویژه دویل نسبت به شخصیت خلق کرده‌اش باعث بادوام شدن آن شخصیت شده بود. اما او در سال ۱۸۹۳ و در داستان مشکل نهایی شرلوک هولمز را توسط پروفسور جیمز موریارتی از بین برد. پس از آن ناشران زیادی درخواست دادند تا دویل دوباره شرلوک هولمز را زنده کند، ناشران حاضر بودند مبالغ بسیار زیادی را پرداخت کنند که این کار باعث شهرت بیشتر شرلوک هولمز شد.

دویل در سال ۱۹۰۳ و بعد از ده سال بالاخره شرلوک هولمز را زنده کرد. او از زبان شرلوک هولمز توضیح داد که فقط جیمز موریارتی از آبشار سقوط کرده و مرده‌است، اما از آنجا که هولمز دشمنان خطرناک دیگری مانند سرهنگ سباستین موران داشت، تصمیم گرفته بود خود را مرده نشان بدهد تا بتواند تمام همدستان موریارتی را دستگیر کند. پس از زنده شدن دوباره شرلوک هولمز دویل در سال ۱۹۱۴ داستان دره وحشت را نوشت که با واکنش مثبت خوانندگان روبه رو شد. در نهایت هولمز در ۵۶ داستان کوتاه و ۴ رمان ظاهر شد. او در سال ۱۹۳۰ از دنیا رفت.

بخشی از کتاب سرباز رنگ پریده

«کسی که بداند آقای شرلوک هولمز بیست و سه سال مشغول حرفه کارآگاهی بوده و من هفده سال از این مدت فرصت دست‌یاری ونگارش فعالیت‌های او را داشته‌ام برایش واضح است که انبوهی مطلب دراختیار دارم. مشکل همیشگی پیدا کردن مطلب نیست بلکه انتخاب آن است. این نوشته‌ها شامل ردیفی طولانی از سالنامه و انبوهی گزارش از پرونده‌های مختلف پر از اسنادند که یک قفسه را تا خرخره پر کرده‌اند؛ گنجینه‌ای برای دانشجویان، نه تنها از موارد جنایی بلکه از رسوایی‌های اجتماعی و رسمی دوره متأخر ویکتوریا. درباره این موارد آخر به نویسندگانِ نامه‌های سوزناکی که به‌شدت نگران لطمه دیدن آبروی خانواده‌ها یا نام نیک نیاکان مشهورشان هستند اطمینان می‌دهم اصلا جای نگرانی نیست. حزم و درایت حرفه‌ای که همواره وجه مشخصه دوستم بوده همچنان در انتخاب این خاطرات مانع هر نوع سهل‌انگاری است و نمی‌گذارد هیچ چیز محرمانه‌ای برملا شود. در هرحال، من با نهایت جدیت، در مقابل تلاش‌هایی که اخیراً برای دستیابی و ازبین بردن این اوراق می‌شود ایستادگی کرده‌ام. منشأ این تعدی‌ها معلوم است و اگر تکرار شوند این اجازه را از هولمز دارم که بگویم کل داستان مربوط به آن سیاستمدار و فانوس دریایی و مرغ ماهی‌خوار تعلیم‌دیده در اختیار مردم قرار خواهد گرفت. حداقل یک خواننده هست که معنی این حرف را می‌فهمد.

از عقل به دور است که تصور کنیم تک تک این پرونده‌ها این فرصت را به هولمز داده‌اند تا از موهبت شم قوی و قدرت مشاهده خود که کوشیده‌ام در این خاطرات نشان دهم استفاده کند. گاهی با تلاش بسیار موفق به چیدن میوه مدنظرش می‌شد و گاهی به آسانی. اما وحشتناک‌ترین تراژدی‌های انسانی غالباً مواردی بود که کمترین فرصت‌های شخصی را برای او فراهم می‌آورد و داستانی که اکنون میل دارم روایت کنم از این دسته است. در این روایت فقط اسامی اشخاص و مکان‌ها را اندکی تغییر داده‌ام ولی بقیه چیزها عین واقعیت است.»