کتاب شناخت و حمایت محیط زیست با تاکید بر پیشبرد شیلات پایدار در منظر اسلام

کتاب شناخت و حمایت محیط زیست با تاکید بر پیشبرد شیلات پایدار در منظر اسلام نوشته‌ی ابوذر کرم پور بهشت آبادی اثری پژوهشی در حوزه‌ی محیط زیست و اقتصاد اسلامی است که به بررسی رابطه‌ی میان حفاظت از محیط زیست، توسعه پایدار و شیلات از منظر آموزه‌های اسلامی می‌پردازد. این کتاب با رویکردی تحلیلی و تطبیقی، مفاهیم بنیادین محیط زیست، توسعه پایدار و شیلات را با دستورات و توصیه‌های اسلامی پیوند می‌زند و تلاش دارد راهکارهایی برای مدیریت منابع طبیعی و بهره‌برداری مسئولانه از آن‌ها ارائه دهد. انتشارات خورشید علم آن را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب شناخت و حمایت محیط زیست با تاکید بر پیشبرد شیلات پایدار در منظر اسلام

کتاب شناخت و حمایت محیط زیست با تاکید بر پیشبرد شیلات پایدار در منظر اسلام اثری است که در مرز میان علوم محیط زیست، اقتصاد و آموزه‌های دینی حرکت می‌کند. نویسنده با تکیه‌بر منابع اسلامی و تحلیل‌های علمی، به بررسی اهمیت محیط زیست و ضرورت حمایت از آن در چارچوب توسعه پایدار می‌پردازد. ساختار کتاب شامل چهار فصل است: فصل نخست به تعریف و تقسیم‌بندی محیط زیست و ارتباط آن با توسعه پایدار اختصاص دارد؛ فصل دوم به بحران‌ها و چالش‌های شیلات و صید بی‌رویه و تأثیرات اقتصادی و اجتماعی آن می‌پردازد؛ فصل سوم آموزه‌ها و دستورات اسلام درباره‌ی حفظ محیط زیست، منابع طبیعی، کشاورزی و حقوق حیوانات را مرور می‌کند؛ و فصل چهارم به قواعد فقهی و حقوقی مانند قاعده نفی اختلال نظام و قاعده لا ضرر می‌پردازد که در مدیریت منابع و حفاظت از محیط زیست نقش دارند. کتاب با ارائه‌ی شواهد قرآنی و روایی، تلاش دارد نشان دهد که حفاظت از محیط زیست و بهره‌برداری پایدار از منابع، نه‌تنها یک ضرورت علمی و اقتصادی، بلکه یک وظیفه دینی و اخلاقی است. این اثر برای علاقه‌مندان به پیوند میان دین، محیط زیست و توسعه پایدار، تصویری جامع و چندوجهی ارائه می‌دهد.

خلاصه کتاب شناخت و حمایت محیط زیست با تاکید بر پیشبرد شیلات پایدار در منظر اسلام

کتاب غیرداستانی است و این بخش باید پیام‌ها و ایده‌های اصلی کتاب را بیان کند. در این کتاب، نویسنده ابتدا با تعریف محیط زیست و تقسیم‌بندی آن به محیط طبیعی، انسان‌ساخت و اجتماعی، اهمیت شناخت و حمایت از این بستر حیاتی را مطرح کرده است. او توضیح می‌دهد که محیط زیست مجموعه‌ای از عوامل فیزیکی، شیمیایی، زیستی و اجتماعی است که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بر زندگی موجودات زنده تأثیر می‌گذارد. سپس مفهوم توسعه پایدار را به‌عنوان راهکاری برای رفع نیازهای نسل حاضر بدون به خطر انداختن توانایی نسل‌های آینده برای رفع نیازهای خود، معرفی می‌کند و بر ضرورت توازن میان بهره‌برداری و حفاظت تأکید دارد. در بخش مربوط به شیلات، بحران صید بی‌رویه و تهدید ذخایر ماهی در جهان بررسی شده است. نویسنده با ارائه آمار و تحلیل‌های جهانی، نشان می‌دهد که صید بی‌رویه، استفاده از تجهیزات نامناسب و ظرفیت بیش از حد صنعت صیادی، نه‌تنها ذخایر ماهی را تهدید می‌کند، بلکه پیامدهای اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای برای جوامع محلی و معیشت صیادان به همراه دارد. او به نقش مدیریت پایدار، محدودیت دسترسی و مشارکت محلی در حفاظت از منابع دریایی اشاره می‌کند و راهکارهایی برای اصلاح سیاست‌های صیادی و حمایت از شیلات پایدار ارائه می‌دهد. در فصل آموزه‌های اسلامی، نویسنده با استناد به آیات قرآن و روایات، اهمیت آبادانی زمین، حفظ منابع طبیعی، رعایت حقوق حیوانات و پرهیز از اسراف و تخریب را برجسته می‌کند. او نشان می‌دهد که اسلام نه‌تنها بهره‌برداری از منابع را مجاز می‌داند، بلکه بر مسئولیت انسان در حفظ تعادل و سلامت محیط زیست تأکید دارد. توصیه به کشاورزی، درخت‌کاری، مراقبت از منابع آبی و رعایت حقوق عمومی از جمله محورهای این بخش است. در بخش قواعد فقهی، اصولی مانند قاعده نفی اختلال نظام، قاعده لا ضرر و قاعده ضمان به‌عنوان مبانی حقوقی و اخلاقی برای حمایت از محیط زیست و منابع طبیعی معرفی شده‌اند. نویسنده توضیح می‌دهد که این قواعد می‌توانند مبنای سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری در حوزه محیط زیست و شیلات باشند و از منظر اسلامی، تخریب منابع و آسیب به محیط زیست نه‌تنها ناپسند، بلکه ممنوع است. در پایان، کتاب با ارائه پیشنهادهایی برای سیاست‌گذاری و مدیریت منابع طبیعی، بر ضرورت هم‌افزایی میان دانش علمی و آموزه‌های دینی برای تحقق توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست تأکید می‌کند.

چرا باید کتاب شناخت و حمایت محیط زیست با تاکید بر پیشبرد شیلات پایدار در منظر اسلام را بخوانیم؟

این کتاب با ترکیب دانش محیط زیست، اقتصاد و آموزه‌های اسلامی، نگاهی چندجانبه به موضوع حفاظت از محیط زیست و شیلات پایدار ارائه داده است. یکی از ویژگی‌های شاخص آن، استفاده از منابع قرآنی و روایی برای تبیین اهمیت محیط زیست و مسئولیت انسان در قبال آن است. همچنین، با تحلیل بحران‌های زیست‌محیطی و اقتصادی صنعت شیلات، راهکارهایی برای مدیریت پایدار و مشارکت محلی پیشنهاد شده است. خواننده با مطالعه این اثر، می‌تواند با دیدگاهی جامع‌تر به مسائل محیط زیست و منابع طبیعی نگاه کند و نقش دین را در مدیریت و حفاظت از این منابع بهتر درک کند. این کتاب برای کسانی که به دنبال پیوند میان علم و دین در مسائل زیست‌محیطی هستند، دستاوردهای فکری و عملی قابل توجهی دارد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به پژوهشگران و دانشجویان حوزه محیط زیست، اقتصاد اسلامی، علوم اجتماعی و مطالعات دینی پیشنهاد می‌شود. همچنین برای فعالان حوزه شیلات، سیاست‌گذاران و علاقه‌مندان به توسعه پایدار و اخلاق زیست‌محیطی مفید است. کسانی که دغدغه حفاظت از منابع طبیعی و جست‌وجوی راهکارهای مبتنی‌بر آموزه‌های دینی دارند، از این کتاب بهره خواهند برد.