کتاب انسان تاریخی و تاریخ متعالی

کتاب الکترونیکی «انسان تاریخی و تاریخ متعالی» نوشتهٔ حکمت‌الله ملاصالحی در نشر پگاه روزگار نو چاپ شده است. حکمت‌الله ملاصالحی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و استاد مدعو دانشگاه آتن است، نخستین پژوهشگری است که مباحث عمیق و دشوار دانش نوظهور «فلسفه‌ باستان‌شناسی» را در ایران پی‌ریزی کرده است. این کتاب شامل مجموعه‌ای از مقالات او در مجله سوره اندیشه با موضوع تاریخ متعالی و حضور تاریخ‌مند انسان در جهان است.

 از حکمت‌الله ملاصالحی تا پیش از این هشت عنوان کتاب و نیز مقالات متعددی به زبان‌های فارسی، انگلیسی و یونانی در نشریات معتبر داخلی و خارجی در زمینه‌های متنوع فلسفه، باستان‌شناسی، دین‌پژوهی، هنرهای آیینی به چاپ رسیده است. 

درباره کتاب انسان تاریخی و تاریخ متعالی

 ساختار کتاب شامل سه فصل: انسان، عصر کنونی، از تاریخ حال تا تاریخ متعال، است که ساختار فکری نویسنده را در بر می‌گیرد. جلوه‌های کهن هنر آیینی (۱۳۷۷)، زیبایی و هنر از منظر وحیانی اسلام (۱۳۷۸)، درآمدی بر معرفت‌شناسی باستان‌شناسی (۱۳۸۲)، جستاری در فرهنگ، پدیده‌ی موزه و باستان‌شناسی (۱۳۸۴)، انسان، فرهنگ و سنت (۱۳۸۷)، باستان‌شناسی در بوته‌ی معرفت‌شناختی (۱۳۸۷)، باستان‌شناسی دین: با فانوس نظر در جست‌وجوی آیین‌های گمشده (۱۳۹۰) و باستان‌شناسی در صافی جستارهای فلسفی (۱۳۹۴) از جمله آثار این استاد فرهیخته است.

بحران دوره‌ی جدید، بحران یک دوره و تمدن نیست؛ بحران همه‌ تاریخ آدمی است؛ به این معنا که از کجا آغاز کرده‌ایم که به اینجا رسیده‌ایم؟ ما امید و آرمان و آینده‌ چه گذشته‌ای هستیم؟! چه میراثی از خود برای نسل‌هایی‌که از پی می‌رسند خواهیم نهاد؟ زمینه‌ها و ریشه‌های تحولات و بحران‌های مخاطره‌انگیز و هول‌آور موجود را درکجا می‌بایست جست و تا کدام لایه‌ها و زیرلایه‌های تاریخ و پیشینه‌ حضور تاریخی انسان در جهان، می‌باید عقربه‌ زمان را به عقب راند؟ وقتی به شتاب تحولات، شدت، فشار، حجم و تراکم بی‌سابقه و نفسگیر و غافلگیرکننده‌ رویدادها در همین سه سده‌ اخیر تاریخی با تأمل و تعمق و دقت بیشتر می‌اندیشیم و موقعیت بسیار پیچیده، شکننده، دشوار و مخاطره‌انگیزی که در آن قرار گرفته و با آن دست‌وپنجه می‌فشاریم می‌نگریم، احساس می‌کنیم یکبار دیگر تاریخ، موقعیت، تقدیر، حضور تاریخی و نحوه‌ بودن انسان در جهان نیاز به بازاندیشی، نقد، تحلیل و غوررسی‌ای از جنس و از منظری دیگر دارد و احساس می‌شود غربال‌های نقد و بازنگری را می‌باید به‌کار انداخت و خرمن عظیم دستاوردهای فکری، علمی و فنی بی‌سابقه‌ انسان دوره‌ جدید رامورد ارزیابی دوباره قرارداد و با دقت و مراقبت و تأمل و تعمق هرچه بیشتر درباره‌شان اندیشید و داوری کرد.

کتاب انسان تاریخی و تاریخ متعالی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به علاقه‌مندان به فلسفهٔ تاریخ و باستان‌شناسی پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب انسان تاریخی و تاریخ متعالی

اینک همه‌ی فرهنگ‌ها همه‌ی جامعه‌ها، همه‌ی نظام‌های سیاسی و همه‌ی گروه‌های اجتماعی در همه‌ی قاره‌ها بر خوان ضیافت آن دستاورد‌ها و تحولات عظیم و بی‌سابقه‌ی فکری و علمی و صنعتی گرد آمده‌اند و حضور دارند و زیرسقف آن پناه گرفته‌اند. اینک همه مست ازباده‌های نوبه‌نو دانش و دانایی و خمار دستاوردهای عظیم و بی‌سابقه‌ی صنعتی و رفاه مزرعه‌های سبز سرمایه‌داری مدرن فرصت و مجالی نمی‌یابند. به آنچه در لایه‌های نامرئی و درونی‌تر این عصر جنجالی و جادویی چونان زلزله‌ای عظیم و مهیب در آستانه‌ی وقوع است، بیندیشند و زنگ‌های خطرش را بشنوند. اینک صدای خرد شدن و ترک‌برداشتن دیوارهای بلند تیتانیک -غول‌آسای- ارزش‌های بنیاد نهاده شده برشانه‌ی دیو سنگ‌های اندیشه و عقلانیت جدید و ستون‌های استوار هرکول دانش و فناوری مدرن درخاستگاه‌شان بیش از هرجای دیگر به‌گوش می‌رسد.

برای نخستین بار تمدنی را تجربه می‌کنیم که توانسته است ستون فقرات توازن میان طبیعت و تاریخ را در سراسر گیتی در هم بشکند و به‌هم ریزد. برای نخستین بار انسانِ عصری را تجربه می‌کنیم که به‌رغم طرح‌ها و برنامه‌های سنگین توسعه و پیشرفت اقتصادی و صنعتی‌اش در سطح جامعه‌ی جهانی آنچنان گسترده و افسارگسیخته و یله و بی‌مهار دست به غارت و تاراج و تخریب منابع طبیعی زده است که سرزمین سوخته و هولوکاستی‌ای بیش برای نسل‌های پرشماری که در راهند و از پی خواهند رسید نگذاشته است. هر سنت معنوی و آموزه‌ی اصیل اعتقادی و نظام فکری و انسانی و فرهنگ و جامعه‌ای که هنوز رگه‌هایی از عواطف انسانی و احساس مسئولیت به سرنوشت انسان دارد و اندکی پایبندی و بارقه‌ای از حساسیت به صیانت از منابع و مواریث طبیعی و فرهنگی و حقوق نسل‌های پرشماری که در راهند و از پی خواهند رسید در ضمیر او بیدار است جا دارد که از خود بپرسد ما به‌عنوان یک نسل یک رشته اتصال و حلقه‌ی پیوند از سلسله هزاران نسلی که رفته‌اند و هزاران نسلی که در راهند تا کجا و تا چه میزان مجاز هستیم و چه توجیه منطقی و دلیلی قانع‌کننده‌ای برای نسل‌های بشریت آینده داریم که این چنین وحشیانه و یله و بی‌مهار با به‌خدمت گرفتن امکانات عظیمی که درکف گرفته‌ایم دست به غارت و سرقت و تخریب و تاراج منابع و مواریث طبیعی و فرهنگی ملت‌ها به مقیاس جهانی زده‌ایم.