کتاب نمایش های ایرانی؛ جلد اول

کتاب نمایش های ایرانی؛ جلد اول نوشته صادق عاشورپور است. کتاب نمایش های ایرانی؛ جلد اول را انتشارات سوره مهر برای علاقه‌مندان به هنرهای نمایشی منتشر کرده است. این جلد از کتاب به نمایش‌های کیش زروان می‌پردازد.

درباره کتاب نمایش های ایرانی؛ جلد اول

 ایران و یونان، هر دو، دو کشور متمدن و قدرتمند جهان کهن بوده‌اند، اما چرا یونان دارای چنان تاریخی مدون در هنر نمایش است و کشور ما حتی در تدوین تاریخ سیاسی و اجتماعی خود هم دارای مشکل؟ و هر چه هم که به عنوان کتب و منابع تاریخی دارد، کلی‌گویی است و صرفاً تاریخ پادشاهان و آنچه را هم که غربیان برایمان نوشته‌اند، بسیاری از موضوعات و مطالبشان به باور نمی‌گنجد و با قدری تأمل درخواهی یافت که تلنباری از غرض است و سخنانی خلاف واقع. همین علاقه به شناخت هویت نمایش ایرانی، نویسنده را برآن داشت که در پی منابع و کتبی باشد که حرفی و حدیثی درباره نمایش ایرانی از آن‌ها بیابد اما هرچه پژوهش کرد نتوانست به منابع کاربردی برسد، پس تصمیم گرفت خود اثری ارزشمند بنویسد که بتواند راهنمای راه پژوهشگران باشد. 

خواندن کتاب نمایش های ایرانی؛ جلد اول را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به ادبیات نمایشی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب نمایش های ایرانی؛ جلد اول

این امری بدیهی و مبرهن است که نمایش فرزند مذهب است. پس ناگزیر برای شناسایی نمایش هر کشور باید نخست به فرهنگ دینی آن کشور، سپس به فرهنگ اجتماعی، سیاسی، جغرافیایی، روان‌شناسی، مردم‌شناسی و ... پرداخت. با این توضیح مختصر ما نیز راهی در پیش پای خود نمی‌بینیم مگر اینکه بی هیچ شک و ریبی، برای شناسایی و پیدا کردن مکنونات کشف‌نشده و معرفی نمایش‌های ایرانی، غور در دریای دین و مذهب بکنیم. باشد که با مدد از پیشگاه حضرت حق توفیقی یافته و از این بحر صدفی به چنگ آوریم و در دلش مرواریدی؛ مرواریدی که شاید درخشش کورسووارش جرقه‌ای گردد برای محققان و متفکران توانمند کشورمان، تا کمر همت بربندند و عزم خویش جزم کنند و پژوهشی شایسته‌تر و بایسته‌تر از این، که پیش رو است، درباره نمایش‌های ایرانی، انجام دهند. در کشور ما، ایران، از آغاز تا کنون، ادیان گوناگونی ظهور کرده و زمانی در این ملک پیروانی یافته و پس از آن سکه رواجشان غلب گشته، به افول گراییده و از بین رفته و جای آن را دینی دیگر گرفته و آن هم مدتی بالیده و باز با سرنوشتی چون اولی از میان رفته است، که از مهم‌ترین آن‌ها است: زروانی، /z:rva:n/ میترایی، ناهید، مزدکی، مانوی و...، اما این ادیان اگر چه به ظاهر از بین رفته‌اند، تأثیرشان بر ادیان بعد از خود به‌خوبی باقی مانده و مشهود است. چنانچه حتی پیامبر زردشت نیز موفق به حذف کامل آثار آن‌ها از دل و جان مردم نشد و بسیاری از اصول آن کیش‌ها را در آیین خود پذیرفت و بخشی از بدنه دین خویش قرار داد. این تأثیرگذاری ادیان پیشین بر یکدیگر چنان زیاد است که گاه پیدایی، مشابهات و مترادفات، کار را بر پژوهشگر صعب و دشوار می‌سازد، اما، آنچه مسلم است جهان باستان چیزی به عنوان کارهای (دنیوی)۱ ناسوت نمی‌شناسد. همه اموری که معنی و مفهومی دارند، از جمله شکار، کشاورزی، گلّه‌داری، بازی‌ها، ارتباط‌ها، برخوردها، هر یک به گونه‌ای در امری مقدّس شریک و سهیم‌اند. زیرا کارهای دنیوی محض اعمالی هستند که مفهوم اساطیری ندارند، یعنی از داشتن نمونه‌های مثالی بی‌بهره‌اند. پس می‌توان گفت که هر فعالیت متعهدانه که در پی فرجام و هدف روشن و مشخصی است، در چشم پیشینیان یک آیین محسوب می‌شده است. شهرستانی گوید: و گفتند هر ظاهری را باطنی است و هر شخصی را روحی و هر تنزیلی را تأویلی و هر مثالی از آن عالم حقیقتی در این عالم دارد و هر چه در همه عالم منتشر است از حکمت‌ها و اسرار در شخص انسانی مجتمع است و آن «سر علمی» است که مسندنشین تخت سلونی، آن شهر کمال و علم را در امام‌المتقین حیدر رضوان الله علیه روحه آن طوبی کمال محمد بن حنیفه را به آن علم مخصوص داشت و هر که این علم در او مجتمع شود و این سر شریف را مخزن ودایع حکمت گشت، امام بحق است.