کتاب وقت خشم و وقت شهوت مرد کیست؟

کتاب وقت خشم و وقت شهوت مرد کیست؟؛ نگاهی اخلاقی به دروغ، غضب و کظم غیظ که به همت موسسه فرهنگی هنری سبل‌السلام منتشر شده است یکی از کتاب‌های مجموعه پله پله تا ملاقات خدا از انتشارات سدید است که با هدف ترویج ارزش‌های اخلاقی اسلام منتشر می‌شود.

مجموعه پیش رو که با اقتباس از بیت مشهور مولوی «پله پله تا ملاقات خدا» نام گرفته، درباره اخلاق اسلامی است. این مجموعه سعی در جبران کمبود منابع معتبر و متقن برای تعالیم اسلام ناب به خصوص برای مخاطبان دانشجو و طلبه نموده است. به این طریق که با تکیه بر منابع اسلامی و با نگاه اسلام ناب محمدی، تعالیم و دستورات اخلاقی اسلام را در قالبی زیبا به مخاطب ارائه کرده است.

مجموعه مباحث «پله‌ پله تا ملاقات خدا» سال‌ها پیش به‌عنوان متن درس اخلاق دانشجویان دانشگاه امام صادق علیه السلام تدوین شد. در آن سال‌ها مباحث این کتاب به‌صورت روزانه بر روی برگه‌هایی عرضه می‌شد و اکنون انتشارات سدید آن‌ها را در اختیار علاقه‌مندان به مباحث اخلاق اسلامی قرار داده است.

هدف این کتاب، به پیروی از آیات و روایات اخلاقی، آن اسـت کـه مخاطـب را ابتـدا بـه تأمـل در موضوعـات اخلاقی و همچنیـن تفکـر در ضعف‌هـا و لغزشهـای شـخصی خـود فـرا بخوانـد و در مرحلـه بعـد بـا پیشـنهادهای جزئـی، زمینـه را برای عمل به تعالیم اخلاقی مرتبط و شایسـته فراهم کند.

خواندن مجموعه پله پله تا ملاقات خدا را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

علاقه‌مندان به کتب مذهبی و اخلاقی مخاطبان این مجموعه‌اند.

 بخشی از کتاب  وقت خشم و وقت شهوت مرد کیست؟؛ نگاهی اخلاقی به دروغ، غضب و کظم غیظ

دروغگو حقیر و خوار است. امیرالمؤمنین علی علیه السلام چنین فرمود «الکاذِبُ مُهانٌ ذَلیلٌ» (غرر الحکم، ص ۲۲۰)

این مطلب را خود دروغگو هم موقع دروغ گفتن ممکن است نفهمد، اما وقتی دروغ او آشکار شود، می‌فهمد و احساس خواری او چنان شدید است که آرزوی مرگ می‌کند.

**

- این هدایا را با کتابی به نام کلیات جامی از کتابخانه می‌گیری و به رسم هدیه برای سلطان یعقوب میرزا می‌بری آذربایجان.

*

نزد کتاب‌دار رفت و کلیات جامی را خواست و کتاب‌دار اشتباهاً یک جلد از فتوحات مکیه اثر محیی الدین عربی را که به همان اندازه و حجم و قیافه بود داد.

*

به آذربایجان رسید و هدایای سلطان حسین، حاکم خراسان را تقدیم حضور یعقوب میرزا کرد.

خب! خسته نباشی! دو ماه سفر بدون همراه و هم صحبت را چگونه تاب آوردی؟

کتاب کلیات جامی همراهم بود و پیوسته می‌خواندم و لذت می‌بردم!

من هم بسیار مشتاق بودم این کتاب را مطالعه نمایم. اکنون کلیات جامی کجاست.

این جاست. بفرمایید.

اما... اما این‌که کلیات جامی نیست. فتوحات مکیه است. چرا دروغ گفتی؟!

از خجالت به عقب برگشت و منتظر نماند جواب نامه را بگیرد. راه افتاد به سوی خراسان.

- راضی بودم وقتی دروغم ظاهر شد، مرده بودم. (خزینه‌الجواهر، ص ۶۴۰)

*

مشابه حکایت فوق این است که در جلسه‌ای بگوییم بله! دیروز در فلان همایش شرکت کردیم و سخنرانی‌های خوبی مطرح شد و ...

و کسی بگوید همایش دیروز که برگزار نشد! چرا دروغ می‌گویی؟!

و مشابه این است که در کلاسی غیبت داشته باشیم و بگوییم ما حاضر بودیم!

و فکر کنیم که چون کسی نمی‌فهمد، اشکال ندارد!

اما فرقی نمی‌کند. به فرمودهٔ حضرت دروغگو، حقیر و خوار است. چه دیگران بفهمند و چه نفهمند. و چه خودش بفهمد یا نفهمد. دروغگو، حقیر و خوار است.

**

اگر جوراب کسی بوی بد بدهد، سعی می‌کنیم از او فاصله بگیریم. پیش او نمی‌نشینیم.

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود از بوی بدی که فرد دروغگو ایجاد می‌کند، فرشته مسافت یک میل از او فاصله می‌گیرد. إذا کَذَبَ العَبدُ کِذبَةً تَباعَدَ المَلَکُ مِنهُ مَسیرَةَ مِیلٍ مِن نَتْنِ ما جاءَ بهِ. (شرح نهج البلاغه لابن أبی الحدید ج ۶، ص ۳۵۷)

خیلی دلمان خوش نباشد که چون دانشجو و طالب علم هستیم؛ ملائک بال خود را زیر پای ما پهن می‌کنند! هر چیزی حسابی دارد!

**

آیا به شما خبر دهم که شیاطین بر چه کسی نازل می‌شوند؟ به عبارت دیگر می‌دانی فرودگاه شیطان کجاست؟

طبق فرمایش قرآن کریم، فرودگاه شیطان، قلب درغگو است!

هَل اُنَبِّئُکُم عَلَی مَن تَنَزَّلُ الشَّیاطینُ تَنَزَّلُ عَلَی کُلِّ أَفَّاکٍ أَثِیمٍ (شعرا، ۲۲۱ و ۲۲۲)

و دروغگو دشمن خداست! و لعنت خدا بر دروغگویان! لَعنَةُ اللهِ عَلَی الکاذبین (آل‌عمران ۶۱)

**

از امام صادق علیه السلام پرسیدم

- مردی معتقد به ولایت است، ولی در سخن دروغ می‌گوید ... او در چه جایگاهی است؟

- در نزدیک‌ترین جایگاه به کفر است، ولی کافر نیست.

هِیَ اَدنَی المنازِلَ مِنَ الکُفرِ وَ لَیسَ بِکافِر (کافی، ج ۲، ص ۲۹۰)

**

انگیزهٔ متداول برای دروغگویی این است که شخص خطایی می‌کند، اما شجاعت ندارد و حاضر نیست به خطای خود اعتراف کند، در مقام توجیه برمی‌آید و دروغ می‌گوید.

*

در زمان جاهلیت، میان ولید بن عُقبه و قبیله بنی مُصطَلَق خصومتی بود و حالا رسول خدا صلی الله علیه و آله ولید را فرستاده بود برای جمع‌آوری زکات و صدقات از آن قبیله.

*

افراد قبیله شنیدند مأمور پیامبر آمده، برای خوشامدگویی و استقبال آمدند بیرون روستا. ولید سوءظن پیدا کرد و گمان برد که قبیله قصد جانش کرده‌اند. برگشت خدمت پیامبر و گفت آن‌ها زکات مالشان را نمی‌دهند!

پیامبر متعجب و ناراحت، قصد کرد سپاهی به سوی قبیله بفرستد. آیه نازل شد

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ جَاءَکُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَیَّنُوا (حجرات ۶)

با این آیه، ولید دروغگو، فاسد و فاسق شناخته شد و پیامبر فرمود او از اهل دوزخ است.

*

ولید بن عقبه همان کسی است که در زمان خلیفهٔ سوم، امیر کوفه بود و روزی با حالت مستی، نماز صبح را ۴ رکعت خواند! (سفینه البحار، ج ۲، ص ۳۶۱ و ۶۸۸)

**

آیت‌الله بهلول می‌گفت من در تمام عمر یک عمل را ترک کرده‌ام و هرگز انجام نداده‌ام و یک عمل را هرگز ترک نکرده‌ام و تحت هر شرایطی به جا آورده‌ام.

از این دو کار برکات زیادی دیده‌ام و آن دو را به تمام شما سفارش می‌کنم کاری که ترک کرده‌ام دروغ است و آن که ترک نکرده‌ام نماز شب است. (اعجوبه عصر، بهلول قرن چهاردهم، ص ۱۱۲)