کتاب توانمندسازی افراد در حال بهبودی از اعتیاد

کتاب توانمندسازی افراد در حال بهبودی از اعتیاد: مفاهیم کلیدی و ملاحظه‌های اجرایی برای سیاست گذاران، خدمات رسانان و فعالان جامعه مدنی که به سفارش جمعیت حمایت از بهبود یافتگان، با ادبیاتی ساده اما کاربردی و علمی به نگارش درآمده و مطالب آن در بردارنده تجربه‌های موفق خدمات رسانی، درمان و توانمندسازی افراد در حال بهبودی از اعتیاد توسط نویسندگان آن است.

 درباره کتاب توانمندسازی افراد در حال بهبودی از اعتیاد

بر اساس آمار در بسیاری از کشورها به طور متوسط هشتاد درصد افراد در حال بهبودی از اعتیاد در نود روز اول پس از ترخیص از مراکز درمانی بازگشت به مصرف مواد را تجربه می کنند. معمولا اولین افرادی که پس از ترخیص از مراکز درمانی با افراد در حال بهبودی تماس می‌گیرند فروشندگان مواد مخدر هستند و نه اعضای تیم مراقبتی. این امر نشان دهنده نیاز به نگارش و توسعه ادبیات بهبودی و توانمندسازی در حوزه اعتیاد توسط متخصصان بومی است. این اثر با هدف ارتقا بِهباشی (سلامتی) و بازادغام اجتماعی پایدار افراد در حال بهبودی در حین درمان و پس از ترخیص از آن‌ها از مراکز درمانی به رشته تحریر درآمده است. این کتاب به زبان ساده نقشه راه را برای توانمندسازی افراد در حال بهبودی از اعتیاد ترسیم کرده است.

نویسندگان این کتاب متخصصانی زبده، دلسوز، با تجربه و کارآمد هستند که اجرای پروژه‌های متعدد در حوزه اعتیاد را در بخش‌های بین المللی، دولتی، غیردولتی و خصوصی در کارنامه خود دارند. شانزده نویسنده این کتاب از زوایای متفاوت و به صورت تخصصی ابعاد مختلف بیماری اعتیاد را به بحث گذاشته‌اند. این بخش‌ها شامل پیشگیری از لغزش در افراد در حال بهبودی، ارتقا سلامت جنسی، خدمات به خانواده، اشتغال افراد در حال بهبودی، ملاحظه‌های ویژه برای توانمندسازی زنان و افراد اچ‌آی‌وی مثبت و دیگر مباحث مهم است.

نویسندگان کتاب

محمد جواد غفاری سیاوشانی. آزاده بهرامجی. امیر غلامحسین زردوز. حسن اسدی. ضحی امیری. سید رامین رادفر. حمیدرضا طاهری نخست. فرید براتی سده. بیژن پیرنیا. فاطمه جعفری. محمد طاهری ریکنده. ستاره محسنی فر. رویا نوری. لیلا ارشد. مدینه قاسمی. حسین اسد بیگی. 

 خواندن کتاب توانمندسازی افراد در حال بهبودی از اعتیاد را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

کتاب حاضر برای کنشگران حوزه اعتیاد و فعالان جامعه مدنی به نگارش درآمده است که شامل نهادها و سازمان‌های مردم نهاد (بخش غیردولتی)، کارکنان مراکز سرپایی و یا اقامتی در بخش خصوصی و کارشناسان در نهادهای دولتی و همچنین تصمیم‌گیرندگان و سیاست‌گذاران حوزه اعتیاد است. 

 بخشی از کتاب توانمندسازی افراد در حال بهبودی از اعتیاد

سنین بین ۱۸ تا ۲۵ سالگی برای فرد و جامعه دوره‌ای مهم و بسیار حیاتی به شمار می‌آید. در سطح فردی این دوره مهم‌ترین زمان برای شکوفا شدن استعدادها، مسئولیت‌پذیری و رسیدن به کارآمدی است. پیشرفت هر جامعه‌ای منوط به نیروهای جوان و کارآمد آن است تا بتوانند مسئولیت رشد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و علمی خود و جامعه را برعهده گرفته و منبع نوآوری و خلاقیت در تحول‌های اجتماعی باشند. امروزه اندیشمندان بسیاری اذعان دارند که جوانان به طور بالقوه مهم‌ترین منابع انسانی هر جامعه، بنیان تفکر انتقادی و خلاق و دارای ظرفیت بالایی در حل مسایل اجتماعی هستند (Wilson, Martin, Wallerstein, Wang & Minkler, ۲۰۰۷).

گذر از دوره نوجوانی به جوانی برای افراد چالش برانگیز، نگران کننده، ترسناک و در عین حال هیجان‌انگیز است. متناسب با فرهنگ هر جامعه از افراد آن انتظار می‌رود تا با رسیدن به سن جوانی رفتارها، مهارت‌ها و ویژگی‌های خاصی را از خود نشان دهند. توانایی مستقل زندگی کردن، تعیین مسیر اولیه شغلی، ادامه تحصیل و برقراری ارتباط معنادار با خانواده و دوستان از جمله مهم‌ترین این انتظارها است. در اکثر افراد تحقق این ویژگی‌ها به معنای غلبه بر محدودیت‌های اجتماعی و شرایط محیطی و داشتن توانایی‌های خاص و متناسب با ملاحظه‌های فردی هر شخص است. (Constance, Clark, Bullis, Rinkin & Castellanos, ۲۰۰۲).

جوانان ستون اصلی آینده هر ملتی محسوب می‌شوند. توسعه و پیشرفت جامعه بستگی به مشارکت جوانان دارد. در واقع جوانان بازوهای اصلی توسعه و منابع اصلی جامعه هستند (Igbuzor, ۲۰۱۱) لذا برای حمایت از دست‌یابی جوانان به حداکثر ظرفیت روانی و اجتماعیشان و غلبه بر محدودیت‌های محیطی و اجتماعی توجه به ملاحظه‌های فردی آنان ضروری است.

علاوه بر ملاحظه‌های که به عنوان "ملاحظه‌های عمومی" این گروه سنی تلقی می‌شوند برخی از موقعیت‌های مخاطره‌انگیز (از جمله مواجهه با مواد غیرقانونی و اعتیادآور) شرایطی را به وجود می‌آورند که ضرورت توجه به ‌"ملاحظه‌های ویژه" را پررنگ می‌نمایند.

مصرف مواد و آسیب‌های حاصل از آن یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که جوانان ۱۸ تا ۲۵ ساله را در مسیر رشد و توسعه فردی تحت تاثیر قرار می‌دهد. افراد مبتلا به اختلال‌های مصرف مواد تجربه‌های نامطلوبی را پشت سر گذاشته و علاوه بر عدم کسب مهارت‌های لازم برای توسعه و پیشرفت، توانایی و قابلیت‌های اولیه خود را برای سازگاری با محیط نیز از دست داده‌اند. از این رو آن‌ها برای تبدیل شدن به نیروهایی فعال و کارآمد در جامعه و برآوردن انتظارهایی که از آنان می‌رود بیش از سایر جوانان نیازمند توجه و توانمندسازی هستند. به عبارتی دیگر علاوه بر ملاحظه‌های عمومی مربوط به این دوران سنی باید به ملاحظه‌های ویژه جوانان سومصرف‌کننده در مسیر بهبود از اختلال‌های مصرف مواد و همچنین توانمندسازی و جامعه‌پذیری آنان پس از بهبود نیز توجه داشت.