کتاب دختران زیرزمینی کابل

کتاب دختران زیرزمینی کابل نوشته جنی نوردبرگ و ترجمه آیسان شموسی، روایتی خواندنی از زندگی پنهان دختران افغانستان در پوشش پسرانه است.

درباره‌ی کتاب دختران زیرزمینی کابل

فرهنگ مردسالاری در تمام دنیا به شکل و شمایل گوناگون خودش را نشان می‌دهد، اما در برخی کشورها شدیدتر است و البته که قانونی هم برای مقابله با آن وجود ندارد. یکی از این کشورها افغانستان است که در آن تولد پسران، مایه‌ی افتخار است و تولد دختران مایه‌ی ننگ. بسیاری از دختران برای به دست آوردن حق و حقوق قانونی‌شان با لباس مردانه حاضر در مجامع مختلف حاضر می‌شوند و کتاب دختران زیرزمینی کابل روایتی از همین زندگی‌ها است. 

جنی نوردبرگ در کتاب دختران زیرزمینی کابل، روایتی خواندنی از زندگی پنهان دختران افغانستان در پوشش مردانه را نوشته است. سنتی که به اسم «بچه‌پوشی» شناخته می‌شود و به معنای پرورش در لباس پسرانه است. ماجرایی که از دل تاریخ بیرون آمده است و نگاهی به ریشه‌ی ظلم، تفکرات غلط و تعصبات جاهلی دارد. در کتاب دختران زیرزمینی کابل با زندگی آزیتا، نماینده پارلمان افغانستان آشنا می‌شویم که دختر چهارمش را، «بچه‌پوش» کرد و نامش را مهران گذاشت. از زندگی زهرا می‌خوانیم که در آستانه‌ی بلوغ و درگیر تجربه‌های ماجراجویانه‌ی جدید است و دوست ندارد به زندگی دوباره‌ی دختران برگردد...

کتاب دختران زیرزمینی کابل را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

اگر دوست دارید روایت‌های واقعی از زندگی زنان در افغانستان بخوانید، اگر به مطالعات جامعه‌شناسی و حقوق زنان علاقه‌مندید، کتاب دختران زیرزمینی کابل یک گزینه‌ی عالی برای شما است.  

بخشی از کتاب دختران زیرزمینی کابل

«برادرِ ما در اصل یک دختر است.»

یکی از دوقلوها با نگاه مشتاقش سر تکان می‌دهد تا بر درستی حرف‌هایش دوباره تأکید کند، سپس به‌سمت خواهرش برمی‌گردد، او هم موافق است. بله، درست است. او هم این مطلب را تأیید می‌کند.

آنها دوقلوهای همسان ده‌ساله‌ای هستند با موهای مشکی، چشم‌هایی شبیه سنجاب و مختصری کک‌ومَک روی صورت. لحظاتی قبل، هنگامی‌که منتظر مادرشان بودیم تا مکالمه‌اش در اتاق دیگر تمام شود، با آهنگ‌های آی‌پاد من رقصیدیم و هدفون را بین خودمان ردوبدل کردیم تا بهترین رقصمان را به هم نشان دهیم، اگرچه من موفق نشدم با چرخش ماهرانهٔ کمرهایشان هماهنگ شوم - بخش‌هایی از این رقص مشترک می‌توانست قابل‌تحسین باشد. در پیچ‌وخم ساختمان‌های سیمانی و راهروهای سرد و مثلِ یخِ آپارتمان‌های به سبک اتحاد جماهیر شوروی، هر صدایی منعکس می‌شود؛ خانه‌هایی که اکنون آشیانهٔ خانواده‌هایی از طبقهٔ متوسط مردم کابل شده‌اند.

حالا روی مبلمان طلادوزی‌شده‌ای نشسته‌ایم که دوقلوها سرویس چای‌خوری را مقابل آن چیده‌اند؛ لیوان‌های شیشه‌ای و فلاسک چای در یک سینی با روکش نقره. مهمان‌خانه آراسته‌ترین اتاق تجملاتی در خانه‌های افغان‌هاست، البته برای نشان‌دادنِ ثروت و شخصیت اخلاقی صاحبش. نوارهای کاستِ آیات قرآن و گل‌های پارچه‌ای به رنگ زرد و قرمز روی میزی در کُنج اتاق دیده می‌شوند؛ تَرَکِ میز هم با چسب ترمیم شده است. خواهران دوقلو درحالی‌که پاهایشان را زیر مبل پنهان کرده‌اند، کمی از عدم واکنش من نسبت به حضور پُررنگشان دلخورند.

دوقلوی شمارهٔ دو به جلو خم می‌شود و می‌گوید: «درست است، آن پسر، خواهر کوچک‌تر ماست.»

به آنها لبخند می‌زنم، دوباره سر تکان می‌دهم و می‌گویم: «بله، قطعاً.»

عکسِ قاب‌شدهٔ روی میز کناری عکس برادرشان است با یک پیراهن یقه‌هفت و کراوات به‌همراه پدر سبیلو و خندانشان. این تنها عکسِ در معرض دید در نشیمنِ خانه است. دختران بزرگ‌تر کم‌وبیش به زبان انگلیسی آشنا هستند و با اشتیاق صحبت می‌کنند. انگلیسی را از کتاب‌های درسی و شبکه‌های ماهواره‌ای که دیش آن در بالکن دیده می‌شود یاد گرفته‌اند. اینجا شاید تنها مانعِ ما زبان باشد.

برای اینکه صمیمی‌تر و مهربان‌تر باشم می‌گویم: «بسیارخب بچه‌ها، فهمیدم؛ آن پسر، خواهرتان است. حالا بنفشه تو به من بگو که رنگ موردِعلاقه‌ات چیست؟»

کمی عقب‌وجلو می‌رود، خجالت می‌کشد، سرخ‌وسفید می‌شود و سؤال را به خواهر دیگرش هم منتقل می‌کند تا بیشتر روی آن فکر کنند. دوقلوها ژاکت پشمی نارنجی و شلوارک سبزرنگی پوشیده‌اند. به‌نظر می‌رسد با این لباس‌ها همه‌کاری می‌کنند تا هم‌زمان سیمایی کاملاً دخترانه هم داشته باشند. هر دو دختر، کِش‌های پُرزرق‌وبرقی به موهایشان بسته‌اند و حرف که می‌زنند، مُدام سرشان را تکان می‌دهند؛ کِشِ سرشان فقط زمانی از حرکت می‌ایستد که آن دیگری شروع به حرف‌زدن می‌کند.