کتاب سکستوس امپریکوس: طرح‌های کلیِ شکاکیت پیرونی

سکستوس امپریکوس: طرح‌های کلیِ شکاکیت پیرونی نوشته آر. جی. هنکینسون کتابی در زمینه فلسفه یونان باستان و با موضوع شکاکیت است. این کتاب بخشی از مجموعه‌ای‌ با عنوان متون محوری فلسفه است که با توضیحاتی کوتاه و روشن، گرچه نه‌ ابتدایی، مهم‌ترین آثار تاریخ فلسفه را به خوانندگان معرفی و آن‌ها را برای مواجهه با خود این متون آماده و ترغیب می‌کند.

 درباره کتاب سکستوس امپریکوس: طرح‌های کلیِ شکاکیت پیرونی

طرح‌های کلیِ شکاکیت پیرونی، که مفصل‌ترین و موثق‌ترین اثر درباره‌ی شکاکیت باستانی‌ است، طرحی مقدماتی و جامع از شکاکیتِ پیرونی و مدخلی بر دیگر آثار سکستوس امپریکوس، فیلسوف، پزشک و ستاره‌شناس یونانی است. 

طرح‌ها به سه کتاب تقسیم می‌شود؛ در کتاب نخست، سکستوس به بررسی ماهیتِ شکاکیت، وجه تسمیه‌ی آن، اصطلاح‌شناسی و ابزارهای شکاکانه می‌پردازد. ماهیت شکاکیت، نخست، در تقابل با دیگر مکاتب فلسفی (به‌طور کلی جزمیون) و پسان، در انتهای کتابِ نخست، در تقابل با فلسفه‌هایی که بنا بر مشهورات زمانه به‌نحوی به شکاکیت شباهت دارند مورد بررسی قرار می‌گیرد. 

در این کتاب همچنین انواع الگوهای استدلال شکاکانه به‌تفصیل معرفی می‌شوند. در کتاب دومِ طرح‌ها اختصاصاً به نقد و بررسیِ معرفت‌شناسی و منطقِ مکاتب جزمی و در کتاب سوم نیز به نقد و بررسی طبیعیات و اخلاق مکاتب جزمی پرداخته شده است.

 خواندن کتاب سکستوس امپریکوس: طرح‌های کلیِ شکاکیت پیرونی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

 علاقه‌مندان و پژوهشگران فلسفه یونان باستان از خواندن این اثر لذت خواهند برد.

 بخشی از کتاب سکستوس امپریکوس: طرح‌های کلیِ شکاکیت پیرونی

پرداختن به تاریخ فلسفه چه ضرورتی دارد؟ اساساً نسبت فلسفه و تاریخش چیست؟ آیا فلسفه‌ورزی بدون آگاهی از تاریخ فلسفه ناممکن یا دست‌کم ناشیانه نمی‌شود؟ پرسش‌هایی از این دست پیشینه‌ای به قدمت خود فلسفه دارند؛ از ارسطو، نخستین تاریخ‌نگار فلسفه، که از سودمندی پرداختن به دیدگاه‌های پیشینیان به منظور کشف سویه‌های جدیدِ بحث یا اطمینان یافتن از موضع خود می‌گوید، تا مباحث پردامنهٔ اخیر دربارهٔ مزیت و ضرورت مطالعهٔ تاریخی-تکوینی فلسفه. موقعیت خاص فلسفه در میان دیگر دانش‌ها ___ که خود تابعی از برداشت‌های گوناگون از ‘ماهیتِ’ فلسفه است___ به این پرسش‌ها دامن زده است؛ برخی، از جمله در میان فیلسوفان تحلیلی، فلسفه را هم‌جنس علوم تجربی می‌دانند و مدعی‌اند همان‌طور که در آموزش علم از تاریخ علم سخنی به میان نمی‌آید، هنگام فلسفه‌آموزی نیز مطالعهٔ تاریخ فلسفه کاری عبث است. برخی دیگر فلسفه را در مقابل علوم تجربی و در زمرهٔ علوم انسانی می‌شمارند و از این رو فهم آن را به درک بافتار و شرایط تاریخی-اجتماعیِ شکل‌گیری‌اش وابسته می‌دانند. گروهی دیگر برای فلسفه در مقابل دیگر دانش‌ها جایگاهی «اولیٰ» قائل‌اند ___ خواه به‌عنوان یگانه دانش پیشینی، «دانش متقن» (strenge Wissenschaft) یا در هیئت نوعی «خرد جاویدان» (philosophia perennis)___ و بنابراین پژوهش در باب حقایق غیرتاریخی فلسفه را چیزی بیش و پیش از مطالعهٔ عقاید گذشتگان می‌دانند. در دیگر سو، هگل را می‌یابیم که یک‌تنه شأن تاریخ فلسفه را تا حد خود فلسفه برمی‌کشد و فلسفه‌ورزی یعنی درک درست مسائل فلسفه و حل آن‌ها را جز از طریق مطالعهٔ تاریخ تکوینشان میسر نمی‌داند. اگر از این جستارهای نظری بگذریم، امروز تاریخ فلسفه (فارغ از چند و چونش) عملاً چه جایگاهی دارد؟ کافی است به اقبال هرچه بیشترِ سنت فلسفهٔ تحلیلی (این اولین و مهم‌ترین متهمِ نادیده‌گیری تاریخ فلسفه) به مباحث تاریخی نگاهی داشته باشیم. دلیلش احتمالاً این است که همه پذیرفته‌ایم «برای اینکه به‌درستی بفهمیم چه می‌خواهیم انجام دهیم، باید بفهمیم چگونه به جایی که اکنون در آنیم رسیده‌ایم».