کتاب قدرت حضور

کتاب قدرت حضور (The Power of Showing Up) نوشته دنیل جی. سیگل و تینا پین برایسن و ترجمه مائده نصیری شریفی، اثری است که به بررسی نقش حضور والدین در شکل‌گیری شخصیت و ساختار مغزی فرزندان می‌پردازد. این کتاب که در سال ۱۴۰۳ توسط نشر میلکان منتشر شده، تلاش کرده باتکیه‌بر پژوهش‌های علمی و تجربیات بالینی، به والدین و معلمان و هر فردی که با کودکان سروکار دارد، نشان دهد چگونه کیفیت رابطه و حضور آگاهانه‌ی والدین می‌تواند تأثیرات عمیقی بر رشد ذهنی، عاطفی و اجتماعی کودکان داشته باشد. نویسندگان با زبانی روشن و مثال‌های ملموس، مفاهیمی چون دل‌بستگی ایمن، انعطاف‌پذیری عصبی مغز و اهمیت توجه و آگاهی والدین را شرح داده و راهکارهایی برای ایجاد ارتباطی سالم و مؤثر با فرزندان ارائه کرده‌اند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب قدرت حضور اثر دنیل جی. سیگل و تینا پین برایسن

کتاب قدرت حضور (چگونه حضور والدین شخصیت و ساختار مغزی فرزندان را شکل می‌دهد؟) با محوریت نقش والدین در رشد شخصیت و مغز کودکان، به بررسی علمی و عملی رابطه‌ی والد - فرزند پرداخته است. دنیل جی. سیگل و تینا پین برایسن باتکیه‌بر یافته‌های علم دلبستگی و نوروبیولوژی میان‌فردی نشان داده‌اند که حضور فعال و آگاهانه‌ی والدین نه‌تنها بر احساس امنیت و آرامش کودک اثر می‌گذارد، بلکه ساختار مغزی و مدل ذهنی او را نیز شکل می‌دهد. این کتاب با معرفی مفهومِ چهار الف (ایمن‌بودن، اهمیت‌داشتن، آرامش‌داشتن و امنیت‌داشتن)، مسیر ایجاد دلبستگی ایمن را برای والدین ترسیم کرده است. ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که ابتدا اهمیت حضور را شرح می‌دهد، سپس با مثال‌ها و پژوهش‌های علمی، تأثیرات انواع دل‌بستگی (ایمن، اجتنابی، دوسوگرا و آشفته) را بر رشد کودک بررسی می‌کند و در نهایت راهکارهایی برای والدین ارائه می‌دهد تا بتوانند گذشته‌ی خود را بازنگری کنند و حضور مؤثرتری در زندگی فرزندانشان داشته باشند. کتاب قدرت حضور هم به والدینی که دغدغه‌ی تربیت بهتر دارند و هم به کسانی که با چالش‌های رفتاری کودکان روبه‌رو هستند، نگاهی علمی و امیدبخش ارائه می‌دهد.

خلاصه کتاب قدرت حضور

کتاب بر این ایده استوار است که مهم‌ترین عامل در موفقیت و سلامت روانی کودک، کیفیت حضور والدین در کنار اوست. نویسندگان با شرح چهار نیاز اساسی کودک (ایمن‌بودن، اهمیت‌داشتن، آرامش‌داشتن و امنیت‌داشتن) نشان داده‌اند که وقتی والدین به‌صورت پیش‌بینی‌پذیر و آگاهانه در کنار فرزند خود باشند، کودک نه‌تنها احساس امنیت و ارزشمندی می‌کند، بلکه مغز او نیز به‌گونه‌ای رشد می‌کند که انعطاف‌پذیری، تاب‌آوری و مهارت‌های اجتماعی بیشتری پیدا می‌کند. کتاب با بررسی انواع دلبستگی (ایمن، اجتنابی، دوسوگرا و آشفته) و تأثیر آن‌ها بر رفتار و شخصیت کودک، تأکید کرده که حتی اگر والدین در کودکی خود دلبستگی ایمن را تجربه نکرده باشند، می‌توانند با بازنگری گذشته و افزایش خودآگاهی، الگوی سالم‌تری برای فرزندانشان بسازند. این اثر والدین را تشویق می‌کند به‌جای تلاش برای کامل‌بودن، بر حضور واقعی و توجه به نیازهای عاطفی کودک تمرکز و با پذیرش اشتباهات، رابطه‌ای امن و حمایتگر ایجاد کنند. این کتاب به نقش عوامل فرهنگی، اجتماعی و فناوری در کم‌رنگ‌شدن حضور والدین اشاره کرده و راهکارهایی برای بازگرداندن کیفیت به رابطه‌ی والد - فرزند ارائه داده است.

چرا باید کتاب قدرت حضور را بخوانیم؟

کتاب قدرت حضور با رویکردی علمی و کاربردی به والدین و مراقبان کودک کمک می‌کند تا اهمیت حضور آگاهانه و کیفیت رابطه را درک کنند. این کتاب نه‌تنها به دغدغه‌های رایج والدین درباره‌ی تربیت فرزند پاسخ داده، بلکه با ارائه‌ی مثال‌های واقعی و پژوهش‌های معتبر نشان داده است که حضور والدین چگونه می‌تواند مسیر رشد مغزی و عاطفی کودک را تغییر دهد. از ویژگی‌های شاخص این اثر، تمرکز بر خودآگاهی والدین و امکان تغییر الگوهای رفتاری حتی در بزرگسالی است. خواندن این کتاب فرصتی فراهم می‌کند تا والدین با شناخت بهتر خود و فرزندشان، رابطه‌ای سالم‌تر و مؤثرتر بسازند و به رشد تاب‌آوری، عزت‌نفس و مهارت‌های اجتماعی کودک کمک کنند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن کتاب قدرت حضور به والدینی که دغدغه‌ی تربیت سالم و رشد عاطفی فرزند را دارند و نیز به معلمان، مشاوران، مربیان کودک و هر فردی که با کودکان و نوجوانان در ارتباط است، پیشنهاد می‌شود. همچنین این اثر به کسانی که با چالش‌های رفتاری یا اضطراب در فرزندان خود روبه‌رو هستند و به‌دنبال راهکارهایی علمی و قابل‌اجرا برای بهبود رابطه‌ی والد - فرزند هستند، توصیه می‌شود.

درباره دنیل جی. سیگل

دنیل جی. سیگل (Daniel J Siegel) متولد ۱۷ ژوئیه‌ی ۱۹۵۷، روان‌پزشک، استاد بالینی روان‌پزشکی در دانشکده پزشکی UCLA، مدیر اجرایی مؤسسه‌ی میندزایت و از چهره‌های برجسته در حوزه‌ی عصب‌زیست‌شناسی میان‌فردی بوده است. مدرک پزشکی خود را از دانشکده‌ی پزشکی هاروارد دریافت کرد و دوره‌های تخصصی پس از آن را در UCLA در حوزه‌های کودکان، نوجوانان، بزرگسالان و نیز آزمایشگاه‌های پژوهشی یادگیری، حافظه و شناخت ادامه داد و به‌عنوان پژوهشگر ملی مؤسسه‌ی ملی سلامت روان به مطالعه‌ی تعاملات خانوادگی و تأثیر تجربه‌های دلبستگی بر احساسات، رفتار و حافظه پرداخت. علاوه‌بر آموزش و فعالیت بالینی گسترده، از بنیان‌گذاران مرکز پژوهش آگاهی ذهنی (MARC) در UCLA و نیز مدیر آموزش در مؤسسه‌ی میندزایت بوده و همراه با کارولین ولش، مرکز Mind Your Brain را در سانتا مونیکا بنیان گذاشته است. او نویسنده و سردبیر صدها مقاله، فصل‌های کتاب‌ها و مجموعه‌ای بزرگ از کتاب‌های تخصصی درباره‌ی مغز، ذهن، رشد فردی، ذهن‌آگاهی و روابط انسانی بوده است. ازجمله کتاب‌های تأثیرگذار او می‌توان اشاره کرد به «ذهن در حال رشد»، «مغز آگاه»، «ذهن‌آگاه درمانگر»، «مایندسایت»، «آگاهی»، «ذهن»، «درون‌متصل» و آثار متعددی در حوزه‌ی فرزندپروری که بسیاری از آن‌ها در فهرست پرفروش‌های نیویورک‌تایمز قرار گرفته‌اند. آثار او به بیش از ۴۰ زبان ترجمه شده و به‌دلیل توانایی کم‌نظیرش در ساده‌سازی مفاهیم پیچیده‌ی علمی برای مخاطبان گوناگون، بارها برای سخنرانی در مجامع بین‌المللی و نزد چهره‌های برجسته‌ی مذهبی، علمی و اجتماعی دعوت شده است. دنیل جی. سیگل با تأکید بر پیوند ذهن، مغز و روابط انسانی به‌ویژه در قالب ابزارهایی مانند چرخ آگاهی، تلاش کرده درک بهتری از رشد، هویت، حضور ذهنی و سازوکارهای سلامت روان فردی و جمعی ارائه دهد.

درباره تینا پین برایسن

تینا پین برایسن (Tina Payne Bryson) روان‌درمانگر کودک و نوجوان، بنیان‌گذار و مدیر اجرایی مرکز اتصال (Center for Connection) (یک مرکز چندرشته‌ای بالینی) و نیز بنیان‌گذار مؤسسه‌ی پلی استرانگ (نهادی تخصصی در زمینه‌ی پژوهش و کاربست بازی‌درمانی با رویکرد عصب‌رشدی) بوده است. او علاوه‌بر ایجاد مرکز اتصال و نورودایورسیتی برای حمایت از تفاوت‌های عصبی و ارائه‌ی کاردرمانی مبتنی‌بر مغز در تمامی مراحل زندگی، نویسنده و نویسنده‌ی مشترک چندین کتاب پرفروش بین‌المللی است؛ ازجمله دو کتاب بسیار موفقِ کودک تمام‌مغز (۲۰۱۱) و انضباطِ بی‌دراما (۲۰۱۴) که هر دو با همکاری دنیل جی. سیگل نوشته شده و در فهرست پرفروش‌های نیویورک‌تایمز قرار گرفته و به بیش از ۵۰ زبان ترجمه شده‌اند. آثار دیگر او شامل ذهن آری (۲۰۱۸)، قدرت حضور (۲۰۲۰)، اصل ماجرا برای نوزاد (۲۰۲۰) و کتابی با همکاری جورجی وایزن - وینسنت با عنوان راهِ بازی (۲۰۲۵) بوده؛ آثاری که در مجموع بیش از سه میلیون نسخه فروش داشته‌اند. این نویسنده، سخنران کلیدی در کنفرانس‌های بین‌المللی بوده، کارگاه‌هایی برای کودکان، والدین، درمانگران، مربیان و مدیران صنعتی در سراسر جهان برگزار کرده و در رسانه‌های معتبری مانند تایم، گود مورنینگ آمریکا، نیویورک تایمز و وال‌استریت ژورنال حضور داشته است. او همچنین به‌عنوان متخصص رشد کودک در مدرسه‌ی سنت‌مارک در پاسادینا فعالیت کرده و با شرکت‌هایی مانند لابراتوار پژوهش ورزشی نایکی همکاری داشته است. تینا پین برایسن فارغ‌التحصیل دانشگاه بیلور است و مدرک LCSW و دکترای خود را از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی دریافت کرده، جایی که پژوهش‌هایش بر علم دلبستگی، نظریه‌های فرزندپروری و حوزه‌ی عصب‌زیست‌شناسی میان‌فردی متمرکز بوده است.

این کتاب یا نویسنده چه جوایز و افتخاراتی کسب کرده است؟

دنیل جی. سیگل در سال ۲۰۲۵ میلادی به‌عنوان دریافت‌کننده‌ی جایزه Immortal Earthkeeper برای یک عمر دستاورد از سوی مؤسسه‌ی پاندو معرفی شد؛ جایزه‌ای که در مراسم جوایز پایداری پاندو ۲۰۲۵ در پردیس کلتک به او اهدا شد و هدف آن قدردانی از نقش مادام‌العمر او در پرورش بنیان‌های عاطفی، روان‌شناختی و فلسفی موردنیاز برای ساختن لس‌آنجلسِ پایدارتر و عادلانه‌تر بوده است. این جایزه پیش‌تر به چهره‌هایی مانند پل کورتز و پدر گریگوری بویل اعطا شده بود.

نظر افراد یا مجله‌های مشهور درباره این کتاب چیست؟

- مایکل تامپسون، هم‌نویسنده‌ی کتاب کلاسیک پرفروش نیویورک‌تایمز به نام Raising Cain: در این کتاب جادوی فرزندپروری وجود دارد.

- وِندی موگل، نویسنده‌ی پرفروش نیویورک‌تایمز: دنیل جی. سیگل و تینا پین برایسن معجزه‌ای خلق کرده‌اند. کتاب قدرت حضور راهنمای برای بازپیوند خانواده و اثری روشن، عمیق و دلنشین همراه با تصویرگری‌های جذاب است که چالش‌های فرزندپروری در دنیای مدرن را می‌گشاید و حقیقت‌های ساده‌ای را درباره‌ی اینکه کودکان واقعاً چه چیزی را از بزرگسالان نیاز دارند، آشکار می‌کند.

- کریستین کارتر، نویسنده‌ی Raising Happiness: فرزندپروری در این زمانه و با سرعت امروز دشوار به نظر می‌رسد. این موضوع اهمیت ساده‌سازی فرایند تربیت و کاستن از فشارهایی را که بر دوش خود می‌گذاریم، بیشتر می‌کند. کتاب قدرت حضور دقیقاً به شما در همین زمینه کمک خواهد کرد. دنیل جی. سیگل و تینا پین برایسن در اینکه به والدین بیاموزند چطور به کودکان واکنش و پاسخ دهند، استادانی چیره‌دست هستند.

- لارنس جی. کوهن، نویسنده Playful Parenting: دنیل جی. سیگل و تینا پین برایسن بهترین کتابشان را نوشته‌اند. آن‌ها خرد فرزندپروری خود را (که بر پژوهش‌های علوم اعصاب و درک عمیق از نیازهای کودکان تکیه دارد) در قالب مفهومی ژرف تقطیر کرده‌اند؛ حضورداشتن. این از همان ایده‌های بزرگی است که بدیهی به نظر می‌رسد، اما فقط وقتی کسی آن را برایتان آشکار کند و به‌روشنی توضیح دهد.

چه نسخه‌های دیگری از این کتاب در ایران منتشر شده است؟

کتاب حاضر نخستین‌بار با عنوان فرزندپروری مبتنی بر دلبستگی ایمن در سال ۱۳۹۹ با ترجمه‌ی شیوا جمشیدی توسط انتشارات اسبار (چاپ چهارم: ۱۴۰۳) و سپس با عناوین متفاوت توسط مترجمان و ناشران مختلف در سال‌های مختلف منتشر شده است:

- قدرت حضور ترجمه‌ی مهناز عسکریان و الهام عباسی، نشر مدرسان نوین تهران، ‏‫۱۴۰۴.‬

- اثر شگفت انگیز حضور: چگونه حضور والدین سلول‌های مغز فرزندان را شکل می‌دهد ترجمه‌ی الهام آقائی با همکاری مائده علی‌اکبری، نشر آوای نور‏‫، ۱۴۰۳.‬

- معجزه حضور : چگونه والدین آینده و ساختار مغزی کودکان را شکل می‌دهند ترجمه‌ی مهرناز شهرآرای، نشر آسیم ، ‏‫۱۴۰۱.‬

- قدرت حضور : چگونه حضور والدین هویت کودکان را شکل می‌دهد و چگونه مغز آن‌ها متصل می‌شود ترجمه‌ی فاطمه صادق‌نژاد و هدیه سمیعی، نشر رشد فرهنگ‏‫، ۱۴۰۰.‬

بخشی از کتاب قدرت حضور

«فصل ششم: ترکیب‌کردن «الف‌ها»

به فرزندتان کمک کنید حس کند امنیت دارد

حالا به آخرین الف رسیده‌ایم و می‌خواهیم روی چیزی تمرکز کنیم که در سراسر این کتاب، مسیری برای رسیدن به آن ساخته‌ایم: ایجاد حس امنیت در فرزندانتان. وقتی بچه‌ها احساس کنند ایمن هستند و اهمیت و آرامش دارند، احساس امنیت پیدا می‌کنند؛ چون به‌شکلی ایمن دل‌بسته می‌شوند.

برای روشن‌ترشدن این مطلب اجازه دهید داستان اختلاف پدری به‌نام جمال را با پسر دوازده‌ساله‌اش، کِلی، تعریف کنیم. گروه پیشاهنگی کِلی از سفری که برای برپایی یک اردوی یک‌هفته‌ای انجام داده بودند، بازگشتند و برای جشن‌گرفتن این دستاورد خود، قرار بود اعضای گروه برای تماشای یک فیلم به سینما بروند. پسرها فیلمی از ردهٔ سنی بالای هفده‌ سال انتخاب کردند. جمال اطلاعات این فیلم را در اینترنت مطالعه کرد. شکی وجود نداشت که این فیلم برای پسر دوازده‌ساله‌اش اصلاً مناسب نیست. جمال دربارهٔ این تصمیم با چند نفر دیگر از والدین صحبت کرد، آن‌ها هم تردیدهایی را مطرح کردند؛ اما همه به‌طریقی پاسخی شبیه به این دادند: «منم از این فیلم خوشم نمی‌آد؛ ولی همهٔ پسرها دارن می‌رن؛ بنابراین...» جمال هم دوست نداشت به کِلی بگوید که قرار نیست در این تجربهٔ جالب با دوستانش شرکت کند؛ اما دربارهٔ نتیجه‌ای که گرفته بود، هیچ ابهامی حس نمی‌کرد. کِلی نمی‌توانست برای تماشای این فیلم برود.»