کتاب جعبه ابزار درمان تروما

کتاب الکترونیکی «جعبه‌ابزار درمان تروما (۱۶۵ نکته، ابزار و جزوه تغییردهندهٔ مغز برای تسهیل روند درمان)» نوشتهٔ جنیفر سوییتون و با ترجمهٔ دانیال باقریه و مریم اسداله تویسرکانی، توسط نشر ارجمند منتشر شده است. این اثر مجموعه‌ای از ابزارها و راهنماهای عملی برای درمان تروما و اختلالات مرتبط با آن را در اختیار متخصصان سلامت روان قرار می‌دهد و به‌ویژه بر رویکردهای مبتنی بر علوم اعصاب و درمان شناختی-رفتاری تمرکز دارد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب جعبه ابزار درمان تروما

«جعبه‌ابزار درمان تروما» اثری ناداستان و تخصصی در حوزهٔ روان‌شناسی بالینی است که به‌طور ویژه برای درمانگران، مشاوران و متخصصان سلامت روان تدوین شده است. ساختار کتاب به سه بخش اصلی تقسیم می‌شود: ابتدا مبانی علوم اعصاب تروما و نقش پنج منطقهٔ کلیدی مغز در بروز و تداوم علائم تروماتیک شرح داده می‌شود. سپس، مجموعه‌ای از فنون و تمرین‌های صعودی (بدن‌محور) و نزولی (ذهن‌محور) برای تغییر مغز و تسهیل روند درمان ارائه شده است. هر ابزار یا تکنیک همراه با توضیحات علمی، دستورالعمل‌های اجرایی و نکاتی برای استفادهٔ بالینی آمده است. کتاب به‌گونه‌ای طراحی شده که هر فصل و هر ابزار به‌صورت مستقل قابل استفاده است و نیاز به مطالعهٔ پیوستهٔ کل کتاب وجود ندارد. این ویژگی باعث می‌شود درمانگران بتوانند بسته به نیاز مراجع، به‌سرعت به ابزار مناسب دسترسی پیدا کنند. نویسنده، جنیفر سوییتون، با تکیه‌بر تجربیات بالینی و پژوهش‌های علوم اعصاب، پلی میان دانش نظری و عمل بالینی ایجاد کرده است تا درمان تروما را برای متخصصان قابل فهم‌تر و کاربردی‌تر سازد.

خلاصه کتاب جعبه ابزار درمان تروما

این کتاب با تمرکز بر درمان تروما از منظر علوم اعصاب و روان‌شناسی شناختی، ابتدا به تشریح پنج منطقهٔ کلیدی مغز که در تروما نقش دارند می‌پردازد: بادامه (مرکز ترس)، جزیره (مرکز درون‌نگری)، هیپوکامپ (مرکز حافظه)، قشر پیش پیشانی (مرکز تفکر) و قشر کمربندی (مرکز خودتنظیمی). نویسنده توضیح می‌دهد که چگونه تروما می‌تواند عملکرد این مناطق را مختل کند و منجر به علائمی مانند اضطراب، واکنش‌های افراطی، مشکلات حافظه و دشواری در تنظیم هیجان شود. در ادامه، «جعبه‌ابزار درمان تروما» دو رویکرد اصلی برای تغییر مغز و درمان تروما را معرفی می‌کند: رویکرد صعودی (بدن‌محور) و رویکرد نزولی (ذهن‌محور). رویکرد صعودی شامل تمرین‌هایی است که از طریق بدن بر مغز اثر می‌گذارند؛ مانند تمرینات تنفسی، بدن‌محور، درون‌نگری و حرکت‌درمانی. این تمرین‌ها به کاهش فعال‌سازی بادامه و تنظیم بهتر جزیره کمک می‌کنند تا واکنش‌های هیجانی و جسمانی ناشی از تروما کاهش یابد. در رویکرد نزولی، تمرکز بر تغییر افکار و ذهن است. تکنیک‌هایی مانند مراقبه، بازسازی شناختی و تمرین‌های ذهن‌آگاهی به فعال‌سازی قشر پیش پیشانی و قشر کمربندی کمک می‌کنند تا فرد بتواند افکار و هیجانات خود را بهتر مدیریت کند. کتاب همچنین به اهمیت ادغام این دو رویکرد و استفادهٔ همزمان از ابزارهای صعودی و نزولی برای اثربخشی بیشتر درمان اشاره دارد. در بخش‌های عملی، نویسنده ابزارهایی مانند دماسنج پریشانی، شناسایی نقاط جوش و انجماد هیجانی، و تمرین‌های خودآگاهی بدنی و ذهنی را معرفی می‌کند. این ابزارها به درمانگران کمک می‌کنند تا مراجعین را در مسیر شناسایی و مدیریت علائم تروما، افزایش درجات آزادی هیجانی و بهبود تاب‌آوری همراهی کنند. در مجموع، کتاب راهنمایی گام‌به‌گام برای انتخاب و اجرای تکنیک‌های درمانی متناسب با وضعیت هر مراجع ارائه می‌دهد.

چرا باید کتاب جعبه ابزار درمان تروما را بخوانیم؟

این کتاب با ارائهٔ ۱۶۵ ابزار و نکتهٔ تخصصی، مجموعه‌ای جامع از راهکارهای عملی برای درمان تروما را در اختیار متخصصان سلامت روان قرار می‌دهد. تمرکز بر علوم اعصاب و توضیح عملکرد مغز در مواجهه با تروما، به درمانگران کمک می‌کند تا ریشه‌های زیستی و روانی علائم را بهتر درک کنند و مداخلات موثرتری طراحی کنند. همچنین، تقسیم‌بندی ابزارها به رویکردهای صعودی و نزولی، امکان انتخاب تکنیک‌های متناسب با نیاز هر مراجع را فراهم می‌سازد. استفاده از جزوه‌ها و کاربرگ‌های آماده، روند درمان را ساختارمند و قابل پیگیری می‌کند و به درمانگر و مراجع امکان می‌دهد پیشرفت را به‌وضوح مشاهده کنند. این کتاب نه‌تنها برای درمانگران، بلکه برای افرادی که با تروما دست‌وپنجه نرم می‌کنند نیز می‌تواند منبعی ارزشمند برای خودیاری و افزایش آگاهی باشد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب به درمانگران، روان‌شناسان، مشاوران و دانشجویان رشته‌های مرتبط با سلامت روان توصیه می‌شود. همچنین افرادی که با تروما، اضطراب یا اختلال استرس پس از سانحه مواجه‌اند و به‌دنبال درک بهتر سازوکارهای مغزی و راهکارهای عملی برای مدیریت علائم خود هستند، می‌توانند از مطالب این کتاب بهره‌مند شوند. این اثر برای کسانی که به دنبال ابزارهای کاربردی و علمی برای بهبود کیفیت زندگی مراجعان یا خودشان هستند، مناسب است.

بخشی از کتاب جعبه ابزار درمان تروما

«بادامه: مرکز ترس این ناحیهٔ زیر قشری مغز، جایی که بادامه قرار دارد، اولین ساختاری است که اطلاعات حسی را پردازش می‌کند. هدف اصلی بادامه این است که به‌سرعت تشخیص دهد که آیا یک موقعیت، زمینه، فرد معین و... خطر یا تهدیدی به‌حساب می‌آید یا خیر. بادامه همیشه روشن است، همیشه ورودی‌های همهٔ حواس شما را دریافت می‌کند، حتی عضلات جهت‌دهندهٔ گردنتان هنگامی‌که سر خود را برای بررسی خطر یا ایمنی محیط می‌چرخانید. هر چیزی را که بادامه ارزیابی می‌کند از منظر خطر یا تهدید احتمالی دیده می‌شود. برای مثال هنگامی‌که گربهٔ شما در اتاق پذیرایی شما قدم می‌زند، بادامه اطلاعاتی حسی دربارهٔ گربه‌تان (از طریق دیدن و شاید صدا و لمس) دریافت می‌کند و به‌سرعت ارزیابی می‌کند که آیا خطرناک است یا خیر. بادامه می‌پرسد: «آیا این‌یک شیر است؟ یک ببر است؟ یک گربه است؟ آیا این یک گربهٔ بی‌خطر است؟» هدف اصلی آن این است که تعیین کند که آیا یک موقعیت، شخص، حیوان و... تهدیدکننده است؟ هیچ تعجبی ندارد که این ناحیه توسط متخصصین تروما بسل ون در کولک، مک فرلنس و ویسیث (۱۹۹۶) زنگ خطر نامیده شده است، زیرا کار اصلی بادامه ردیابی خطر است. هنگامی‌که مرکز ترس موقعیتی را تهدیدکننده تعبیر می‌کند، خیلی شبیه یک زنگ خطر هنگامی‌که دود را احساس می‌کند، فعال می‌شود. هرچه تهدیدی که دریافت می‌شود قوی‌تر باشد، بادامه فعال‌تر می‌شود. هنگامی‌که این فعال‌سازی اتفاق می‌افتد، بادامه مناطق تفکر بالاتر مغز را که برای تفکر منطقی و تنظیم هیجانات لازم است سرکوب می‌کند و مسیر استرس را از طریق همکاری با هیپوتالاموس فعال می‌کند. به‌نوبهٔ خود، فعال‌سازی مسیر استرس (محور هیپوتالاموس - هیپوفیز - فوق‌کلیه) پاسخ استرس را در بدن فعال می‌کند (سیستم عصبی سمپاتیک) که منابع فرد را بسیج می‌کند و به آنها کمک می‌کند که تهدید را از طریق فرار، مبارزه یا خشک زدن، مدیریت کنند.»