کتاب تخت پروکروستس

کتاب تخت پروکروستس با عنوان اصلی The bed of Procrustes: philosophical and practical aphorisms نوشته نسیم نیکولاس طالب و ترجمه بهاره جعفری توسط نشر ۳۶۰ درجه منتشر شده است. این کتاب مجموعه‌ای از جملات قصار، نکته‌گویی‌ها و تأملات کوتاه است که در قالب گزاره‌هایی موجز به موضوعات متنوعی چون دانش، اخلاق، مدرنیته، موفقیت، شکست، جامعه و فلسفه می‌پردازد. نویسنده با زبانی گزنده و طنزآمیز خواننده را به بازاندیشی در باورهای رایج و عادت‌های فکری دعوت می‌کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تخت پروکروستس

کتاب تخت پروکروستس (نقدی بر تلاش انسان‌های برای ساده‌سازی پیچیدگی‌های جهان) مجموعه‌ای از گزاره‌های کوتاه و تأمل‌برانگیز است که نسیم نیکولاس طالب، نویسنده‌ی شناخته‌شده‌ی حوزه‌ی فلسفه و اقتصاد رفتاری، آن را نگاشته است. این کتاب در ادامه‌ی دغدغه‌های فکری طالب در آثار پیشینش به‌ویژه قوی سیاه و فریب‌خورده‌ی تصادف شکل گرفته است و به‌جای روایت خطی یا استدلال‌های طولانی از ساختار قطعه‌قطعه و نکته‌محور بهره می‌برد. هر جمله یا پاراگراف ایده‌ای مستقل را مطرح می‌کند که اغلب با نگاهی انتقادی به مفاهیم تثبیت‌شده‌ی اجتماعی، علمی و فلسفی می‌نگرد. 

عنوان کتاب برگرفته از اسطوره‌ی یونانی پروکروستس است؛ شخصیتی که مهمانانش را مجبور می‌کرد تا در تختی با اندازه‌ی ثابت بخوابند و اگر اندازه‌شان نمی‌خورد آن‌ها را به‌زور با تخت تطبیق می‌داد. نسیم نیکولاس طالب با این استعاره به نقد تلاش‌های انسان برای قالب‌ریزی واقعیت‌های پیچیده در چهارچوب‌های ساده و از پیش‌تعیین‌شده می‌پردازد. کتاب در قالب جملات کوتاه و گاه طنزآمیز طیف وسیعی از موضوعات را در بر می‌گیرد و خواننده را به تامل درباره‌ی محدودیت‌های دانش، خطاهای شناختی و تناقض‌های زندگی مدرن دعوت می‌کند.

خلاصه کتاب تخت پروکروستس

کتاب تخت پروکروستس مجموعه‌ای از اندیشه‌ها و گزاره‌های کوتاه است که هرکدام به‌تنهایی حامل یک پیام یا نقد اجتماعی، فلسفی یا روان‌شناختی‌ هستند. نسیم نیکولاس طالب در این اثر با الهام از اسطوره‌ی پروکروستس به این موضوع می‌پردازد که انسان‌ها چگونه تلاش می‌کنند واقعیت‌های پیچیده و ناشناخته را در قالب‌های ساده و قابل‌فهم جای دهند؛ حتی اگر این کار به قیمت تحریف یا حذف بخش‌هایی از حقیقت تمام شود. طالب در این کتاب به نقد مدرنیته، نظام‌های آموزشی، ساختارهای اجتماعی و حتی مفاهیم رایج موفقیت و خوشبختی می‌پردازد. او با جملاتی موجز و گاه طعنه‌آمیز نشان می‌دهد که بسیاری از باورهای رایج نتیجه‌ی ساده‌سازی افراطی یا نادیده‌گرفتن ناشناخته‌هاست. 

به باور نویسنده ذهن انسان تمایل دارد برای مقابله با پیچیدگی و عدم قطعیت به الگوهای ساده و روایت‌های تکراری پناه ببرد؛ اما این رویکرد اغلب به خطاهای شناختی و تصمیم‌گیری‌های اشتباه منجر می‌شود. در بخش‌هایی از کتاب نسیم نیکولاس طالب به موضوعاتی چون اخلاق، دوستی، عشق، اقتصاد، فناوری، رسانه‌های اجتماعی و حتی زیبایی‌شناسی می‌پردازد و با مثال‌هایی از زندگی روزمره یا تاریخ تناقض‌ها و پارادوکس‌های پنهان در رفتار و اندیشه‌ی انسان‌ها را آشکار می‌کند. او همچنین به محدودیت‌های دانش بشری، خطرات تخصص‌گرایی، آسیب‌های عصر اطلاعات و نقش تصادف و شانس در زندگی اشاره دارد. درمجموع کتاب تخت پروکروستس دعوتی است به تردید، بازاندیشی و پرهیز از قطعیت‌های ساده‌انگارانه.

چرا باید کتاب تخت پروکروستس را بخوانیم؟

این کتاب با ساختار گزاره‌ای و جملات کوتاه فرصتی فراهم می‌کند تا خواننده بدون نیاز به دنبال‌کردن یک روایت خطی با ایده‌ها و تأملات متنوعی روبه‌رو شود. ویژگی شاخص کتاب تخت پروکروستس در نگاه انتقادی و گاه طنزآمیز آن به مفاهیم تثبیت‌شده و عادت‌های فکری روزمره است. خواندن این اثر می‌تواند ذهن را نسبت به خطاهای شناختی، تعصبات پنهان و محدودیت‌های دانش بشری حساس‌تر کند و مخاطب را به بازنگری در باورها و ارزش‌های خود وادارد. ساختار قطعه‌قطعه و نکته‌محور کتاب نیز آن را به گزینه‌ای مناسب برای مطالعه‌های کوتاه و تأمل‌برانگیز تبدیل کرده است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعه‌ی این کتاب برای علاقه‌مندان به فلسفه‌ی زندگی، تفکر انتقادی، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و کسانی که به‌دنبال بازاندیشی در باورهای رایج و عادت‌های فکری خود هستند، مفید است. کتاب تخت پروکروستس همچنین به افرادی که دغدغه‌ی شناخت محدودیت‌های دانش، نقد مدرنیته و بررسی تناقض‌های زندگی روزمره را دارند، پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب تخت پروکروستس

«هر کدوم از این پند و اندرزهای داخل این کتاب یه جورایی مثل تخت پروکروستس می‌مونن. ما آدما، وقتی با محدودیت‌های دانش و چیزایی که نمی‌بینیم و نمی‌دونیم روبرو می‌شیم، کل زندگی و دنیا رو مجبور می‌کنیم توی قالب ایده‌های از پیش تعیین‌شده، دسته‌بندی‌های ساده، کلمات قلمبه‌سلمبه و داستان‌های تکراری جا بشن! که خب، بعضی وقت‌ها عواقب وحشتناکی داره! انگار اصلاً حواسمون نیست داریم این تطبیق مسخره رو انجام می‌دیم، مثل خیاط‌هایی که کلی به خودشون می‌بالن که کت و شلوار کاملاً اندازه می‌دوزن؛ ولی این کارو با جراحی و تغییر دادن اندام‌های مشتری‌هاشون انجام می‌دن! مثلاً فکرشو بکنین داریم مغز بچه مدرسه‌ای‌ها رو با دارو تغییر می‌دیم تا با برنامه‌ی درسی هماهنگ بشن، به‌جای اینکه برنامه‌ی درسی رو با اونا هماهنگ کنیم؟!»